Thu nhập là yếu tố ưu tiên hàng đầu

Theo Anphabe, tổng quan thị trường lao động từ năm 2014 - 2023, có thể được chia thành 4 giai đoạn: Giai đoạn bình ổn với mức cạnh tranh nhân tài vừa phải; giai đoạn cạnh tranh nhân tài khốc liệt; giai đoạn Covid 19 và giai đoạn hậu Covid 19.

Trong mỗi giai đoạn, các mục tiêu nghề nghiệp được người đi làm quan tâm có sự thay đổi nhất định, phản ánh nhu cầu theo từng hoàn cảnh, tuy nhiên thu nhập luôn là yếu tố được ưu tiên hàng đầu. Mặt khác, vẫn luôn tồn tại sự chênh lệch giữa mức thu nhập thực tế và kỳ vọng thu nhập của người lao động. Trong năm 2021 dù khó khăn do dịch bệnh Covid 19, vẫn có khoảng 34% nguồn nhân lực được tăng lương, con số này đến nay đã tăng lên đạt khoảng 50% (năm 2023).

Khảo sát của Anphabe với những người được tăng lương trong 3 năm này cho thấy mức tăng lương thực tế của họ dao động từ 8 – 9%, thấp hơn so với trung bình mức tăng mà họ kỳ vọng (9,7 -12,4%).

Nguồn Anphabe

Vào giai đoạn khó khăn khi mà “layoff” trở thành từ khóa quen thuộc, xu hướng tương tự cũng diễn ra khi xét đến sự sẵn lòng giảm lương để giữ việc làm. Mặc dù người lao động mong muốn tăng lương ở mức 10 - 12%, nhưng khi đối mặt với nguy cơ mất việc, họ chỉ sẵn lòng chấp nhận giảm lương từ 5 - 6%. Điều này không chỉ phản ánh thực trạng khó khăn trong việc cân bằng giữa thu nhập và việc làm, mà còn cho thấy thu nhập vẫn luôn là nhu cầu cơ bản của con người ngay cả khi phải đối mặt với những thách thức khách quan của thị trường.

Nơi làm việc lý tưởng là nơi làm việc toàn diện

Theo khảo sát của Anphabe với trung bình 60.000 người lao động mỗi năm, dựa trên khung 6 yếu tố môi trường làm việc lý tưởng bao gồm tưởng thưởng, cơ hội phát triển, văn hóa môi trường, lãnh đạo quản lý, chất lượng công việc – cuộc sống, danh tiếng công ty. Điều này cho thấy, mặc dù có sự thay đổi về tỉ lệ ưu tiên giữa các yếu tố, song cả 6 yếu tố này vẫn luôn giữ vững vị thế quan trọng trong suốt thập kỷ qua, phản ánh nhu cầu bất biến của người đi làm ngày nay về một môi trường làm việc toàn diện, đáp ứng đầy đủ các khía cạnh của một nơi làm việc lý tưởng.

An sinh nhân viên trở thành trọng trách của doanh nghiệp. Ảnh: Anphabe

Cụ thể, mức độ ưu tiên đối với tưởng thưởng (34%) ngày nay có phần giảm so với thời điểm năm 2018 nhưng đây vẫn là yếu tố được người đi làm quan tâm nhiều nhất. Tuy nhiên, mức giảm này mặt khác đòi hỏi sự dịch chuyển đáng chú ý hướng tới việc cải thiện chất lượng công việc, cuộc sống và văn hóa, môi trường công ty. Đây là 2 yếu tố mà doanh nghiệp sẽ cần phải đầu tư nhiều vào năm nay nếu có dự định cắt giảm tưởng thưởng của nhân viên.

Đáng chú ý, theo dự báo của Anphabe thì năm 2024 sẽ đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của Zombie công sở. "Zombie công sở" là thuật ngữ mà Anphabe đưa ra nhằm mô tả nhóm người lao động: đi làm nhưng không nỗ lực làm, không có ý định nghỉ việc dù ít gắn kết, hạ gục đồng nghiệp bằng thái độ và hành vi tiêu cực.

Do đó, doanh nghiệp cần xác định nhiệm vụ lớn nhất trong quản trị nhân sự cần quan tâm đó là tái gắn kết và phục hồi động lực làm việc cho “zombie công sở”.

Ngoài ra, năm 2024, khái niệm “Nghỉ việc thầm lặng” (Quiet Quitting) đã trở thành một vấn đề đáng quan tâm, phản ánh tình trạng nhân viên vẫn tiếp tục làm việc nhưng không còn tập trung toàn tâm toàn ý hay đóng góp một cách tích cực cho công ty, thể hiện sự rời bỏ thầm lặng và một tâm thế không còn muốn phấn đấu hoặc gắn bó lâu dài.

Câu chuyện về mối quan hệ giữa người lao động và nhà tuyển dụng thường phản ánh một bức tranh lớn về thực trạng thị trường lao động và văn hóa doanh nghiệp. Sự bất cân xứng này yêu cầu doanh nghiệp phải không ngừng thích ứng và tìm kiếm cách tiếp cận mới để thu hút và giữ chân nhân tài, đồng thời xây dựng một môi trường làm việc hỗ trợ sự phát triển lâu dài và hạnh phúc cho nhân viên.

Nguồn:Thị trường nhân lực Việt Nam 10 năm nhìn lại