Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 2.438 công trình thuỷ lợi lớn, vừa và nhỏ, trong đó, UBND tỉnh quản lý 236 công trình với tổng diện tích tưới tiêu là 3.853,64 ha; UBND cấp huyện quản lý 2.202 công trình với tổng diện tích tưới tiêu 7.218,32 ha; có 35 công trình là hồ chứa nước (bao gồm 11 hồ chứa lớn, 10 hồ chứa vừa, 14 hồ chứa nhỏ), dung tích các hồ chủ yếu dưới 1 triệu m3, có 3 hồ có dung tích trên 1 triệu m3... Bên cạnh đó, toàn tỉnh còn có hệ thống kênh mương với chiều dài khoảng 2.328 km, trong đó 1.592 km kênh mương đã được kiên cố hóa, chiếm khoảng 68%.

Năm 2024, do ảnh hưởng của mưa lũ, đặc biệt là do ảnh hưởng của hoàn lưu sau bão số 3 Yagi đã gây ra thiệt hại lớn về công trình thủy lợi với 117 công trình thuỷ lợi bị sạt lở, hư hỏng; 557m kè bờ sông, suối bị sạt lở; 879 m kênh mương bị sạt, hư hỏng.

Trước thực trạng này, công tác quản lý, đầu tư xây dựng và duy tu, bảo dưỡng, nâng cấp hồ, đập và công trình phòng, chống thiên tai được quan tâm thực hiện; việc sửa chữa các hồ chứa thủy lợi sau bão lũ đang tiếp tục được triển khai theo quy định. Các đơn vị, địa phương tiếp tục rà soát, kiện toàn Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai.

Ban Quản lý Dự án công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh đã đề nghị UBND tỉnh báo cáo cấp có thẩm quyền đưa Dự án cụm công trình thủy lợi Bắc Kạn được đầu tư bằng nguồn vốn Trung ương do Bộ Nông nghiệp và Môi trường quản lý vào danh mục các công trình trọng điểm của tỉnh.

Đảm bảo an toàn công trình thủy lợi mưa mưa lũ là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng được tỉnh Bắc Kạn đẩy mạnh triển khai, nhằm giảm thiệt hại do thiên tai.

Để đảm bảo quản lý an toàn công trình thủy lợi trước mùa mưa lũ, Sở Nông nghiệp và Môi trường vừa có văn bản đề nghị, đôn đốc UBND các huyện, thành phố, Công ty TNHH MTV Quản lý, khai thác công trình thủy lợi Bắc Kạn tổ chức kiểm tra, đánh giá tổng thể an toàn các công trình thuỷ lợi trước mùa mưa, lũ trên địa bàn, đánh giá an toàn đập, hồ chứa nước; lập danh mục công trình bị hư hỏng, xuống cấp và báo cáo UBND tỉnh bố trí kinh phí sửa chữa, khắc phục ngay các công trình, hạng mục công trình bị hư hỏng để tránh xảy ra sự cố mất an toàn cho công trình và vùng hạ du đập.

Cùng với đó, rà soát các phương án bảo vệ, phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp, bản đồ ngập lụt hạ du hồ chứa để sửa đổi những nội dung không còn phù hợp, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt; phân công trách nhiệm cụ thể đến từng tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an toàn công trình thủy lợi trong mùa mưa lũ.

Xây dựng phương án bảo vệ, phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp, bản đồ ngập lụt hạ du đập, quy trình vận hành, kiểm định an toàn đập, bảo trì, quan trắc công trình, quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng. Rà soát, đánh giá năng lực chống lũ của hồ chứa, khả năng xả lũ qua công trình tràn và khả năng tiêu thoát lũ sau tràn, hạ du đập, có giải pháp xử lý các điểm cản trở dòng chảy thoát lũ; rà soát điều chỉnh quy trình vận hành (nếu cần) đáp ứng yêu cầu vận hành bảo đảm an toàn công trình và vùng hạ du hồ chứa, đồng thời tích đủ nước phục vụ cấp nước theo nhiệm vụ của hồ chứa.

Tổ chức trực ban nghiêm túc trong mùa mưa, lũ; theo dõi chặt chẽ diễn biến mưa, lũ, mực nước hồ chứa trên các sông, suối vùng hạ du, vùng trũng thấp để chủ động có phương án điều tiết hồ chứa nước trên địa bàn thuộc thẩm quyền và trách nhiệm được giao. Bố trí lực lượng đảm bảo đủ năng lực chuyên môn để vận hành; tổ chức trực ban trong mùa mưa, lũ và cử cán bộ thường trực tại công trình; thường xuyên kiểm tra an toàn công trình kể cả khi không có mưa, lũ để phát hiện và xử lý ngay từ giờ đầu khi có sự cố xảy ra...

Để nâng cao năng lực phòng, chống thiên tai giảm nhẹ thiệt hại, UBND tỉnh yêu cầu các ngành, địa phương rà soát lại các nguồn lực. Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp các đơn vị liên quan kiểm tra, rà soát tiến độ xây dựng các công trình phòng, chống thiên tai, hồ chứa nước, công trình di dân tái định cư tại những khu vực sạt lở, công trình kè chống xói lở bờ sông, suối. Các đơn vị, địa phương rà soát, kiểm kê nguồn nhân lực, các vật tư, phương tiện, trang thiết bị phục vụ công tác ứng phó thiên tai.

Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, dự báo, đặc biệt là phát triển phần mềm quản lý công trình phòng, chống thiên tai, đo mưa; tính toán mưa trên các lưu vực hồ lớn để đưa ra cảnh báo lũ và an toàn công trình; Thực hiện biện pháp "nông, lâm kết hợp" để chống xói mòn, cải tạo đất, tăng năng suất cây trồng, phát huy hiệu quả sử dụng đất; phê duyệt và tiếp tục thực hiện các chương trình, kế hoạch bảo đảm an toàn đập, hồ chứa nước; Rà soát các điểm sạt lở, có nguy cơ sạt lở, lũ quét để lập bản đồ phân vùng nguy cơ lũ quét sạt lở đất...

Các đơn vị, địa phương tiếp tục thực hiện hiệu quả các chỉ thị, kế hoạch về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm, cứu nạn. Đầu tư trang, thiết bị, công cụ hỗ trợ, nâng cao kỹ năng cho các lực lượng xung kích để chủ động với mọi tình huống từ xa, từ sớm. Tăng cường kiểm tra các điểm hồ chứa, các điểm nguy cơ sạt lở, bảo đảm an toàn giao thông trên các tuyến, quản lý tốt các bãi đổ thải.../.

Nguồn: Bắc Kạn đảm bảo an toàn công trình thủy lợi mùa mưa lũ