Làng Mẫn Xá (xã Văn Môn, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh) được xem là làng nghề tái chế nhôm có quy mô lớn bậc nhất miền Bắc khi có gần 300 hộ sản xuất với khoảng 400 lò cô đúc nhôm. Mặc dù mang lại nguồn thu nhập ổn định cho nhiều hộ dân nhưng hệ lụy về môi trường của nó rất nghiêm trọng. Những năm gần đây, xung quanh làng nghề thường xuyên bị bao phủ bởi lượng khói bụi dày đặc. Không chỉ những người thợ làm nghề phải làm việc trong điều kiện môi trường ô nhiễm mà những hộ dân sinh sống tại xã Văn Môn và các khu vực lân cận cũng bị ảnh hưởng theo.

Chính vì thế, cử tri xã Đông Thọ, huyện Yên Phong nhiều năm nay đã liên tục có ý kiến phản ánh về tình trạng ô nhiễm môi trường do khói bụi từ làng nghề cô đúc nhôm Mẫn Xá, xã Văn Môn gây ra. Người dân nơi đây cho rằng, mặc dù nhiều cơ sở tái chế đã chuyển đến Cụm công nghiệp làng nghề Mẫn Xá nhưng tình trạng ô nhiễm vẫn chưa cải thiện. Cử tri xã Đông Thọ đề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh Bắc Ninh vào cuộc quyết liệt hơn nữa để giải quyết dứt điểm vấn đề nêu trên.

Tình trạng ô nhiễm môi trường tại làng nghề Mẫn Xá diễn ra nhiều năm qua nhưng chưa có phương án xử lý dứt điểm

Tìm hiểu của phóng viên Báo TN&MT được biết, tháng 6/2022, UBND huyện Yên Phong đã ban hành Quyết định phê duyệt Đề án tổng thể xử lý môi trường làng nghề xã Văn Môn, giai đoạn 2022-2026 nhằm đánh giá thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh và hiện trạng môi trường tại làng nghề Mẫn Xá. Đề án đã đề xuất phương án, biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường và đề ra lộ trình chuyển đổi ngành nghề hoặc di dời vào cụm công nghiệp làng nghề đối với các cơ sở tái chế nhôm từ năm 2022 đến năm 2026. Đề án cũng yêu cầu 100% cơ sở sản xuất phải có báo cáo đánh giá tác động môi trường, cấp giấy phép môi trường hoặc đăng ký môi trường theo quy định …

Thực hiện đề án trên, huyện Yên Phong đã thành lập Ban chỉ đạo do Phó Chủ tịch UBND huyện làm trưởng ban chỉ đạo thực hiện. UBND xã Văn Môn cũng thành lập Tổ tự quản về bảo vệ môi trường làng nghề; xây dựng phương án xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề trên địa bàn xã giai đoạn 2022-2026; ký cam kết với các tổ chức, hộ gia đình có hoạt động cô đúc nhôm không đổ chất thải sản xuất bừa bãi, bố trí khu vực lưu giữ tạm thời chất thải; rà soát lập danh sách cơ sở sản xuất, hộ gia đình cô đúc nhôm để quản lý và yêu cầu thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường; lắp đặt camera giám sát tình trạng đổ, đốt chất thải không đúng nơi quy định để có biện pháp xử lý kịp thời, hạn chế thấp nhất tình trạng ô nhiễm môi trường gia tăng tại đây.

Tại văn bản số 2062/STNMT-QLĐĐ,ĐĐ&BĐ ngày 01/12/2023, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh đánh giá quá trình triển khai thực hiện các biện pháp xử lý ô nhiễm môi trường tại làng nghề tái chế nhôm Mẫn Xá chưa được như kỳ vọng, lượng chất thải tồn đọng chưa có phương án xử lý tối ưu. Hầu hết cơ sở sản xuất chưa vào được cụm công nghiệp; khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt và chất thải làng nghề chậm tiến độ; tình trạng ô nhiễm, gia tăng ô nhiễm vẫn diễn ra ... gây bức xúc dư luận xã hội.

Các biện pháp xử lý ô nhiễm môi trường tại làng nghề tái chế nhôm Mẫn Xá chưa được như kỳ vọng

Để tiếp tục xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề xã Văn Môn, Bộ Tài nguyên và Môi trường và UBND tỉnh Bắc Ninh đã quyết định thành lập Tổ giám sát về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở sản xuất trong cụm công nghiệp Mẫn Xá, xã Văn Môn cũng như tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, hộ kinh doanh tái chế nhôm tại làng nghề Mẫn Xá.

Tổ giám sát có nhiệm vụ kiểm tra, giám sát định kỳ, theo chuyên đề và đột xuất việc thực hiện công tác bảo vệ môi trường đối với các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, hộ kinh doanh tái chế nhôm trong làng nghề Mẫn Xá theo quy chế hoạt động và kế hoạch giám sát của Tổ về bảo vệ môi trường đối với các đối tượng nêu trên.

Trong tháng 12/2023, Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp cùng Cục kiểm soát ô nhiễm môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các đơn vị có liên quan tổ chức giám sát về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở sản xuất và chủ đầu tư hạ tầng tại Cụm công nghiệp làng nghề Mẫn Xá; tiến hành kiểm tra, giám sát định kỳ, theo chuyên đề và đột xuất việc thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi trường tại cụm công nghiệp, nếu sai phạm sẽ xử lý đúng theo quy định.

Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh cũng cho biết, Công an huyện Yên Phong đã có Quyết định số 2258/QĐĐC-CAH về việc đình chỉ hoạt động đối với cụm công nghiệp làng nghề Mẫn Xá, xã Văn Môn do không bảo đảm các quy định về phòng chống cháy, nổ và chưa hoàn thiện hạ tầng thu gom, xử lý nước thải, chất thải rắn.

Nguồn: Bắc Ninh: Chưa tìm được lời giải cho tình trạng ô nhiễm ở làng nghề Mẫn Xá