Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Nghệ An, trên cơ sở phân tích chất lượng nước thô đầu vào cấp cho các nhà máy cấp nước sinh hoạt trên địa bàn tỉnh do Trung tâm Quan trắc tài nguyên và môi trường báo cáo, cho thấy chất lượng nước mặt tại một số điểm đầu vào cấp nước cho các nhà máy sản xuất nước sinh hoạt tiếp tục có biểu hiện ô nhiễm bởi các hợp chất hữu cơ, vô cơ thông thường (BOD5, COD, TSS, NH4+ , NO2 - ) và kim loại (As, Cd, Fe, Mn).

Ô nhiễm TSS (tổng chất rắn lơ lửng), xảy ra trên diện rộng với 10/16 điểm quan trắc vượt quy chuẩn từ 1,04 - 7,52 lần. Cao nhất là điểm cấp nước huyện Hưng Nguyên, được lấy mẫu quan trắc ở nước mặt sông Đào, đoạn qua thị trấn Hưng Nguyên. Đây là nơi đặt nhà máy nước cung cấp nước sinh hoạt cho hàng trăm nghìn hộ dân ở TP Vinh và vùng phụ cận.

Bảo đảm chất lượng nguồn nước đầu vào cho các trạm cấp nước, nhà máy nước cần đặc biệt được kiểm soát. Ảnh: TH.

Ngoài ra, ô nhiễm bởi BOD5, COD tái diễn với 6/16 giá trị BOD5 và 10/16 giá trị COD không đạt yêu cầu với mức vượt ở hầu hết các mẫu xấp xỉ 2 lần. Ô nhiễm bởi kim loại (As, Cd, Fe, Mn) xuất hiện tại 7/16 điểm quan trắc, với mức vượt quy chuẩn dao động từ 1,06 - 20,3 lần. Đáng lưu ý nhất là tại điểm cấp nước huyện Quỳ Hợp, chỉ số As (Asen) vượt 20,3 lần. Tại điểm quan trắc cấp nước huyện Hưng Nguyên thì có đến 7 thông số vượt quy chuẩn; điểm quan trắc cấp nước thị xã Cửa Lò có 6 thông số không đạt yêu cầu. Các điểm còn lại có từ 1 - 4 thông số không đạt yêu cầu.

Trước tình trạng trên, để bảo vệ nguồn nước sinh hoạt tại địa phương, Sở Tài nguyên và Môi trường đề nghị UBND các huyện, thành, thị chỉ đạo cấp xã tuyên truyền, tổ chức thực hiện và quán triệt, tuyên truyền, phổ biến rộng rãi Luật Tài nguyên nước, Nghị định của Chính phủ và các văn bản pháp luật liên quan trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Trong đó, tập trung phổ biến, quán triệt đến các tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên trên địa bàn để đảm bảo thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật. Thực hiện tốt Công văn số 6101/UBND.NN ngày 09/9/2020 của UBND tỉnh về việc tiếp tục thực hiện quy hoạch tài nguyên nước và các văn bản pháp luật có liên quan đến các tổ chức, cá nhân hoạt động trên địa bàn để bảo vệ nguồn nước.

Đồng thời, thực hiện việc thu gom triệt để rác thải sinh hoạt phát sinh dọc các dòng sông, suối, kênh, rạch, hồ chứa....; tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân về giữ gìn môi trường, thu gom rác thải đúng chỗ, không xả rác thải xuống dòng sông, kênh vùng thượng lưu và khu vực lấy nước thô phục vụ cấp nước sinh hoạt.

Sở TN&MT tỉnh đề nghị UBND các huyện, thành, thị tăng cường kiểm tra chất lượng nước tại điểm đầu vào cấp nước cho các trạm cấp nước, nhà máy nước sinh hoạt.

Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh cũng đề nghị tăng cường kiểm tra chất lượng nước tại điểm đầu vào cấp nước cho các trạm cấp nước, nhà máy nước sinh hoạt, nghiêm cấm các tổ chức, cá nhân không được xả nước thải, đưa các chất thải vào vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt được quy định tại Điều 10, Thông tư 03/2024/TT-BTNMT ngày 16/5/2024 của Bộ Tài nguyên và Môi trường; kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nguồn nước sông, suối, kênh, rạch, hồ chứa...

Đối với chủ đầu tư các trạm cấp nước, nhà máy nước sinh hoạt, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh yêu cầu phải thường xuyên quan trắc, theo dõi chất lượng nguồn nước sinh hoạt và bảo đảm chất lượng đối với nguồn nước do mình khai thác. Có phương án khai thác nguồn nước khác để thay thế trong trường hợp xảy ra sự cố ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt đang khai thác. Người phát hiện hành vi gây hủy hoại, ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt có trách nhiệm ngăn chặn và kịp thời báo ngay cho cơ quan Nhà nước có thầm quyền để xử lý.

Theo kế hoạch đảm bảo cấp nước an toàn khu vực nông thôn trên địa bàn Nghệ An giai đoạn 2025-2029, địa phương này đặt mục tiêu đảm bảo cấp nước an toàn khu vực nông thôn nhằm quản lý rủi ro và khắc phục sự cố có thể xảy ra từ nguồn nước, cơ sở xử lý nước và hệ thống truyền dẫn, phân phối nước đến khách hàng sử dụng. Đảm bảo cung cấp nước liên tục, đủ lưu lượng, duy trì đủ áp lực, chất lượng nước góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo vệ sức khỏe con người.

Đến năm 2025, có 90% dân số nông thôn được sử dụng nước sạch, nước hợp vệ sinh, trong đó có 55-56% dân số nông thôn được tiếp cận bền vững với nước sạch đạt quy chuẩn, số lượng tối thiểu 60 lít/người/ngày; nâng tỷ lệ người dân nông thôn được sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung lên 30% trở lên; 100% công trình cấp nước tập trung hoạt động bình thường, trong đó 60% hoạt động bền vững.

Đến năm 2030, Nghệ An có 95- 97% dân số nông thôn được sử dụng nước sạch, nước hợp vệ sinh, trong đó 60- 65% dân số nông thôn được tiếp cận bền vững với nước sạch đạt quy chuẩn với số lượng tối thiểu 80 lít/người/ngày; nâng tỷ lệ người dân nông thôn được sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung lên 50% trở lên, 100% công trình cấp nước tập trung hoạt động bền vững.../.

Nguồn: Bảo đảm nguồn nước đầu vào trong cấp nước sinh hoạt