Hình thành thị trường tín chỉ carbon

Thị trường Việt Nam có khoảng gần 40 triệu tín chỉ carbon, nhưng thực tế còn cao hơn và các loại hình như rừng, biển, năng lượng tái tạo, tiết kiệm năng lượng… đều có thể tạo ra tín chỉ carbon. Đáng chú ý, dự kiến trong tương lai, mỗi năm Việt Nam sẽ có hàng triệu tín chỉ carbon tự nguyện được cung cấp, đi kèm nhu cầu trao đổi hoặc mua bán lớn. Do vậy, việc hình thành thị trường carbon sẽ giúp cho Việt Nam nắm bắt được những cơ hội trong giảm phát thải carbon một cách hiệu quả; đồng thời tăng khả năng tương thích với các cơ quan định chế giá carbon quốc tế.

Việt Nam đang xây dựng dự thảo đề án “Phát triển thị trường carbon tại Việt Nam” trên cơ sở Nghị định số 06/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ôzôn. Theo đó, từ nay đến hết năm 2027, Việt Nam tập trung xây dựng quy định quản lý tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon; xây dựng quy chế vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon; thành lập và tổ chức vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon kể từ năm 2025; triển khai các hoạt động tăng cường năng lực, nâng cao nhận thức về phát triển thị trường carbon... Đặc biệt, từ năm 2028, Việt Nam sẽ vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon chính thức với các hoạt động kết nối, trao đổi trong nước với thị trường khu vực và thế giới.

Chính sách dịch vụ môi trường rừng khiến nhiều khu rừng ở Tây Nguyên được bảo vệ, quản lý tốt. Ảnh: Thảo Nguyên

Lợi ích từ thị trường tín chỉ carbon rừng?

Theo các chuyên gia, khi tín chỉ carbon rừng được giao dịch trên thị trường carbon thì các chủ rừng, những người đang trực tiếp giữ rừng sẽ có thêm nguồn thu nhập từ công sức bảo vệ rừng của mình, góp phần cải thiện đời sống, tạo thêm động lực để họ tiếp tục giữ rừng, bảo vệ rừng ngày càng tốt hơn, tích cực hơn. Bên cạnh đó, họ còn được nâng cao nhận thức về giá trị của rừng và ngày càng có trách nhiệm hơn với công tác bảo vệ rừng, dần dần hình thành tư duy sản xuất, quản trị rừng chuyên nghiệp hơn, từ bỏ dần thói quen xâm hại rừng.

Với tiềm năng thương mại tín chỉ carbon rừng lớn, thị trường tín chỉ carbon được hình thành sẽ giúp bổ sung thêm nguồn tài chính phục vụ công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, nâng cao chất lượng hệ sinh thái rừng, giúp làm giảm áp lực cho ngân sách nhà nước đầu tư cho ngành lâm nghiệp. Khi có cơ hội tham gia thị trường tín chỉ carbon thì các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân từ Trung ương đến địa phương liên quan đến lĩnh vực lâm nghiệp sẽ được tăng cường năng lực về quản trị rừng bền vững, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển lâm nghiệp Việt Nam bền vững.

Bên cạnh đó, thương mại tín chỉ carbon rừng trên thị trường carbon còn là cơ hội tốt để có thêm nguồn lực góp phần thực hiện thành công Chiến lược phát triển lâm nghiệp Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050, Chiến lược quốc gia về Biến đổi khí hậu, Chiến lược quốc gia về Tăng trưởng xanh gắn với phát triển bền vững và mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính theo cam kết "đưa mức phải thải ròng về 0 vào năm 2050" của Việt Nam tại COP26.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để góp phần thúc đẩy việc sớm hình thành thị trường carbon cũng như việc trao đổi, chuyển nhượng tín chỉ carbon rừng còn rất nhiều việc phải làm và cần phải tính toán kỹ lưỡng ở nhiều vấn đề khác nhau, như: Cơ chế chính sách, hành lang pháp lý, nguồn nhân lực vận hành, cơ sở dữ liệu và đặc biệt là phải minh bạch về đối tượng được hưởng; phương pháp tính, mức hưởng; thời gian chi trả…/.

Nguồn: Bảo vệ, phát triển rừng: Thị trường tín chỉ carbon mang lại lợi ích gì?