Tại tỉnh Cà Mau, càng về cuối năm, mức độ ảnh hưởng và đỉnh triều càng cao, cao điểm của mùa triều cường thường vào tháng 10 và 11 âm lịch hằng năm. Ngoài ra, dưới tác động của biến đổi khí hậu đã làm mực nước biển dâng nên những năm gần đây đỉnh triều liên tục phá vỡ kỷ lục, năm sau luôn cao hơn năm trước.

Bắt đầu từ năm 2008-2009 đến nay, trên địa bàn tỉnh đã xuất hiện nhiều đợt triều cường dâng cao vượt mức kỷ lục. Theo Sở NN&PTNT tỉnh, bình quân triều cường khu vực biển Tây khoảng 1,2-1,3 m. Tuy nhiên, có nhiều đợt triều cường lên đến 1,7-1,8 m, thậm chí có thời điểm (2019-2020) đỉnh triều lên đến 2,2 m. Không chỉ vậy, triều cường dâng kết hợp với sóng hơn 1 m đã vượt qua đê biển tràn vào nội đồng.

Tuy chưa phải là thời gian cao điểm nhưng trong đợt mưa lớn và triều cường những ngày vừa qua đã gây tình trạng ngập nặng tại nhiều tuyến đường và vùng nông thôn trên địa bàn tỉnh, gây thiệt hại về tài sản, sản xuất, đời sống, đi lại của người dân. Qua thống kê sơ bộ đã có ít nhất 5.873 ha lúa - tôm, lúa mùa, rau màu, cây ăn trái và ao nuôi cá của người dân bị ngập, một số tuyến đường bắt đầu có dấu hiệu hư hỏng.

UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương khẩn trương thực hiện các biện pháp ứng phó, khắc phục ngập úng do mưa lớn và triều cường gây ra.

Theo Sở NN&PTNT Cà Mau, dự báo từ nay đến cuối năm 2024, ở tỉnh có khả năng xuất hiện 3 đợt triều cường dâng cao vào ngày 18 - 21/10, ngày 15 - 19/11 và ngày 15 - 18/12. Cà Mau là tỉnh có hệ thống sông ngòi chằng chịt liên thông với nhau đổ ra biển thông qua khoảng 80 cửa biển, cửa sông lớn nhỏ. Từ điều kiện tự nhiên này, nguy cơ thiệt hại trên diện rộng là rất cao nếu thời tiết diễn biến bất thường. Trước diễn biến cũng như những dự báo kịch bản thời tiết từ đây đến cuối năm, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương khẩn trương thực hiện các biện pháp ứng phó, khắc phục ngập úng do mưa lớn và triều cường gây ra.

Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo thủ trưởng các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh và Chủ tịch UBND huyện, TP Cà Mau, theo dõi chặt chẽ các bản tin dự báo, cảnh báo ngập úng do mưa lớn kết hợp với triều cường, thông báo cho người dân biết để chủ động ứng phó. Tăng cường tuyên truyền, khuyến cáo người dân thường xuyên kiểm tra, gia cố bờ vuông, bờ thửa, bờ bao khuôn hộ bảo vệ sản xuất; hướng dẫn người dân kê cao tài sản, hàng hoá hoặc di dời để tránh ngập gây hư hỏng; thực hiện các biện pháp phòng tránh ngập gây thiệt hại tài sản, tài liệu của cơ quan, đơn vị; vận động người dân tích cực khơi thông cống rãnh để tiêu thoát nước và vệ sinh môi trường nhà ở, khu vực xung quanh nhà ngay sau khi hết ngập nước để phòng ngừa dịch bệnh phát sinh.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Cơ quan thường trực Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh) chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với chính quyền địa phương vận hành hợp lý, hiệu quả hệ thống cống, đập, trạm bơm để tiêu thoát nước, ngăn triều cường, bảo vệ sản xuất. Thường xuyên kiểm tra, kịp thời phát hiện, chỉ đạo xử lý, gia cố các vị trí sạt lở, có nguy cơ sạt lở đất để phòng tránh thiệt hại; tăng cường hướng dẫn người dân gia cố bờ bao, chống tràn, các biện pháp đảm bảo an toàn cho cây trồng, vật nuôi, thuỷ sản nuôi, thực hiện chính sách hỗ trợ khôi phục sản xuất do thiên tai đúng trình tự thủ tục theo quy định.

Các địa phương vận hành hợp lý, hiệu quả hệ thống cống, đập, trạm bơm để tiêu thoát nước, ngăn triều cường. Ảnh: NH.

Bên cạnh đó, Sở Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với UBND các huyện, TP Cà Mau và các sở, ngành, đơn vị có liên quan khẩn trương kiểm tra, rà soát các vị trí, đoạn đường bị hư hỏng, ngập úng, vị trí cống bị hư hỏng nắp cống, chủ động có giải pháp phòng ngừa, hướng dẫn, cảnh báo để người tham gia giao thông biết, tránh xảy ra tai nạn, đảm bảo giao thông đi lại cho người dân.

Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh chủ trì, phối hợp Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương, đơn vị có liên quan quản lý chặt chẽ các phương tiện ra vào cửa biển, kiên quyết không cho ra biển hoạt động đối với các phương tiện không đảm bảo điều kiện theo quy định, nhất là các phương tiện không đảm bảo trang thiết bị an toàn, thông tin liên lạc; tuyên truyền, hướng dẫn người dân sản xuất trên biển thực hiện tốt các quy định về đảm bảo an toàn cho người, phương tiện; chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện tham gia tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn khi có yêu cầu.

Theo dự báo, mực nước trên sông Cửu Long sẽ cao hơn, lũ tại miền Tây đạt đỉnh năm 2024 vào ngày 20/10 tới đây. Vì vậy công tác ứng phó tại các địa phương cần được khẩn trương thực hiện với mọi tình huống, không để bị động. Viện Khoa học thủy lợi Miền Nam (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, hạ tầng hệ thống đê bao kiểm soát lũ cả năm như hiện nay tại Đồng bằng sông Cửu Long sẽ bảo đảm an toàn cho sản xuất vụ lúa thu-đông. Năng lực hệ thống công trình thủy lợi hiện nay tại miền Tây có thể phân thành ba vùng: Vùng thượng, vùng giữa và vùng ven biển.

Đối với vùng thượng, hệ thống ô bao về cơ bản có thể đáp ứng được với lũ ở mức trên báo động II (tức mực nước khoảng 4,0 - 4,3m ở Tân Châu) và với vùng này, hệ thống trạm bơm điện cũng cơ bản bảo đảm tiêu úng khi xảy ra mưa. Đối với vùng giữa, do ảnh hưởng của cả lũ và triều, hệ thống ô bao nhiều chỗ còn thấp và địa hình trũng thấp nên nếu xảy ra mưa lớn đồng thời gặp triều cường, sẽ xảy ra tình trạng úng ngập cục bộ (nhất là khu vực trung tâm bán đảo Cà Mau, như tỉnh Hậu Giang; các huyện Mỹ Tú, Ngã Năm, Thạnh Trị, tỉnh Sóc Trăng và một phần huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu).

Còn đối với vùng ven biển, về cơ bản, các hệ thống đã kiểm soát tốt, ngoại trừ diện tích đất sản xuất ven sông lớn, ven biển và các cù lao còn bị ảnh hưởng bởi triều cường. Ngoài ra, ở khu vực ven biển Tây (U Minh Thượng, tỉnh Kiên Giang và U Minh Hạ, tỉnh Cà Mau), khả năng tiêu úng kém.

Thời gian tới các địa phương cần ăng cường rà soát các tuyến bờ bao, ô bao kiểm soát lũ, đặc biệt tại những vùng dự báo nguy cơ mất an toàn. Chủ động xây dựng các kế hoạch ứng phó kịp thời khi xảy ra ngập úng. Tập trung xuống giống đúng lịch được khuyến cáo và chỉ xuống giống trong các ô bao có bờ bao bảo đảm. Cập nhật thường xuyên các bản tin dự báo lũ, khí tượng thủy văn của các cơ quan dự báo chuyên ngành thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các Đài Khí tượng thủy văn địa phương. Theo dõi các bản tin dự báo về diễn biến nguồn nước, mưa lũ để xây dựng kế hoạch vận hành các công trình thủy lợi hợp lý, bảo đảm tiêu thoát lũ, không gây ngập úng.

Nguồn: Cà Mau chủ động ứng phó với các đợt triều cường dâng cao