Thời gian qua, các phương tiện thông tin truyền thông có nêu về việc cơ quan chức năng phát hiện mặt hàng tôm hùm đất nhập lậu để tiêu thụ tại thị trường Việt Nam. Theo Luật Đa dạng sinh học, một trong những hành vi nghiêm cấm về đa dạng sinh học là nhập khẩu, phát triển loài ngoại lai xâm hại (bao gồm loài ngoại lai xâm hại đã biết và loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại).

Phụ lục IV ban hành kèm Nghị định số 37/2024/NĐ-CP ngày 4/4/2024 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 8/3/2019 quy định chi tiết một số điều về biện pháp thi hành Luật Thuỷ sản quy định, tôm hùm đất không có tên trong danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam. Ngoài ra, Thông tư số 35/2018/TT-BTNMT ngày 28/12/2018 của Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng quy định tiêu chí xác định và ban hành Danh mục loài ngoại lai xâm hại thì Procambarus clarkii thuộc danh mục loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại.

(Ảnh minh họa)

Do vậy, để kịp thời ngăn chặn và quản lý chặt chẽ việc nhập khẩu mặt hàng tôm hùm đất nhằm bảo vệ môi trường và tránh tác động xấu đến sản xuất nông nghiệp, Tổng cục Hải quan yêu cầu cục hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo các chi cục hải quan, đội kiểm soát hải quan phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước tăng cường các biện pháp kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu tôm hùm đất; kịp thời đấu tranh, ngăn chặn đối với các hành vi vận chuyển trái phép các mặt hàng này vào Việt Nam.

Theo tìm hiểu, tại một số địa phương, tôm hùm đất được bày bán công khai tại chợ hoặc mạng xã hội với giá khoảng 400 nghìn đồng/kg. Điều đáng nói, hầu hết tôm hùm đất được người dân nhập lậu về bán mà không biết tác hại. Cụ thể, đây là loài ăn tạp, thích đào hang sâu và có thể phá hoại mùa màng; đồng thời, làm hỏng hệ thống đê điều, xói mòn sông, suối và tiêu diệt các loài tôm, cá bản địa… Nguy hiểm hơn, loài vật này là vật chủ lây truyền, phát tán nhiều loại dịch bệnh nguy hiểm, như: Bệnh đốm trắng, nấm trên tôm và một số bệnh cho động vật có vú…

Cũng bởi tác hại to lớn của loài này, nhiều quốc gia trên thế giới đã có quy định cấm nuôi, nhân giống tôm hùm đất. Một số nước cho phép nuôi thường vì mục đích kinh tế và có điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, nhưng đi kèm là các quy định quản lý, kiểm soát chặt chẽ.

Tại Việt Nam, không chỉ có tôm hùm đất, trước đây một số địa phương đã từng trả giá khi nuôi những sinh vật ngoại lai gây hại cho môi trường, như: Ốc bươu vàng, rùa tai đỏ, tôm càng đỏ… Những loài động vật này đều có đặc điểm chung là ăn tạp, sinh sản nhanh, thích nghi với nhiều môi trường sống khác nhau; phá hoại mùa màng, lây nhiễm các dịch bệnh nguy hiểm cho cây trồng, vật nuôi. Tuy nhiên, loài tôm hùm này còn nguy hại hơn những sinh vật ngoại lai nêu trên bởi đặc tính bò rất nhanh, phát tán rộng, khó tiêu diệt và khả năng phá hoại mùa màng mạnh hơn ốc bươu vàng nhiều lần.

Trước những tác hại nguy hiểm của tôm hùm đất, được biết, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã đưa tôm hùm đất vào danh mục sinh vật ngoại lai cấm nhập khẩu và không phát triển nuôi, nhân giống; nếu phát hiện phải tiêu hủy ngay, đồng thời xử nghiêm các hành vi mua bán, phát tán loại tôm này ra môi trường.

Nguồn:Cấm nhập khẩu, nuôi, buôn bán, nhân giống tôm hùm đất