Campuchia dự kiến ​​tăng sản lượng nhập khẩu điện lên hơn 50% trong 2 năm tới, được hỗ trợ bởi các thỏa thuận năng lượng với Lào, Việt Nam và Thái Lan. Sáng kiến ​​này là một phần trong nỗ lực lớn hơn của đất nước nhằm đa dạng hóa các nguồn năng lượng, cải thiện an ninh năng lượng và giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Động thái này diễn ra trong bối cảnh nhu cầu điện ngày càng tăng và lo ngại về độ tin cậy của khai thác năng lượng trong nước, đặc biệt là do những thách thức về khí hậu ảnh hưởng đến sản xuất thủy điện.

Thỏa thuận mới với Lào, Việt Nam và Thái Lan

Bộ trưởng Năng lượng Campuchia Keo Rottanak vừa công bố kế hoạch nhập khẩu hơn 600 megawatt (MW) năng lượng mặt trời và thủy điện từ các nước láng giềng. Trong số này, 300 MW từ Lào, kết hợp thủy điện và năng lượng mặt trời, dự kiến ​​sẽ bắt đầu vào năm 2026. Ngoài ra, thỏa thuận đã ký trước đó với Việt Nam sẽ được tăng gấp đôi, bổ sung thêm gần 300 MW nữa, hiện đang trong giai đoạn phê duyệt cuối cùng.

Cuối cùng, Campuchia cũng đang đàm phán để nhập thêm 100 MW từ Thái Lan. Việc nhập khẩu này sẽ làm tăng công suất nhập khẩu theo hợp đồng của Campuchia lên hơn 50% so với mức 1.030 MW hiện tại, tăng cường nguồn cung cấp năng lượng của đất nước bằng các nguồn tài nguyên tái tạo.

Tác động đến cơ cấu năng lượng của Campuchia

Hiện tại, Campuchia nhập khẩu khoảng 1.030 MW điện từ Lào, Việt Nam và Thái Lan, chiếm khoảng 25% tổng nguồn cung của cả nước. Việc tăng nhập khẩu theo kế hoạch sẽ mang lại công suất đáng kể cho mạng lưới năng lượng của Campuchia, cung cấp hơn 600 MW năng lượng tái tạo. Điều này sẽ giúp đất nước quản lý những biến động trong sản xuất điện quốc gia, đặc biệt khi việc sản xuất thủy điện trở nên kém tin cậy hơn, do những gián đoạn khí hậu ngày càng thường xuyên.

Tiến độ và lịch trình

Thỏa thuận với Lào để nhập khẩu 300 MW thủy điện và năng lượng mặt trời dự kiến ​​sẽ có hiệu lực vào năm 2026, đánh dấu một bước tiến lớn trong nỗ lực của Campuchia nhằm tích hợp các nguồn năng lượng tái tạo vào lưới điện của nước này.

Thỏa thuận mở rộng với Việt Nam, bổ sung thêm hơn 200 MW, dự kiến ​​sẽ bắt đầu “càng sớm càng tốt”, khi các công ty điện lực quốc gia của cả hai nước đã hoàn tất thảo luận và chỉ chờ phê duyệt cuối cùng của Chính phủ. Các cuộc thảo luận với Thái Lan về việc nhập thêm 100 MW vẫn đang ở giai đoạn đầu, nhưng Bộ trưởng Năng lượng bày tỏ sự lạc quan rằng thỏa thuận sẽ được ký kết.

Linh hoạt trong cung cấp năng lượng

Một trong những động lực chính đằng sau các hợp đồng nhập khẩu điện này là nhu cầu cung cấp năng lượng của Campuchia linh hoạt hơn. Thủy điện vốn là nguồn cung cấp điện chủ yếu cho nước ngày càng bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu, dẫn đến sản xuất khó lường. Bằng cách nhập khẩu thêm năng lượng tái tạo từ các nước láng giềng, Campuchia có thể bù đắp thâm hụt sản xuất trong nước và ổn định mạng lưới năng lượng của mình. Khả năng dựa vào thương mại điện xuyên biên giới mang lại cho Campuchia sự bảo vệ trước những biến động của các nguồn tài nguyên tái tạo trong nước.

Hội nhập khu vực

Các hợp đồng nhập khẩu điện của Campuchia cũng nêu bật tiềm năng hội nhập khu vực lớn hơn ở Đông Nam Á. Khu vực này từ lâu đã thảo luận về việc tạo ra một mạng lưới điện đa phương thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Mặc dù tiến độ còn chậm và chỉ giới hạn trong các thỏa thuận song phương, Bộ trưởng Năng lượng Keo Rottanak đã chỉ ra rằng lưới điện khu vực tích hợp đầy đủ có thể trở thành hiện thực vào năm 2035.

Ý tưởng về lưới điện khu vực sẽ cho phép các quốc gia Đông Nam Á chia sẻ tài nguyên, giảm dư thừa và đảm bảo mỗi quốc gia có thể tiếp cận nguồn năng lượng đáng tin cậy và bền vững. Sự phụ thuộc ngày càng tăng của Campuchia vào nhập khẩu điện từ Lào, Việt Nam và Thái Lan có thể đóng vai trò là bước đệm hướng tới mục tiêu lớn hơn này, thể hiện lợi ích của hợp tác khu vực trong lĩnh vực năng lượng.

Tác động chiến lược rộng hơn

Nhập khẩu điện ngày càng tăng, đặc biệt là từ các nguồn tái tạo như thủy điện và năng lượng mặt trời, giúp Campuchia đáp ứng nhu cầu điện ngày càng lớn, đồng thời giảm lượng khí thải carbon. Điều này đặc biệt quan trọng khi quốc gia này đang tìm cách đa dạng hóa nguồn năng lượng khỏi than đá và các nhiên liệu hóa thạch khác. Với hơn một nửa lượng điện nhập khẩu đến từ các nguồn tái tạo, Campuchia đang thực hiện các bước cụ thể để phù hợp với nỗ lực khử carbon toàn cầu.

An ninh năng lượng và chuyển đổi sang năng lượng sạch

Khả năng tiếp cận năng lượng sạch từ các nước láng giềng của Campuchia giúp giảm thiểu rủi ro do biến đổi khí hậu gây ra đối với hoạt động sản xuất năng lượng trong nước, bao gồm cả thủy điện. Công suất tăng lên cũng góp phần đảm bảo an ninh năng lượng tổng thể của Campuchia, đảm bảo nước này có thể đáp ứng nhu cầu năng lượng trong tương lai ngay cả khi nền kinh tế và dân số tiếp tục tăng trưởng.

Thích ứng với biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng đến độ tin cậy của các nhà máy thủy điện ở Campuchia, với lượng mưa thất thường và mùa khô kéo dài làm giảm mực nước sông và đập. Điều này đã làm cho việc sản xuất điện trong nước trở nên khó khăn hơn. Bằng cách đa dạng hóa các nguồn năng lượng và nhập khẩu thêm điện từ các nước láng giềng, Campuchia đang tăng cường khả năng phục hồi của cơ sở hạ tầng năng lượng để đối phó với những tác động của biến đổi khí hậu đối với nguồn cung năng lượng của mình.

Lợi ích kinh tế và phát triển

Việc tăng công suất điện từ các nguồn tái tạo dự kiến ​​sẽ mang lại lợi ích kinh tế tích cực cho Campuchia. Nguồn điện bổ sung sẽ hỗ trợ tăng trưởng công nghiệp, giúp thu hút đầu tư nước ngoài và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân bằng cách đảm bảo nguồn cung cấp điện ổn định. Ngoài ra, việc tiếp cận nguồn năng lượng tái tạo nhập khẩu rẻ hơn có thể giảm chi phí điện cho người tiêu dùng và doanh nghiệp, thúc đẩy hơn nữa hoạt động kinh tế.

Động lực năng lượng khu vực

Mối quan hệ năng lượng ngày càng tăng của Campuchia với các nước láng giềng có thể làm thay đổi động lực chính trong khu vực. Lào, Việt Nam và Thái Lan đều là những nhân tố chủ chốt trên thị trường năng lượng Đông Nam Á, và sự hợp tác với Campuchia phản ánh xu hướng buôn bán năng lượng xuyên biên giới rộng hơn trong ASEAN. Sự hợp tác này có thể mở đường cho nhiều thỏa thuận năng lượng đa phương hơn trong tương lai, khi các nước trong khu vực tìm cách tối ưu hóa mạng lưới năng lượng và chia sẻ tài nguyên.

Ngoài ra, cách tiếp cận chủ động của Campuchia nhằm đảm bảo nhập khẩu năng lượng sạch có thể khuyến khích các quốc gia khác trong khu vực làm theo, đặc biệt khi đối mặt với những thách thức tương tự đối với sản xuất năng lượng trong nước và tác động của biến đổi khí hậu.

Những thách thức phía trước

Mặc dù việc nhập khẩu điện theo kế hoạch là một bước tiến tích cực, nhưng Campuchia vẫn sẽ phải đối mặt với những thách thức để tích hợp hoàn toàn các nguồn năng lượng mới này vào lưới điện của mình. Quốc gia này sẽ cần đầu tư vào cơ sở hạ tầng truyền tải để đảm bảo rằng điện nhập khẩu có thể được phân phối một cách hiệu quả đến những nơi cần thiết nhất.

Mặc dù hợp tác khu vực đầy hứa hẹn nhưng vẫn còn ở giai đoạn sơ khai. Sự chậm trễ trong quá trình phê duyệt hoặc các rào cản hậu cần có thể làm chậm tiến độ nhập khẩu năng lượng của Campuchia. Sự phụ thuộc vào nhập khẩu cũng có nghĩa là Campuchia phải đối mặt với các chính sách năng lượng và những hạn chế về nguồn cung của các nước láng giềng. Bất kỳ sự gián đoạn nào trong hoạt động sản xuất điện ở Lào, Việt Nam hoặc Thái Lan đều có thể ảnh hưởng đến an ninh năng lượng của Campuchia, nhấn mạnh nhu cầu đầu tư trong nước vào năng lượng tái tạo song song việc nhập khẩu xuyên biên giới.

Nguồn:Campuchia tăng cường an ninh năng lượng và đa dạng hóa các nguồn điện tái tạo