Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, khi nền nhiệt tăng 1 độ C tương ứng với việc giảm 3% sản lượng nông nghiệp ở các nước đang phát triển. Trong đó, năng suất cây trồng ở châu Phi cận Sahara sẽ giảm từ 5-17% vào năm 2050, mặc dù dân số tăng nhanh. Do biến đổi khí hậu, những cây trồng nhạy cảm như lúa mỳ, lúa gạo và ngô thường không thể sinh trưởng trong những điều kiện khắc nghiệt. Nhóm Tư vấn về Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế (CGIAR), một mạng lưới đổi mới toàn cầu, đang thiết lập các ngân hàng gene và lai tạo các giống có năng suất cao hơn từ các loại cây trồng truyền thống ở vùng đất khô hạn như lúa miến (bo bo), kê và đậu bồ câu.

Tại Zimbabwe, nơi hiện tượng El Nino khiến hạn hán trở nên trầm trọng hơn, nhiều người nông dân đã mất hy vọng thu hoạch được bất cứ thứ gì từ cánh đồng và hàng triệu người phải đối mặt với nạn đói. Nhưng bằng phân hữu cơ và phân bón tự chế, họ vẫn phát triển được các mảnh vườn nhỏ, cung cấp rau xanh hằng ngày. Người dân đã sử dụng phân gia súc, cỏ, tàn dư thực vật, xác động vật nhỏ, lá và vỏ cây, thức ăn thừa và các vật liệu có thể phân hủy sinh học khác như giấy. Ngay cả xương của các loài động vật đang chết ngày càng nhiều do hạn hán cũng bị đốt trước khi nghiền thành tro để lấy canxi.

Tại Kenya, một giống đậu mới được các nhà khoa học nghiên cứu sản xuất thích ứng với khí hậu tại quốc gia này (Ảnh minh họa).

Tại Kenya, một giống đậu mới thích ứng với khí hậu đang mang lại hy vọng cho nông dân ở khu vực có lượng mưa giảm trong 6 mùa mưa liên tiếp. Giống đậu do Tổ chức Nghiên cứu Chăn nuôi và Nông nghiệp Kenya (KALRO), Liên minh Đa dạng Sinh học quốc tế và tổ chức nghiên cứu Trung tâm Nông nghiệp Nhiệt đới Quốc tế nghiên cứu. Giống đậu mới được thiết kế phù hợp với điều kiện khí hậu đa dạng của Kenya. Trọng tâm là đảm bảo hạn hán không giết chết mầm trước thời gian phát triển. Giống đậu này mới không chỉ đem lại sản lượng và lợi nhuận cao cho người nông dân, mà còn được khách hàng đặc biệt đánh giá cao về chất lượng.

Somalia, nơi thường xuyên xảy ra xung đột, trồng cây trái và rau xanh trong nhà kính là một trong những giải pháp đảm bảo nguồn cung thực phẩm. Những nhà kính đơn giản cho phép người nông dân sản xuất rau quả quanh năm, giúp tăng cường an ninh lương thực cho người dân Somalia. Với hơn 250 nhà kính nằm rải rác ở vùng ngoại ô Mogadishu, những trang trại này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn cung cấp thực phẩm ổn định cho người dân thủ đô của Somalia. Somalia có dân số chỉ 18 triệu người, nhưng có tới 6,6 triệu người đang phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực ở mức độ cao, cùng với 1,8 triệu trẻ em bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng.

Cộng đồng quốc tế đã kêu gọi các nguồn lực hỗ trợ, đầu tư vào chiến lược phát triển an ninh lương thực, đặt nền tảng cho nền sản xuất nông nghiệp tự chủ của Somalia trong tương lai. Khi đối mặt với những hiện tượng thời tiết cực đoan diễn biến khó lường, việc áp dụng công nghệ là một trong những cách mà các quốc gia như Somalia có thể lựa chọn để khắc phục tình trạng mất an ninh lương thực, và canh tác trong nhà kính là một phần của xu hướng này.

Nguồn: Châu Phi: Phát triển nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu