Cơ hội lớn cho doanh nghiệp tư nhân

Tổ chức nghiên cứu, tư vấn McKinsey đánh giá đạt phát thải carbon ròng bằng 0 đem lại cơ hội lớn trong ngắn và dài hạn cho cả chính phủ, doanh nghiệp và người dân. Khối nhà nước và tư nhân đóng vai trò quan trọng trong việc hiện thực hóa những tiềm năng này, cũng như những cơ hội khác có được nếu chuyển đổi thành công.

Cụ thể, khối tư nhân có thể tiếp cận được các nguồn giá trị to lớn, bằng cách đầu tư mạnh tay vào các xu thế lớn về giảm phát thải carbon, bao gồm năng lượng tái tạo, thép xanh, giao thông vận tải, hay tài chính.

Về năng lượng tái tạo, Ban tư vấn Phát triển bền vững của McKinsey trong phân tích về lộ trình phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam cho rằng, các doanh nghiệp xây dựng và bất động sản Việt Nam có thể tận dụng chuyên môn về phát triển dự án hạ tầng lớn trong nước, để phát triển các dự án năng lượng tái tạo.

Chẳng hạn như Fecon, một công ty xây dựng trong nước, đã hợp tác với Corio, công ty danh mục điện gió ngoài khơi của Macquarie GIG, để phát triển các dự án này.

Theo McKinsey, các công ty dầu khí trong nước nên chuyển sang phát triển năng lượng tái tạo như nhiều công ty nước ngoài đã làm, như Equinor gần đây đã hợp tác với PetroVietnam để phát triển các dự án điện từ nguồn năng lượng tái tạo.

Trong tương lai, một nền móng vững chắc cho năng lượng tái tạo có thể giúp Việt Nam khẳng định vị thế dẫn đầu trong nền kinh tế hydro xanh đang phát triển, để trở thành một nước xuất khẩu ròng điện xanh.

Tuy vậy, ban tư vấn cũng lưu ý rằng nỗ lực này rất nhạy cảm về mặt thời gian, bởi các đơn vị phát triển đã bắt đầu ráo riết chạy đua cho những vị trí đắc địa nhất.

Về thép xanh, nhiều ngành công nghiệp hiện đang có nhu cầu thương mại lớn về thép xanh, và trên thực tế, nhiều nhà sản xuất thép đầu ngành đã xây dựng các nhà máy sản xuất thép xanh.

Với việc chuyển dịch này, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ không bị phụ thuộc vào các cơ sở sản xuất phát thải cao, do thị trường thép bẩn sẽ dần bị xóa bỏ theo quy định cũng như nhu cầu giảm dần.

Trong lĩnh vực giao thông vận tải, các doanh nghiệp vận tải của Việt Nam có thể tiếp bước những người đi tiên phong – từ các doanh nghiệp lớn như VinFast cho đến những công ty khởi nghiệp nhỏ như Dat Bike, để tham gia chuỗi giá trị xe điện, từ sản xuất pin cho đến hạ tầng sạc điện.

Về tài chính, McKinsey đánh giá tài trợ vốn cho các dự án chuyển đổi năng lượng sẽ là thị trường trị giá 1,5 tỷ USD cho các ngân hàng trong nước, có thể khai thác bằng cách phát hành các sản phẩm tài trợ chuyển đổi. Cách dễ tiếp cận vốn nhất là từ các ngân hàng có chuyên môn về thị trường trong nước.

Vai trò của chính sách

Về phía nhà nước, chính phủ có thể xem xét việc áp dụng cơ chế quản trị, chính sách hỗ trợ, và tài trợ vốn, để đẩy nhanh khả năng đáp ứng nhu cầu của các công nghệ thân thiện với môi trường trong các ngành chủ chốt.

Chẳng hạn, Chính phủ có thể bảo đảm triển khai nhanh chóng các dự án đã có quy hoạch, hoạch định chính sách rõ ràng cho điện gió ngoài khơi, nhằm bảo đảm khả năng vay vốn ngân hàng, cũng như quy định về phân bổ sử dụng đất.

Với tham vọng điện gió ngoài khơi đến năm 2030 của Quy hoạch điện VIII và thời gian xây dựng từ 6 – 8 năm, McKinsey nhấn mạnh Việt Nam cần bắt tay vào việc ngay từ bây giờ, và điều đầu tiên cần làm là sự hỗ trợ và chỉ đạo của chính sách. Đơn cử, chính phủ có thể ban hành quy định cho các đối tượng tham gia thị trường trái phiếu xanh.

Từ góc độ huy động vốn, việc áp dụng thuế carbon đang được thảo luận hiện nay có thể giúp Việt Nam giảm phát thải và tăng nguồn thu, qua đó tài trợ cho các mục tiêu về khí hậu

Thuế carbon cũng có thể giúp kích thích các ngành công nghiệp phát thải carbon thấp, thúc đẩy gia tăng giá trị, đồng thời, hạn chế các ngành công nghiệp lạc hậu phát thải cacbon cao. Nỗ lực này sẽ là bàn đạp để Việt Nam có thể triển khai một hệ thống trao đổi phát thải, ban tư vấn của McKinsey nhận định.

Cụ thể hơn, Ủy ban quốc gia về Biến đổi khí hậu có thể hỗ trợ về mặt kinh phí và chính sách cho các ngành và công nghệ cần một cú hích khởi đầu để tạo dựng được tiền đề tại Việt Nam.

Ngoài ra, có thể thành lập một quỹ công nghệ xanh để đầu tư, mang những công nghệ liên quan đến khí hậu về Việt Nam, vừa đem lại kết quả tích cực mà cũng giúp giảm phát thải.

Bằng cách hỗ trợ các công nghệ thân thiện với khí hậu, Việt Nam sẽ có thể giúp các ngành công nghiệp tiếp cận với các nguồn giá trị mới từ 9 – 12 nghìn tỷ USD đến năm 2030, góp phần tăng trưởng GDP.

Nguồn:Cơ hội nào cho doanh nghiệp Việt trong xu hướng giảm carbon