Tập trung nguồn lực để phát triển

Xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu và đưa đất nước phát triển bứt phá trong kỷ nguyên mới, ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết 57). Triển khai nghị quyết này, Ban Chỉ đạo Trung ương về triển khai Nghị quyết 57 đã được kiện toàn, hoàn thiện quy chế hoạt động, tổ giúp việc, hội đồng tư vấn. Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết 193/2025/QH15 với nhiều nhóm cơ chế, chính sách để bước đầu thể chế hóa Nghị quyết 57 vào thực tiễn; chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng bước đầu có những chuyển biến tích cực... Cùng với đó, Chính phủ cũng ban hành Nghị quyết số 03/NQ-CP, ngày 9/1/2025 về việc thực hiện Nghị quyết 57. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Quyết định 598 thành lập Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, trong đó Thủ tướng Phạm Minh Chính làm Trưởng Ban Chỉ đạo; đồng thời thành lập 3 tiểu ban giúp việc cho Ban Chỉ đạo.

Kỹ sư, công nhân Nhà máy Thủy điện Dray Hlinh kiểm tra vận hành hệ thống. Ảnh: Nguyễn Gia

Tại hội nghị trực tuyến toàn quốc quán triệt, triển khai các luật, nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Chính phủ dự kiến dành 10.000 tỷ đồng từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Việc này nhằm đáp ứng yêu cầu bố trí ít nhất 3% tổng chi ngân sách để đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số theo Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị. Chính phủ cũng sẽ dành nhiều nguồn khác để thực hiện Nghị quyết 57 như phát hành trái phiếu, điều chuyển nguồn vốn từ nơi này sang nơi khác... Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan, địa phương phải xây dựng đề án, dự án cụ thể để Chính phủ bố trí ngân sách.

Đối với Đắk Lắk, tỉnh đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp để thực hiện các nghị quyết, chỉ đạo của Trung ương, đồng thời xây dựng đề án để thực hiện. Từ đó, nhanh chóng đưa các chỉ thị, nghị quyết vào cuộc sống, đặc biệt là Nghị quyết 57. Minh chứng là tỉnh đã ban hành các văn bản, giao các cơ quan, tổ chức, đơn vị liên quan triển khai thực hiện các hoạt động phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thiết thực, đúng mục tiêu. Công tác hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, tạo môi trường pháp lý cho các hoạt động phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh đã được quan tâm. Điển hình là tỉnh đã ban hành các cơ chế chính sách thúc đẩy hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số với doanh nghiệp; chỉ đạo xây dựng lộ trình chuyển đổi số phù hợp với đặc thù ngành nghề, quy mô và năng lực của doanh nghiệp; công tác cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, điều hành công việc trên môi trường mạng được tỉnh đẩy mạnh, tạo thuận lợi cho các hoạt động phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tiết kiệm thời gian, giảm chi phí phát sinh.

Nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đã áp dụng công nghệ tự động hóa vào sản xuất. Ảnh: Nguyễn Gia

Vượt qua những thách thức

Theo đánh giá của UBND tỉnh, thời gian qua, việc thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 03 của Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết 57 trên địa bàn tỉnh vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Trong đó, cơ sở vật chất đầu tư chưa cao, thiếu tập trung và đồng bộ để chủ động tạo ra sản phẩm công nghệ mới, chủ yếu là ứng dụng và chuyển giao những công nghệ sẵn có. Hoạt động kết nối trong nước và quốc tế nhằm đưa ra giải pháp để giải quyết những khó khăn, vướng mắc, góp phần phát triển các hoạt động phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh chưa được tổ chức thường xuyên.

Chưa kể, một số cơ chế chính sách còn vướng mắc, thiếu đồng bộ làm hạn chế các hoạt động phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; chưa có các cơ chế, chính sách cụ thể, phù hợp với tình hình thực tế nhằm xây dựng, phát triển các tổ chức khoa học và công nghệ, thu hút nhân tài, phát huy năng lực nội sinh, khuyến khích các doanh nghiệp và người dân xã hội hóa đầu tư nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.

Bên cạnh đó, hoạt động số hóa các ngành kinh tế trên địa bàn tỉnh chưa được quan tâm thúc đẩy. Phát triển hạ tầng số tại vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn. Công tác bảo đảm an toàn thông tin mạng, an ninh mạng còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Ngân sách đầu tư cho các hoạt động phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của tỉnh còn hạn chế.

Trung tâm giám sát điều hành đô thị thông minh tỉnh Đắk Lắk đã đi vào vận hành.

Đáng nói là nhận thức xã hội về ý nghĩa, tầm quan trọng của hoạt động phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số còn hạn chế. Lực lượng lao động được đào tạo còn chiếm tỷ lệ thấp, đặc biệt là nông dân và cán bộ quản lý hợp tác xã, chưa đáp ứng được yêu cầu hoạt động phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số hiện nay. Nhiều thể chế mới chưa được ban hành kịp thời, chưa tạo hành lang pháp lý cho các hoạt động phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đội ngũ nhân lực hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ở cấp huyện, cấp xã và trong các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa còn thiếu và chất lượng nguồn nhân lực chưa cao.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Hà, để khắc phục được những khó khăn, vượt qua thách thức, nhanh chóng đưa Nghị quyết 57 vào cuộc sống, các sở, ngành, cơ quan, đơn vị cần thay đổi cách lãnh đạo, cách phối hợp trong triển khai nhiệm vụ, nói phải đi đôi với làm. Các doanh nghiệp cần cùng với tỉnh thay đổi cách vận hành để bước vào kỷ nguyên mới; cần có sự chuyển mình, tiếp tục đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số để cùng với tỉnh thực hiện hoàn thành các mục tiêu đã đề ra.

Nguồn: Đổi mới sáng tạo để bứt phá trong kỷ nguyên mới