Năm 2024 nhiều hệ thống hồ đập trên địa bàn tỉnh Đắk Nông khô thiếu nước

Những năm gần đây do tác động từ biến đổi khí hậu nên tình trạng nắng hạn xảy ra liên tục ở nhiều địa phương. Điển hình năm 2024, Đắk Nông đã trải qua một mùa khô khắc nghiệt khi hạn hán hoành hành tại nhiều khu vực. Trong đó, các vùng trọng điểm sản xuất nông nghiệp như Krông Nô, Đắk Mil, Chư Jút... có hàng ngàn ha cây trồng bị ảnh hưởng do thiếu nước tưới, nguy cơ mất mùa. Hàng trăm hộ dân trên địa bàn tỉnh cũng đang thiếu nước sinh hoạt do hạn hán. Theo đánh giá của ngành chức năng, thiệt hại do hạn hán rất lớn.

Theo số liệu từ Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Nông, năm 2024 toàn tỉnh có trên 12.200ha cây trồng cả ngắn ngày, dài ngày bị ảnh hưởng, giảm năng suất, mất trắng. Diện tích ảnh hưởng lớn chủ yếu ở Đắk Mil, Krông Nô, Cư Jút, Đắk R'lấp. Về nước sinh hoạt, cao điểm mùa khô có khoảng 600 hộ dân tại các huyện Krông Nô, Đắk Mil, Cư Jút, Tuy Đức bị thiếu nước sinh hoạt.

Riêng đối với diện tích sản xuất cà phê năm 2024 toàn tỉnh hơn 143.000 ha, trong đó diện tích cho thu hoạch hơn 131.000 ha. Qua tổng hợp báo cáo từ các huyện, thành phố Gia Nghĩa cho thấy năng suất cà phê tỉnh Đắk Nông năm 2024 giảm so với cùng kỳ năm trước khá lớn. Đặc biệt, ở một số huyện như Đắk R’Lấp và Cư Jút, năng suất giảm từ 4 - 7 tạ/ha. Do năng suất giảm nên tổng sản lượng cà phê năm 2024 của tỉnh Đắk Nông ước đạt chỉ hơn 343.000 tấn, giảm hơn 16.400 tấn so với năm 2023. Nguyên nhân chính làm năng suất cà phê giảm là do ảnh hưởng của đợt nắng nóng, thiếu nước tưới kéo dài xảy ra vào những tháng đầu năm 2024, trùng vào thời điểm cây cà phê ra hoa, đậu quả làm cho một số vườn cà phê bị héo lá, khô hoa, quả non gây giảm năng suất, sản lượng.

Trước những mối nguy có thể xảy ra và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân, lãnh đạo tỉnh Đắk Nông đã triển khai đồng bộ các giải pháp phòng, chống khô hạn, thiếu nước năm 2025 đã được lãnh đạo tỉnh và các ngành chức năng ở Đắk Nông bàn bạc, thống nhất, triển khai.

Mùa khô năm 2024 có hằng trăm hecta cà phê bị ảnh hưởng do thiếu nước

Theo ông Doãn Gia Lộc - Trưởng Phòng NN-PTNT huyện cho biết, địa phương đã tích cực triển khai nhiều giải pháp chống hạn từ nhiều năm nay. Năm 2025 dự báo nhiều nguy cơ khô hạn cao, huyện xây dựng lịch thời vụ thích hợp, phối hợp với đơn vị quản lý công trình thủy lợi điều tiết nước hợp lý, chuyển đổi cơ cấu cây trồng...

Do đó, huyện đã đẩy mạnh vận động người dân chuyển đổi cây trồng ngắn ngày chống hạn. Trong đó, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng được người dân trên địa bàn huyện đồng tình, hưởng ứng. Điều này đã góp phần giảm bớt khô hạn đối với cây ngắn ngày. Đây cũng là giải pháp mà huyện sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân thực hiện trong thời gian tới.“Để chống hạn, việc đầu tư xây dựng, nâng cấp các công trình thủy lợi nhằm nâng cao năng lực tưới, tiêu hằng năm là điều cần thiết nhất”. Ông Lộc cho biết thêm.

Liên quan đến vấn đề này, ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng, tỉnh đã chỉ đạo việc chủ động bảo đảm nguồn nước, phòng chống khô hạn mùa khô năm 2025 từ tháng 11/2024. Phương châm được Đắk Nông đặc biệt coi trọng đó là chủ động phòng, chống hạn từ đầu, từ xa. Các ngành, đơn vị liên quan tính toán các phương án, biện pháp cụ thể phù hợp với thực tiễn, nguồn lực.

“Tỉnh đã có Nghị quyết 07 năm 2019 và kế hoạch của UBND tỉnh về hỗ trợ phát triển ao, hồ nhỏ. Ngành Nông nghiệp cần xốc lại, thực hiện đúng tinh thần nghị quyết trên thì sẽ giảm bớt khô hạn. Đây là cách rất phù hợp trong điều kiện ngân sách tỉnh hạn hẹp. Bởi vì, xây dựng các công trình lớn thì nhiều vấn đề đi kèm, đòi hỏi vốn lớn, giải phóng mặt bằng. Hỗ trợ người dân xây dựng, nâng cấp các ao, hồ nhỏ là một cách làm mang lại hiệu quả cả trước mắt và lâu dài, sẽ được người dân cực kỳ ủng hộ", Ông Yên nói thêm.

Tỉnh chỉ đạo các cấp, đơn vị chuyên môn đẩy mạnh các hoạt động quản lý, bảo vệ rừng, trồng rừng, nhân rộng các mô hình về nông lâm kết hợp để tăng độ che phủ rừng. Giải pháp này sẽ làm giảm bớt quá trình sụt giảm mực nước ngầm, nước mặt, điều hòa nhiệt độ.

Ngày từ cuối năm 2024 tỉnh Đắk Nông đã chủ động triển khai các phương án phòng chống khô hạn

Theo đại diện lãnh đạo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Đắk Nông, ở vùng tâm hạn hàng năm như Krông Nô, Đắk Mil, Cư Jút, công ty đề xuất xây dựng thêm một số đập dâng hay nạo vét, cải tạo, nâng cấp các hồ đập nhỏ để tăng dung tích chứa.Các chi nhánh công ty đã đắp các bao tải đất nâng cao ngưỡng tràn từ 40cm đến 120cm tại 40 hồ chứa có dung tích nhỏ, có nguy cơ xảy ra tình trạng hạn hán vào cuối vụ.

Công ty phối hợp với UBND các xã, phường tổ chức khảo sát, triển khai đắp 46 đập dâng, đập tạm trên suối tự nhiên để tận dụng nguồn sinh thủy, đưa nước vào các kênh mương nội đồng, vào các cánh đồng lúa nước tại các khu vực chưa xây dựng các đập dâng trên suối.

Theo đại diện lãnh đạo Sở NN-PTNT, đơn vị làm đầu mối triển khai tốt các quy định về đầu tư, nâng cấp, cải tạo các hồ chứa, công trình phòng, chống hạn hán; phối hợp với các cơ quan liên quan và địa phương sớm xây dựng lịch nông vụ, hướng dẫn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, bố trí cơ cấu giống, thời vụ phù hợp với nguồn nước tưới. Thống kê trong giai đoạn từ 2016-2023, người dân trên địa bàn tỉnh đã chủ động chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên 1.109ha đất lúa, đất xa nguồn nước. Qua đánh giá kết quả chuyển đổi trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, hầu hết các mô hình chuyển đổi đều cho hiệu quả kinh tế cao hơn so với trồng lúa từ 3 triệu đồng đến 12,6 triệu đồng/ha.

Theo lộ trình, từ năm 2023 đến năm 2030, Đắk Nông đặt mục tiêu chuyển đổi trên 8.500ha với 4 cây trồng chủ lực gồm cà phê, hồ tiêu, cao su, điều không thích nghi hoặc ít thích nghi sang trồng các cây trồng có tiềm năng, thích nghi với điều kiện thực tế tại các địa phương. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh sự phối hợp với các ngành, địa phương để thúc đẩy ứng dụng khoa học, công nghệ cao vào thực tiễn sản xuất nông, lâm nghiệp.

Nguồn: Đắk Nông: Chủ động các giải pháp cho mùa khô hạn năm 2025