Ngân hàng Nhà nước đề nghị sửa đổi Luật Bảo hiểm tiền gửi

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) mới đây đã trình Chính phủ đề nghị xây dựng Luật Bảo hiểm tiền gửi (BHTG) sửa đổi nhằm khắc phục một số khó khăn, vướng mắc sau 12 năm thực thi, nâng cao vai trò của tổ chức BHTG và đảm bảo sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD).

Ngân hàng Nhà nước đề nghị sửa đổi Luật Bảo hiểm tiền gửi

Theo NHNN, cần sửa đổi quy định về phí BHTG, hạn mức trả tiền bảo hiểm, và thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm để bảo vệ quyền lợi người gửi tiền. Bên cạnh đó, cần cải thiện nguồn vốn, doanh thu và chế độ tài chính của tổ chức BHTG để nâng cao năng lực tài chính.

Những thay đổi này nhằm đồng bộ với các quy định trong Luật Các TCTD năm 2024 và tạo cơ sở pháp lý cho tổ chức BHTG thực hiện hiệu quả nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi người gửi tiền. Dự thảo sửa đổi cũng đề xuất cơ chế chi trả toàn bộ tiền gửi cho người gửi tiền trong các trường hợp đặc biệt để tránh phản ứng dây chuyền, bảo vệ an ninh trật tự xã hội và ổn định tâm lý người gửi tiền.

Ngoài ra, NHNN cũng đưa ra đề xuất về thời hạn trả tiền bảo hiểm, quy định rằng tổ chức BHTG phải trả tiền bảo hiểm trong vòng 30 ngày đối với hồ sơ hợp lệ và 60 ngày đối với các trường hợp khác.

Loạt sai phạm tại Quỹ tín dụng nhân dân An Thạnh

Cục Thanh tra, Giám sát ngân hàng III (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) vừa công bố kết luận thanh tra về Quỹ Tín dụng Nhân dân An Thạnh (TP. Thuận An, Bình Dương), chỉ ra hàng loạt sai phạm và hạn chế trong hoạt động của đơn vị.

Theo kết luận, Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) nhiệm kỳ 2024-2029 của Quỹ Tín dụng An Thạnh chưa có bằng đại học theo quy định. Bên cạnh đó, trưởng Ban kiểm soát không tham dự các cuộc họp của HĐQT, kế hoạch kiểm toán nội bộ thiếu tính kịp thời, và một số quyết định bổ nhiệm nhân sự không đúng quy định.

Quỹ tín dụng này cũng có sai phạm trong cho vay khi khách hàng chưa hoàn thành thủ tục, không đảm bảo nguyên tắc thẩm định và phân định trách nhiệm trong quá trình xét duyệt cho vay. Một số khoản vay tiềm ẩn rủi ro lớn do việc cho vay không đúng mục đích hoặc khách hàng không trả nợ đúng hạn.

Về kế toán, tài chính và an toàn kho quỹ, kiểm tra chọn mẫu việc tính lãi dự thu đổi với một số khoản cho vay phát sinh trong thời kỳ thanh tra kết quả cho thấy, có trường hợp cộng dồn phần lãi dự thu chưa thu được của kỳ trước chuyển vào phần lãi dự thu của kỳ tính lãi và trường hợp thực hiện khấu trừ phần lãi đã thu thừa của kỳ trước vào phần lãi dự thu của kỳ tính lãi là không phù hợp quy định.

Kết quả kiểm tra cho thấy, trong thời kỳ thanh tra duy trì lượng tiền mặt tồn quỹ ở mức cao. Với số dư tồn quỹ tiền mặt lớn như trên, ngoài việc đã làm giảm hiệu quả sử dụng vốn tại đơn vị (do tài sản không sinh lời cao), còn tiềm ấn nguy cơ bị tội phạm tấn công.

Nợ xấu từ khoản vay mua nhà kéo giảm chất lượng tài sản của ngân hàng

Nhiều ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng quy mô nhỏ, đang đối mặt với sự suy giảm chất lượng tài sản chủ yếu do nợ xấu từ các khoản vay mua nhà. Các chuyên gia cho rằng tình hình tài sản ngân hàng đang có sự phân hóa rõ rệt, trong đó các ngân hàng lớn có dấu hiệu phục hồi, trong khi các ngân hàng nhỏ vẫn chịu áp lực nợ xấu cao.

BAC A Bank vẫn ghi nhận chất lượng tài sản suy giảm do nợ xấu từ các khoản vay mua nhà

Ông Nguyễn Mạnh Tùng, chuyên viên phân tích tại VIS Rating, cho biết mặc dù nợ xấu hình thành chậm lại trong quý IV/2024, các ngân hàng lớn như VPBank, VietinBank, và Techcombank đã chủ động siết chặt tín dụng và cải thiện tỷ lệ nợ xấu. Tuy nhiên, ngân hàng nhỏ như SaigonBank, ABBank và BAC A Bank vẫn ghi nhận chất lượng tài sản suy giảm do nợ xấu từ các khoản vay mua nhà.

Tỷ lệ nợ xấu toàn ngành giảm nhẹ xuống 2,25% vào năm 2024, nhưng sự phân hóa giữa ngân hàng lớn và nhỏ vẫn rõ rệt. Các ngân hàng quốc doanh như VietinBank và BIDV cũng đã cải thiện chất lượng tài sản qua việc xử lý nợ xấu tích cực.

Dữ liệu từ báo cáo tài chính quý IV/2024 của 27 ngân hàng cho thấy tỷ lệ bao phủ nợ xấu toàn ngành đã tăng từ 82,4% cuối năm trước lên 91,4% vào cuối năm 2024. Trong số đó, 14/27 ngân hàng báo cáo mức tăng tỷ lệ bao phủ nợ xấu trong năm qua.

Dù vậy, chỉ còn 4 ngân hàng duy trì được tỷ lệ bao phủ trên 100%, bao gồm Vietcombank, VietinBank, BIDV và Techcombank, trong khi các ngân hàng còn lại đều có tỷ lệ bao phủ nợ xấu dưới mức này.

Mặc dù vậy, các chuyên gia dự báo rằng điều kiện kinh doanh thuận lợi trong năm 2025 có thể giúp giảm tỷ lệ nợ xấu và cải thiện chất lượng tài sản trong ngành ngân hàng.

Quỹ đầu tư Thái Lan nắm giữ lượng lớn cổ phiếu TPBank và Sacombank

Mới đây, Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank - Mã: TPB) đã công bố thông tin về các cổ đông sở hữu từ 1% vốn điều lệ trở lên, trong đó quỹ đầu tư SCB Vietnam Alpha Fund Not for Retail Investors đã gia nhập danh sách với hơn 30,3 triệu cổ phiếu TPB, tương đương 1,1482% vốn điều lệ của ngân hàng này. Quỹ đầu tư này không có mặt trong báo cáo công bố trước đó vào ngày 30/8/2024.

SCB Vietnam Alpha Fund Not for Retail Investors là một quỹ đầu tư đặc biệt thuộc SCB Asset Management (SCBAM), công ty quản lý quỹ của Siam Commercial Bank (SCB) tại Thái Lan. Ngoài TPBank, quỹ này cũng đang đầu tư vào ngân hàng Sacombank. Tính đến cuối tháng 12/2024, quỹ nắm giữ gần 26,9 triệu cổ phiếu STB, tương đương 1,43% vốn điều lệ Sacombank, và đã mua ròng thêm 1,35 triệu cổ phiếu STB trong tháng 12/2024.

Ước tính, giá trị cổ phiếu mà quỹ SCB Vietnam Alpha Fund Not for Retail Investors nắm giữ tại TPBank và Sacombank lần lượt là 515 tỷ đồng và 1.040 tỷ đồng.

Trong khi đó, quỹ ngoại Vietnam Enterprise Investments Limited, do Dragon Capital quản lý, đã thoái vốn tại TPBank. Trước đó, quỹ này sở hữu hơn 24,7 triệu cổ phiếu TPBank, tương ứng 1,12% vốn điều lệ.

Trái phiếu ngân hàng tiếp tục dẫn dắt thị trường

Trong năm 2024, ngành Ngân hàng tiếp tục giữ vai trò chủ đạo trong thị trường trái phiếu doanh nghiệp, với tổng giá trị phát hành vượt 318.400 tỷ đồng, chiếm 67% tổng giá trị phát hành của toàn thị trường. Đầu năm 2025, xu hướng này vẫn tiếp tục khi các ngân hàng tiếp tục đẩy mạnh phát hành trái phiếu ra công chúng.

Ảnh minh họa

Theo báo cáo của Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA), tháng 1/2025, thị trường ghi nhận 4 đợt phát hành trái phiếu ra công chúng, với tổng giá trị lên tới 5.554 tỷ đồng, trong đó có 3 đợt phát hành từ các ngân hàng. Các ngân hàng lớn như VietinBank, BVBank, HDBank và MB đều tham gia phát hành trái phiếu trong tháng đầu năm, với tổng giá trị lên tới hàng nghìn tỷ đồng.

Các chuyên gia cho rằng trái phiếu ngân hàng có độ tin cậy cao hơn so với trái phiếu doanh nghiệp khác nhờ vào tính linh hoạt và khả năng cầm cố hoặc bán lại cho ngân hàng phát hành. Điều này giúp thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, trong năm 2025, nhóm tài chính - ngân hàng có khoảng 33.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn, chiếm 16,3% tổng giá trị đáo hạn cả năm, tạo áp lực nhưng cũng thúc đẩy các ngân hàng phát hành trái phiếu để đáp ứng nhu cầu vốn. Dự báo trong ba năm tới, các ngân hàng sẽ phát hành hơn 283.000 tỷ đồng trái phiếu tăng vốn cấp 2, trong đó phần lớn sẽ thuộc về các ngân hàng quốc doanh.

Với việc phát hành trái phiếu kỳ hạn dài, các ngân hàng không chỉ gia tăng nguồn vốn trung và dài hạn mà còn đảm bảo tuân thủ quy định về tỷ lệ vốn huy động ngắn hạn cho vay trung và dài hạn, hỗ trợ sự phục hồi của thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong năm 2025.

Nguồn: Điểm tin ngân hàng ngày 20/2: Ngân hàng Nhà nước đề nghị sửa đổi Luật Bảo hiểm tiền gửi