Đồng Tháp đang triển khai nhiều giải pháp thiết thực nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng trong bảo vệ môi trường. Các cơ quan chức năng tập trung đẩy mạnh tuyên truyền qua nhiều hình thức như truyền thông trực quan, mạng xã hội, sinh hoạt cộng đồng và các mô hình.

Bên cạnh đó, các tổ chức đoàn thể như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân tích cực phối hợp tổ chức hoạt động dọn vệ sinh, trồng cây xanh, thu gom rác thải và phân loại rác tại nguồn, qua đó hình thành thói quen tốt cho người dân. Nhiều địa phương trong tỉnh đã duy trì hiệu quả các mô hình dân vận khéo, biến những khu vực từng tồn tại rác thải trở thành không gian xanh phục vụ cộng đồng.

Sự thay đổi trong nhận thức và hành động của người dân đang tạo chuyển biến rõ nét, góp phần bảo vệ hệ sinh thái, giữ gìn cảnh quan và nâng cao chất lượng cuộc sống. Đồng Tháp hướng tới mục tiêu xây dựng môi trường sống bền vững, coi sự tham gia của cộng đồng là yếu tố then chốt để tạo nên những giá trị xanh lan tỏa lâu dài trong toàn tỉnh. Địa phương cũng xác định bảo vệ môi trường (BVMT) không chỉ là nhiệm vụ phụ trợ, mà là nền tảng của phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Môi trường là yếu tố sống còn, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân và chất lượng phát triển của các ngành kinh tế chủ lực như nông nghiệp, du lịch sinh thái, dịch vụ. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp, thời gian qua, tỉnh đã hình thành nhiều vùng sản xuất lúa hai vụ/năm kết hợp trồng cây ăn trái, hoa kiểng và nuôi thủy sản có kiểm soát.

Các mô hình canh tác theo hướng tuần hoàn được tỉnh Đồng Tháp triển khai áp dụng. (Ảnh: BCT).

Mô hình này không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế mà còn giảm áp lực lên đất đai, bảo vệ nguồn nước, duy trì cân bằng sinh thái. Cùng với đó, tỉnh chú trọng hướng dẫn kỹ thuật, đào tạo nông dân và ứng dụng công nghệ thông minh trong sản xuất từ cảm biến độ ẩm, quản lý nước tự động đến dự báo sâu bệnh.

Nhờ đó, người nông dân vừa nâng cao năng suất, vừa BVMT một cách bền vững. Không chỉ trong nông nghiệp, các phong trào cộng đồng như “Ngày Chủ nhật xanh”, “Ra quân làm sạch kênh rạch”, “Trồng cây xanh”, “Phân loại rác tại nguồn”… cũng đã trở thành hoạt động thường xuyên ở nhiều địa phương, góp phần lan tỏa ý thức và hành động BVMT sâu rộng trong cộng đồng. Theo chia sẻ của người dân xã Mỹ Tịnh An, hiện người dân đã nhận thấy rõ tầm quan trọng của việc gắn BVMT với phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Nhiều lớp tập huấn, hội nghị, chương trình nâng cao nhận thức đã được tổ chức, giúp BVMT trở thành trách nhiệm chung của chính quyền và người dân; đặc biệt bà con vùng chuyên canh nông nghiệp đã thay đổi thói quen sản xuất: vỏ bao bì, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng đều được xử lý đúng quy định.

Song song với nâng cao nhận thức cộng đồng, Đồng Tháp đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số trong quản lý môi trường. Nhiều dự án, đề tài được triển khai như mô hình canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh; sản xuất nông nghiệp theo tiêu chuẩn GAP; truy xuất nguồn gốc nông sản bằng công nghệ số. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã triển khai Phương án xử lý ô nhiễm môi trường tại bãi rác Gò Công Đông, xã Gia Thuận và Phương án tiếp nhận rác tại bãi rác Bình Tân.

Đồng thời tổ chức khảo sát các bãi chôn lấp chất thải sinh hoạt; làm việc với các đơn vị thu gom, vận chuyển, xử lý để đảm bảo quy chuẩn môi trường trong toàn tỉnh. Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp thông tin, nông nghiệp là thế mạnh của địa phương. Tỉnh đang tích cực ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số để hiện đại hóa ngành nông nghiệp theo hướng xanh, tuần hoàn, thông minh và thích ứng biến đổi khí hậu. Hiện nay, ngành Nông nghiệp tỉnh đang triển khai nền tảng dữ liệu dùng chung, bản đồ số nông nghiệp và sàn giao dịch nông sản trực tuyến, tiến tới xây dựng chính quyền số trong quản lý sản xuất và BVMT.

Các mô hình nông nghiệp thông minh, tuần hoàn gắn với sản phẩm chủ lực như lúa, xoài, cá tra, hoa kiểng đang được nhân rộng, giúp tiết kiệm tài nguyên và giảm phát thải. Tỉnh cũng áp dụng công nghệ số trong quản lý tài nguyên, môi trường, xây dựng cơ sở dữ liệu về nông nghiệp, tài nguyên và chất thải, giúp giám sát, phân tích và ra quyết định nhanh chóng, minh bạch.

Hệ thống GIS và IoT được dùng để theo dõi chất lượng nước, quản lý rác thải và dự báo thiên tai, tạo khả năng phản ứng kịp thời, giảm thiểu tác động xấu đến môi trường. Đồng Tháp chú trọng xây dựng văn hóa xanh, lối sống thân thiện với môi trường trong cộng đồng. Các phong trào như “Ngày hội tái chế”, “Xanh hóa khu dân cư” và các hoạt động ngoại khóa cho học sinh, sinh viên… đã góp phần hình thành thói quen, trách nhiệm và niềm tự hào của người dân trong việc giữ gìn quê hương xanh, sạch, đẹp.

Hoạt động thu gom rác thải được tổ chức thường xuyên trên địa bàn Đồng Tháp.

Tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp lần thứ nhất, nhiệm vụ trọng tâm được xác định là đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về BVMT và sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên. Đồng thời đầu tư các dự án xử lý rác thải công nghệ cao, khuyến khích phát triển kinh tế tuần hoàn và sản xuất nông nghiệp thân thiện môi trường. Tỉnh ủy Đồng Tháp đặt mục tiêu đến năm 2030 có 99% dân cư nông thôn sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn chất lượng nước sinh hoạt;

Bên cạnh đó trên 99% chất thải rắn được thu gom, xử lý đảm bảo quy chuẩn; 100% cơ sở sản xuất kinh doanh đạt quy chuẩn về môi trường.

Đó được xem là những cam kết mạnh mẽ, thể hiện quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Đồng Tháp trong hành trình kiến tạo môi trường xanh, sạch, đẹp - nền tảng cho sự phát triển bền vững, thịnh vượng và đáng sống.

Những kết quả bước đầu cho thấy việc nâng cao nhận thức cộng đồng là hướng đi đúng đắn và bền vững của Đồng Tháp trong công tác bảo vệ môi trường và cảnh quan. Khi người dân trở thành chủ thể trong quá trình xây dựng môi trường xanh, mọi hoạt động gìn giữ không gian sống đều được duy trì liên tục, hiệu quả và có sức lan tỏa mạnh mẽ.

Việc kết hợp tuyên truyền với các mô hình thực tiễn đã tạo nên thói quen mới, góp phần giảm thiểu ô nhiễm, cải thiện cảnh quan và nâng chất lượng sống ở cả đô thị lẫn vùng nông thôn. Tuy nhiên, để những kết quả này được duy trì lâu dài, Đồng Tháp cần tiếp tục cần củng cố, mở rộng các mô hình xanh; nâng cao chất lượng truyền thông; đồng thời kêu gọi doanh nghiệp, tổ chức tham gia bảo vệ môi trường.

Với hướng đi bài bản, Đồng Tháp đang từng bước xây dựng hình ảnh một địa phương xanh – sạch – đẹp, phát triển bền vững, tạo nền tảng quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội theo hướng tuần hoàn.

Nguồn: Đồng Tháp: Nâng cao nhận thức cộng đồng trong bảo vệ môi trường cảnh quan