Hà Nội có nền nông nghiệp đặc thù - nông nghiệp nằm trong đô thị. Do đó, để phát triển nông nghiệp bền vững phù hợp với đặc thù riêng, giai đoạn 2022 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 thành phố Hà Nội đề ra nhiều giải pháp đẩy mạnh phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, sạch, hữu cơ.

Hướng tới chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn gắn với công nghiệp chế biến nông sản và kết nối bền vững với chuỗi giá trị toàn cầu, do đó, hiện nay, Hà Nội đã tập trung đẩy mạnh canh tác các diện tích rau hữu cơ, nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn Hà Nội đã đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân, góp phần thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế nông thôn. Theo các chuyên gia, thủ đô Hà Nội cần có một vựa rau trù phú cả 4 mùa để phục vụ nhu cầu sử dụng thực phẩm sạch cho hàng triệu người tiêu dùng.

Hiện nay, trên địa bàn thành phố Hà Nội có nhiều mô hình sản xuất rau hữu cơ tại xã Thanh Xuân huyện Sóc Sơn; rau hữu cơ công nghệ cao (huyện Đan Phượng); mô hình rau hữu cơ huyện Thạch Thất; Doanh nghiệp sản xuất rau hữu cơ tại phường Cự Khối (quận Long Biên)... Đến nay, sản xuất rau hữu cơ trên địa bàn TP. Hà Nội bước đầu đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Nhiều mô hình trồng rau hữu cơ cho hiệu quả kinh tế cao, mang lại thu nhập khá cho nông dân và góp phần bảo vệ môi trường sống.

Theo các chuyên gia về dĩnh dưỡng, rau hữu cơ mặc dù có giá thành cao hơn, nhưng mang lại lợi ích sức khoẻ nên được đông đảo người tiêu dùng ưa chuộng. Sử dụng rau hữu cơ sẽ giảm thiểu nguy cơ mắc các căn bệnh nguy hiểm về tim mạch, ung thư hay huyết áp. Vì trong các loại rau sạch này chứa rất nhiều chất chống oxy hóa, giàu vitamin hơn bất kỳ loại rau thông thường nào.

Thông tin từ Lãnh đạo một đơn vị trồng rau hữu cơ tại huyện Thạch Thất (Hà Nội), để trồng rau hữu cơ, đơn vị đã cho cải tạo khu đồi dốc thành các nấc ruộng bậc thang, đầu tư hệ thống tưới phun mưa tự động giăng mắc khắp các triền đồi. Rau được trồng tại trang lại là các loại rau rừng và rau bản địa như: ngót rừng (rau sắng), bò khai (dạ hến), rau mỏ, sau sau, dền chua, dền đỏ, rau dớn, măng rừng, sung nếp, hoa và củ chuối rừng... Thêm vào đó trang trại còn có các loại rau ăn quen thuộc hàng ngày như rau muống, rau cải các loại, lang ngọt, mướp hương, su su, ngọn bí, rau dền, rau ngót, các loại rau thơm (húng quế, mùi tàu, kinh giới, tía tô,…).

Tổng cộng tại đơn vị này trồng xấp xỉ 100 loại rau củ quả hữu cơ. Ngoài ra, trang trại còn phát triển trồng thêm các loại rau thảo dược như: bồ công anh, dạ cổ lam, đinh lăng, kim ngân hoa… Điểm nổi bật của mô hình trồng rau hữu cơ là trồng xen canh các tầng, các lớp và luân canh liên tục.

Vì thế rau ở trang trại được thu hoạch quanh năm, đủ sức cung cấp cho hầu hết tất cả các tỉnh phía Bắc. Hay tại huyện Đan Phượng (Hà Nội) có mô hình sản xuất rau hữu cơ của một hợp tác xã (HTX) trên địa bàn cũng rất thành công, không những đem lại hiệu quả kinh tế cao mà còn được nhân rộng cho nhiều địa phương khác. Đến thời điểm hiện tại, hợp tác xã tại Đan Phượng đã chuyển giao công nghệ cho 27 nông trại ở miền Bắc, riêng trong Nam mới làm được nông trại.

Canh tác, sản xuất theo hướng hiện đại giúp ngành nông nghiệp Hà Nội có nhiều đột phá. (Ảnh minh hoạ).

Không chỉ được biết tới ở Việt Nam, hợp tác xã trên còn nhận được nhiều lời mời chuyển giao công nghệ từ lãnh đạo các nước như Canada, Bangladesh, Lào. Đặc biệt, tháng 7 vừa qua, hợp tác xã còn được đích thân Chủ tịch nước Lào đến tận trang trại rau mời sang làm kỹ thuật nông nghiệp với vốn đầu tư lên đến 40 tỷ đồng. Hiện nay, trang trại rau sạch trên có tổng cộng 80 nhà màng với hơn 30 loại rau củ quả, một nhà màng sản xuất trên 10 lứa/năm.

Ngoài các loại như rau mồng tơi, bí, su su, rau má, cà tím, mướp, các loại rau thơm, măng tây xanh, súp lơ lấy ngồng, ngô lấy quả non và ngọn … hợp tác xã còn trồng thêm các loại cây ăn quả đu đủ, bưởi, ổi, nho.

Hàng kỳ trang trại rau còn được kiểm định chất lượng và đều đạt kết quả rau hữu cơ được đảm bảo hàm lượng hóa chất và vi sinh gây hại trong đất và nước ở dưới mức tiêu chuẩn cho phép. Toàn thành phố có nhiều siêu thị, cửa hàng tiện ích tiêu thụ rau hữu cơ như: Chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch và các hệ thống siêu thị. Trong khi các loại rau an toàn đều khó khăn về đầu ra thì rau hữu cơ tiêu thụ ổn định với giá bán buôn tương đối cao (15.000 - 20.000 đồng/kg).

Đại diện văn phòng Điều phối chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội cho biết, các mô hình sản xuất rau hữu cơ đạt chất lượng cao, an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng, được thị trường ưa chuộng nên tiêu thụ khá ổn định. Tuy nhiên, để sản xuất rau hữu cơ chủ các trang trại cần nâng cao kiến thức trong sản xuất; tăng cường ứng dụng chế phẩm sinh học, tác nhân phòng trừ sinh học, chế phẩm sinh học xử lý môi trường nông nghiệp, sản phẩm phân bón hữu cơ hiệu quả vào sản xuất.

Bên cạnh đó, địa phương cũng cần có quy hoạch, dành quỹ đất đủ lớn ở những nơi đủ điều kiện (đất, nước, không khí) để sản xuất rau hữu cơ, đẩy mạnh thu hút đầu tư trong lĩnh vực này. Để nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp nói chung và trồng rau hữu cơ nói riêng, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 220/KH-UBND ngày 15/8/2022 về phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030. Theo đó, đến năm 2030, diện tích rau hữu cơ toàn thành phố đạt 515 ha; trong đó diện tích được chứng nhận đạt 138 ha, diện tích canh tác chuyển đổi hữu cơ đạt 377 ha.

Đồng thời, hoàn thiện quy trình kỹ thuật theo hướng ứng dụng công nghệ cao kết hợp phát huy kiến thức bản địa, sản xuất hữu cơ gắn với chuỗi giá trị. Để đạt mục tiêu này, ngành nông nghiệp tiếp tục đẩy mạnh xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ với quy trình kỹ thuật tiên tiến, được kiểm soát chặt chẽ; sản phẩm được cấp giấy chứng nhận theo quy định quốc gia, quốc tế về nông nghiệp hữu cơ.

Bên cạnh đó, các địa phương cần có kế hoạch cụ thể hỗ trợ nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp theo hướng đồng bộ từ hạ tầng sản xuất, tập huấn kỹ thuật đến xây dựng thương hiệu. Ngoài ra, một số doanh nghiệp đã hỗ trợ nông dân thực hiện các giải pháp chuyển đổi số, giải pháp phục vụ nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (nhà lưới, nhà kính, hệ thống chiếu sáng, truy xuất nguồn gốc, IoT...) và nhờ đó, trên địa bàn TP.Hà Nội có nhiều mô hình nông nghiệp cho giá trị kinh tế cao.

Việc phát triển mô hình trồng rau hữu cơ cũng là một trong những cơ sở để Hà Nội thực hiện mục tiêu ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, hiện đại ngành nông nghiệp. Thực tế, thời gian qua, việc ứng dụng công nghệ cao, các phương pháp canh tác hiện đại được đẩy mạnh trong canh tác, sản xuất, chế biến, bảo quản nông sản, cho năng suất vượt trội, giá trị cao, đảm bảo an toàn thực phẩm đã giúp ngành nông nghiệp Hà Nội có nhiều đột phá.

Nguồn: Hà Nội chú trọng mở rộng diện tích rau hữu cơ