TP.HCM đang bước vào giai đoạn tăng tốc trong tiến trình số hóa nền kinh tế, với mục tiêu kinh tế số chiếm 40% GRDP vào năm 2030. Trong bối cảnh ấy, bán lẻ thông minh được xem là một trong những mảnh ghép quan trọng nhất, bởi đây là lĩnh vực tiếp xúc trực tiếp với người tiêu dùng và phản ánh nhanh nhất sức khỏe kinh tế đô thị.

Bán lẻ thông minh được xem là một trong những mảnh ghép quan trọng tiếp xúc trực tiếp với người tiêu dùng.

Sự mở rộng địa giới hành chính sau khi hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu đã tạo ra một thị trường rộng hơn, đa dạng hơn và phân hóa mạnh hơn về nhu cầu tiêu dùng. Điều này không chỉ mang đến cơ hội cho các mô hình bán lẻ đa kênh mà còn tạo sức ép buộc hệ thống bán lẻ truyền thống phải đổi mới để giữ chân khách hàng.

Việc tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ sáu tháng đầu năm 2025 tăng gần 16% cho thấy sức mua đang hồi phục mạnh mẽ, và đây chính là thời điểm quan trọng để thành phố tái cấu trúc thị trường theo hướng hiện đại hơn.

Khoảng cách chuyển đổi số và thách thức trong chuỗi cung ứng

Dù quy mô thị trường tăng nhanh, cấu trúc bán lẻ của TP.HCM vẫn mang đậm tính truyền thống. Kênh bán lẻ hiện đại hiện mới chiếm khoảng 30% thị phần, trong khi phần lớn giao dịch vẫn diễn ra tại chợ truyền thống và các hộ kinh doanh nhỏ.

Điều này phản ánh một nghịch lý: quy mô tiêu dùng lớn nhưng mức độ chuẩn hóa thấp, khiến chuỗi cung ứng bị phân mảnh và chi phí phân phối bị đội lên. Nhiều doanh nghiệp sản xuất cho biết họ phải đối mặt với hệ thống phân phối nhiều tầng nấc, vốn không chỉ hạn chế khả năng kiểm soát chất lượng mà còn làm giảm đáng kể sức cạnh tranh của sản phẩm.

Trong bối cảnh đó, yêu cầu số hóa chuỗi cung ứng trở nên cấp thiết. Song quá trình này vẫn diễn ra chưa đồng đều, đặc biệt ở nhóm hộ kinh doanh nhỏ – nơi hạ tầng công nghệ, thói quen vận hành và khả năng tiếp cận tài chính còn hạn chế.

Việc triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền được xem là một trong những công cụ quan trọng để chuẩn hóa và minh bạch hóa thị trường. Tuy nhiên, để chuyển đổi số thực sự tạo ra giá trị, thành phố cần mở rộng hơn nữa các nền tảng hỗ trợ tiểu thương, như công cụ quản lý bán hàng, giải pháp thanh toán số, hay các chương trình đào tạo nâng cao năng lực vận hành trong môi trường số.

Bán lẻ thông minh được xem là động lực tăng trưởng mới của TP.HCM.

Nút thắt logistics và hướng phát triển của bán lẻ thông minh

Từ góc nhìn của các nhà bán lẻ quốc tế, Central Retail cho biết TP.HCM vẫn đối mặt với điểm nghẽn lớn về logistics. Hệ thống kho lạnh chưa đáp ứng nhu cầu, chi phí vận chuyển cao và mạng lưới giao nhận phân tán khiến các doanh nghiệp khó tối ưu vận hành, đặc biệt trong các ngành hàng tươi sống và thương mại điện tử tốc độ cao. Nếu không cải thiện, những hạn chế này có thể trở thành rào cản lớn đối với mục tiêu phát triển thị trường bán lẻ bền vững và thu hút đầu tư mới.

Trái lại, các doanh nghiệp công nghệ đang chứng minh rằng bán lẻ thông minh không chỉ là xu hướng, mà là yêu cầu tất yếu. One Mount Distribution cho rằng hệ sinh thái bán lẻ tương lai phải dựa trên nền tảng dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và mạng lưới vận hành được tối ưu từ kho hàng đến điểm giao nhận. Khi toàn bộ chuỗi giá trị được số hóa, doanh nghiệp có thể dự đoán nhu cầu chính xác hơn, tối ưu tồn kho, giảm lãng phí và nâng cao trải nghiệm người tiêu dùng.

Trong bối cảnh TP.HCM đặt mục tiêu trở thành trung tâm thương mại – dịch vụ lớn của khu vực, thị trường bán lẻ thông minh sẽ là thước đo quan trọng phản ánh năng lực cạnh tranh của nền kinh tế đô thị. Sự kết hợp giữa đổi mới thể chế, đầu tư vào hạ tầng logistics và sự chủ động chuyển đổi số của doanh nghiệp được kỳ vọng sẽ giúp thành phố mở ra chu kỳ tăng trưởng mới, bền vững hơn và chất lượng hơn.

Nguồn: Kỳ vọng mới cho thị trường bán lẻ trong đô thị kinh tế số