Báo động ô nhiễm không khí từ những xe máy cũ

Theo số liệu thống kê, hiện cả nước có khoảng 60 triệu xe máy đang lưu thông. Riêng tại Hà Nội, hiện có khoảng 6 triệu xe máy, trong đó có gần 3 triệu chiếc xe máy cũ, sản xuất trước năm 2000. Một nguyên cứu mới đây về tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội cho thấy, ô nhiễm không khí xuất phát từ khí thải của những chiếc xe máy cũ, xe không bảo đảm tiêu chuẩn về khí thải vẫn đang có xu hướng gia tăng.

Cùng với đó, theo các chuyên gia về quản lý môi trường, đối với xe cũ, khi đốt cháy nhiên liệu là xăng dầu, sẽ không cháy hết mà xả vào không khí, ngoài chất độc của các khí thông thường còn là muội than rất độc hại. Cùng với đó, tình trạng quá tải giao thông tại các thành phố lớn luôn gây ra tắc đường, ùn ứ khiến lượng khí thải của các phương tiện ra môi trường càng tăng cao.

Trong quá trình hoạt động, các phương tiện đã quá cũ sẽ thải ra môi trường một lượng khí thải độc hại cao gấp từ hai đến bốn lần các loại xe mới, được bảo dưỡng định kỳ. Các chất ô nhiễm này gây ảnh hưởng lớn tới chất lượng môi trường không khí đô thị và là một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người.

Chất gây ô nhiễm từ khí thải xe máy xâm nhập cơ thể con người gây ra các vấn đề về mắt, hệ thống hô hấp, tim mạch... Những thành phần độc hại trong khí thải xe máy có thể kể đến là carbon dioxide, ngoài ra, còn có các phần tử cực nhỏ là những thành phần lạ có trong khí thải xe máy; các hợp chất hydrocarbons đa vòng là một trong những thành phần khí thải xe máy phổ biến nhất gây ra ô nhiễm môi trường, gây hại cho sức khỏe con người. Với tình hình như hiện nay, các phương tiện giao thông đang là nguồn phát thải chất ô nhiễm lớn và có xu hướng tiếp tục gia tăng.

Trong khi đó, theo tính toán của dự án “Nghiên cứu thực trạng phát thải của xe máy đang lưu hành hướng tới kiểm soát khí thải, góp phần cải thiện môi trường không khí”, người sử dụng xe thực hiện chế độ bảo dưỡng định kỳ theo đúng khuyến cáo của nhà sản xuất có thể kiểm soát tốt lượng khí thải, giảm mức tiêu hao nhiên liệu của xe 7%, tương đương với lượng nhiên liệu tiết kiệm được là 170.632 đồng mỗi năm (tính theo giá xăng tháng 11/2018).

Bởi vậy, muốn giảm thiểu khí thải xe máy, biện pháp đầu tiên là phải tập trung xoá bỏ lượng xe cũ nát. Song song với đó rà soát, kiểm tra thường xuyên, định kỳ đối với khí thải của xe máy.

Quy định xe máy sẽ phải thực hiện kiểm định khí thải

Chính vì vậy, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ vừa được Quốc hội thông qua ngày 27/6/2024 tại Kỳ họp thứ 7 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 đã quy định việc xe máy sẽ phải thực hiện kiểm định khí thải.

Ông Nguyễn Tô An - Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ quy định việc xe máy sẽ phải thực hiện kiểm định khí thải. Tuy nhiên việc kiểm định khí thải với tất cả xe máy bắt đầu từ thời điểm nào sẽ được thực hiện theo lộ trình do Chính phủ quy định. Và lộ trình của việc kiểm định khí thải xe máy sẽ thực hiện theo Luật Bảo vệ môi trường.

Việc kiểm định khí thải với tất cả xe máy bắt đầu từ thời điểm nào sẽ được thực hiện theo lộ trình do Chính phủ quy định (Ảnh minh hoạ)

Việc kiểm định đối với xe mô tô, xe gắn máy chỉ thực hiện kiểm định khí thải được thực hiện tại các cơ sở kiểm định đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ là cơ quan chủ trì, phối hợp cùng Bộ Giao thông vận tải xây dựng, trình Chính phủ để ban hành quyết định lộ trình thực hiện.

Các cơ quan nghiên cứu sẽ xem xét ban hành các quy định phù hợp với thực tế. Ví dụ, các xe mới sẽ chưa thực hiện kiểm định khí thải ngay, mà sau 2-3 năm mới phải kiểm định. Các xe qua sử dụng sẽ có tính toán cụ thể, chi tiết.

Hơn thế nữa, việc kiểm định khí thải cũng rất đơn giản, chỉ mất vài phút nên với lộ trình thích hợp sẽ không gây nhiều xáo trộn cho người dân và xã hội.

Nguồn: Lộ trình kiểm định khí thải xe máy sẽ thực hiện theo Luật Bảo vệ môi trường