Việc giảm cấm vận đối với dầu thô của Venezuela trong năm 2023 đã đem lại nhiều tiền hơn cho công ty nhà nước PDVSA. Ảnh AFP

Mỹ tuần này đã ra lệnh thanh lý tất cả các giao dịch thương mại giữa các thực thể của Mỹ và công ty khai thác mỏ nhà nước Venezuela Minerven, đồng thời cho biết họ sẽ đảo ngược việc nới lỏng các biện pháp trừng phạt năng lượng vào tháng 4 nếu chính quyền của Tổng thống Nicolas Maduro không tôn trọng thỏa thuận đã ký năm ngoái để chấp nhận các điều khoản cho một cuộc bầu cử tổng thống công bằng.

Mỹ gia tăng áp lực kể từ khi tòa án tối cao Venezuela tuần trước giữ nguyên lệnh cấm ứng cử viên đối lập chính Maria Corina Machado tham gia bầu cử.

Mỹ, quốc gia lần đầu tiên áp đặt các lệnh trừng phạt dầu mỏ đối với Venezuela vào năm 2019, đã ban hành biện pháp giảm nhẹ các lệnh trừng phạt đối với quốc gia thành viên OPEC này vào tháng 10/2023 để công nhận thỏa thuận bầu cử.

Theo công ty tư vấn Ecoanalitica có trụ sở tại Caracas, do được nới lỏng các lệnh trừng phạt, Venezuela dự kiến ​​sẽ tăng tổng doanh thu từ dầu mỏ lên tới 20 tỷ USD trong năm nay, từ mức khoảng 12 tỷ USD vào năm 2023. Việc tăng xuất khẩu dầu thô và hóa dầu cho khách hàng thanh toán bằng tiền mặt ở các quốc gia từ Mỹ đến Ấn Độ đang thúc đẩy dự báo.

Francisco Monaldi, giám đốc chương trình năng lượng Mỹ Latinh tại Viện Baker thuộc Đại học Rice, cho biết: "Việc giảm cấm vận đối với dầu thô của Venezuela đã đem lại nhiều tiền hơn cho công ty nhà nước PDVSA".

Ông nói thêm: "Nếu giấy phép bị rút vào tháng 4, doanh thu sẽ lại giảm và các kịch bản về tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và một cuộc bầu cử cạnh tranh sẽ mờ nhạt".

Các chuyên gia cho biết nguy cơ thiếu nhiên liệu mới cũng sắp gia tăng ở Venezuela và thế giới.

Ngay cả khi Mỹ tiếp tục ủy quyền cho các thỏa thuận trả nợ từ Chevron, Eni, Repsol và Maurel & Prom để tránh cắt đứt hoàn toàn với Venezuela, điều này có thể không cho phép đầu tư bền vững để tăng sản lượng.

Ali Moshiri, Giám đốc điều hành của Amos Global Energy, công ty có lợi ích ở Venezuela, cho biết: "Các giấy phép cụ thể được cấp cho một hoặc hai công ty sẽ không mang lại nhiều lợi ích về mặt lợi tức đầu tư cho Venezuela".

Ông nói thêm: "Điều này sẽ không cho phép ngành dầu mỏ Venezuela tăng đáng kể sản lượng của mình".

Nỗ lực vô ích?

Việc Mỹ nới lỏng các lệnh trừng phạt kể từ tháng 11/2022 với việc cấp giấy phép đặc biệt cho Chevron đã đánh dấu một sự thay đổi lớn đối với Venezuela.

Kể từ năm 2019, PDVSA buộc phải thực hiện hầu hết các giao dịch dầu mỏ của mình theo hình thức hoán đổi và chuyển giao doanh số bán qua trung gian vì khách hàng không muốn bị trừng phạt.

Xuất khẩu dầu từ PDVSA và các đối tác liên doanh đã tăng gần 13% lên mức trung bình 700.000 thùng/ngày (bpd) trong năm ngoái, theo dữ liệu theo dõi tàu chở dầu, trong khi sản lượng dầu thô của nước này tăng 9% lên 783.000 thùng/ngày. PDVSA đã thiết lập lại mối quan hệ với một số khách hàng quan trọng trước đây của mình.

Việc nới lỏng trừng phạt đã giúp tăng doanh thu từ dầu mỏ, giúp tổng sản phẩm quốc nội của Venezuela tăng 5% vào năm 2023. Điều nay cũng cho phép Venezuela lên kế hoạch tăng chi tiêu công lần đầu tiên sau nhiều năm để thu hút cử tri.

Hôm thứ Ba, Bộ trưởng Dầu mỏ Venezuela Pedro Tellechea cho biết nước này đã chuẩn bị đối mặt với việc quay trở lại các lệnh trừng phạt và cảnh báo rằng Mỹ cũng có thể bị ảnh hưởng do xuất khẩu dầu của Venezuela giảm.

Tuy nhiên, theo một số nguồn tin, thông điệp của ông không làm xoa dịu được các công ty có kế hoạch mua dầu của Venezuela và thiết lập quan hệ đối tác cho các dự án năng lượng ở Venezuela.