Trong những năm qua, tỉnh Bến Tre chịu tác động của biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng rộng khắp đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội. Nhiệt độ tăng, nước biển dâng, các hiện tượng khí hậu cực đoan như mưa to, bão, sạt lở đất, nắng hạn kéo dài,… tiếp tục gia tăng cả về cường độ và tần suất, ảnh hưởng đến các mặt trong đời sống của con người, môi trường và các hệ sinh thái, đe dọa đến phát triển bền vững.

Trước tác động trên, địa phương này xác định cây xanh có vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và sự sống của con người. Các quần thể cây xanh và hệ sinh thái rừng tạo nên lớp phủ trên bề mặt trái đất ngoài các giá trị về bảo tồn đa dạng sinh học, cảnh quan, còn có tác dụng bảo vệ môi trường trong quá trình canh tác nông nghiệp và cuộc sống của người dân. Ngoài ra, cây xanh còn có tác dụng tạo nên các đai rừng phòng hộ có tác dụng che chắn bão và giảm thiểu sạt lở ven sông, ven biển.

Nhiệm vụ bảo vệ, phát triển rừng và cây xanh phân tán được địa phương này đẩy mạnh triển khai tuy nhiên chất lượng rừng vẫn chưa cao, rừng phòng hộ chưa phát huy đầy đủ chức năng, tỷ lệ cây xanh/người dân đô thị và nhiều khu vực nông thôn vẫn còn thấp so với nhiều nước trên thế giới. Trước sức ép của quá trình công nghiệp hóa, mật độ dân số tăng cao, hơn lúc nào hết, việc trồng và bảo vệ rừng, phát triển cây xanh bảo vệ môi trường.

Tỉnh Bến Tre chú trọng phát triển hệ thống cây xanh trong bảo vệ môi môi trường sinh thái, cải thiện cảnh quan.

Với tầm quan trọng của hệ thống cây xanh trong bảo vệ môi môi trường sinh thái, cải thiện cảnh quan và ứng phó với biến đổi khí hậu....Bến Tre đặt mục tiêu đến hết năm 2025, toàn tỉnh trồng được 10 triệu cây xanh, trong đó 8,208 triệu cây xanh trồng phân tán ở các khu đô thị và vùng nông thôn (mỗi nhà/cơ quan/đơn vị/khu phố có ít nhất 01 cây xanh, mỗi xã phường/thị trấn có ít nhất 01 hàng cây xanh, mỗi huyện/thành phố có ít nhất 01 vườn cây xanh) và 1,792 triệu cây xanh tập trung trong rừng phòng hộ và rừng trồng sản xuất nhằm bảo vệ môi trường sinh thái, cải thiện cảnh quan và ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển kinh tế xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, xây dựng tỉnh Bến Tre “xanh, sạch và đẹp” và sự phát triển bền vững.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, triển khai đề án trong năm 2022, toàn tỉnh trồng 634.713 cây xanh, đạt 84,19% so với kế hoạch, gồm: 33.264 cây do Ban điều hành đề án, các cơ quan tỉnh và huyện, thành phố vận động hỗ trợ; 601.449 cây do địa phương vận động người dân tự trồng. Có 2 địa phương hoàn thành đạt và vượt kế hoạch là TP. Bến Tre và Mỏ Cày Nam; Chợ Lách, Châu Thành và Thạnh Phú thực hiện đạt từ 90 - 98,69% kế hoạch; Bình Đại, Giồng Trôm, Ba Tri và Mỏ Cày Bắc đạt từ 67,08 - 78,01% kế hoạch. Các cơ quan, ngành tỉnh đã tiếp nhận nguồn cây hỗ trợ từ Ban điều hành đề án và các nguồn vận động xã hội hóa khác trồng 12.984 cây xanh các loại, đạt 287,64% so với kế hoạch đăng ký đầu năm (4.514 cây); trong đó, Tỉnh đoàn trồng được 6.135 cây xanh các loại (đăng ký đầu năm là 2.350 cây).

Trồng rừng tập trung, kết quả thực hiện đến cuối năm 2022, toàn tỉnh trồng được 326.423 cây (tương đương 115,67ha), đạt 17,73% so với kế hoạch, gồm: trồng rừng thuộc Dự án WB trên địa bàn huyện Ba Tri 70ha (tương đương 196.680 cây), đạt 77,42% kế hoạch. Dự án trồng rừng của Ban Quản lý rừng phòng hộ và đặc dụng đã trồng 28,17ha (tương đương 94.743 cây), đạt 132,69% kế hoạch (kế hoạch là 71.400 cây). Trồng rừng thuộc Dự án GIZ trên địa bàn huyện Bình Đại 17,5ha (tương đương 35 ngàn cây), đạt 100% kế hoạch...

Trong năm 2023, Đề án trồng cây xanh trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 – 2025 được triển khai: Tổng số cây xanh trồng năm 2023 là 1.423.618 cây, gồm: trồng phân tán 768 nghìn cây (41.890 cây được hỗ trợ từ ngân sách và vận động xã hội hóa); 726.110 cây do dân tự trồng. Trồng rừng tập trung 129,91ha (tương đương 655.618 cây), gồm: Nguồn vốn WB trồng mới 109ha (khu vực Thạnh Phú 90ha, Ba Tri 19ha), chưa tính chi phí chăm sóc trồng dặm diện tích trồng năm 2022 bị chết. Nguồn vốn ngân sách và vận động xã hội hóa (nếu có) 20,91ha.

Tỉnh Bến Tre phấn đấu trồng gần 1.800 triệu cây xanh tập trung trong rừng phòng hộ và rừng trồng sản xuất nhằm bảo vệ môi trường sinh thái,ứng phó với biến đổi khí hậu.

Thời gian tới, các ngành chức năng, địa phương thực hiện một cách đồng bộ quy hoạch trồng, phát triển cây xanh cùng với quy hoạch phát triển đô thị, quy hoạch phát triển hạ tầng kỹ thuật, trong đó xác định rõ quỹ đất dành cho cây xanh, từ đó có biện pháp bảo vệ chống lấn chiếm. Tăng cường đầu tư xây dựng và kêu gọi các nguồn lực, các thành phần kinh tế tham gia đầu tư công viên cây xanh theo quy hoạch đô thị đã được duyệt.

Các huyện, thành phố tổ chức phối hợp các ngành có liên quan rà soát quy hoạch sử dụng đất, trong đó xác định quỹ đất trồng rừng phòng hộ, đất trồng mới rừng sản xuất; đất quy hoạch trồng cây xanh đô thị, khu dân cư, khu cụm công nghiệp, khu văn hóa và du lịch, cơ quan, công sở, trường học, doanh trại quân sự/công an, đường giao thông; đất có thể trồng cây xanh nông thôn…; xây dựng kế hoạch trồng rừng, trồng cây xanh phân tán hàng năm và cả giai đoạn 2021 - 2025 để huy động nguồn vốn.

Đảm bảo diện tích đất đai thuộc các đối tượng trồng cây phân tán phải có chủ quản lý cụ thể, rõ ràng. Diện tích đất có khả năng trồng cây thuộc các tổ chức và hộ gia đình thì các tổ chức và hộ gia đình có trách nhiệm quản lý và có kế hoạch cụ thể để trồng cây hàng năm. Tổ chức giao, khoán, cho thuê diện tích đất công, các công trình công cộng, đường xá, bờ kênh thuỷ lợi,... cho các hộ gia đình, cá nhân, tổ chức; trong đó ưu tiên cho các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội khác đăng ký và trồng cây phân tán.

Tăng cường huy động vốn từ xã hội hóa, vốn đóng góp hợp pháp của các doanh nghiệp và vận động tài trợ của các tổ chức, cá nhân tham gia trồng rừng, trồng cây xanh thông qua các dự án tài trợ hoặc sáng kiến thành lập quỹ trồng cây xanh của các địa phương, doanh nghiệp, hiệp hội, tập đoàn kinh tế,… sử dụng để mua vật tư, cây giống hỗ trợ cho các phong trào, dự án trồng cây phân tán.

Đối với rừng phòng hộ chắn sóng, lấn biển thực hiện thiết lập đai rừng phù hợp với điều kiện tự nhiên ở từng vùng; áp dụng biện pháp trồng rừng bằng loài cây có bộ rễ sâu bám chắc, ưu tiên cây bản địa, sinh trưởng được trong điều kiện khắc nghiệt và có khả năng chống chịu tốt; được trồng bổ sung tại những nơi chưa đủ tiêu chí thành rừng.

Với trồng cây xanh phân tán tại khu vực đô thị: Thiết kế cây xanh sử dụng công cộng đô thị phải phù hợp với từng loại đô thị và tổ chức không gian đô thị. Tổ chức hệ thống cây xanh sử dụng công cộng phụ thuộc phải căn cứ vào điều kiện tự nhiên, khí hậu, môi trường, cảnh quan thiên nhiên, điều kiện vệ sinh, bố cục không gian kiến trúc, quy mô, tính chất cũng như cơ sở kinh tế kỹ thuật, truyền thống tập quán cộng đồng của đô thị.

Các loại cây trồng phải đảm bảo các yêu cầu sau: Cây phải chịu được gió, bụi, sâu bệnh; thân đẹp, dáng đẹp; có rễ ăn sâu, không có rễ nổi; cây lá xanh quanh năm, không rụng lá trơ cành hoặc cây có giai đoạn rụng lá trơ cành vào mùa đông nhưng dáng đẹp, màu đẹp và có tỷ lệ thấp; cây có hoa màu sắc phong phú theo 4 mùa; không có quả gây hấp dẫn ruồi muỗi; không có gai sắc nhọn, hoa quả mùi khó chịu; có bố cục phù hợp với quy hoạch được duyệt. Tại khu vực nông thôn, lựa chọn loài cây trồng phù hợp với điều kiện lập địa, tập quán canh tác; Ưu tiên trồng cây bản địa lâu năm, cây gỗ lớn, trồng cây đa mục đích. Tổ chức trồng, chăm sóc rừng và cây xanh theo tiêu chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật cụ thể của từng loài cây..

Nguồn:Phát triển hệ thống cây xanh để ứng phó với biến đổi khí hậu