Vĩnh Phúc là một trong 8 tỉnh vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, tuy diện tích không lớn, nhưng có khá nhiều khoáng sản, trong đó chủ yếu là đá xây dựng, sét gạch ngói, cát xây dựng, vật liệu san lấp, nguyên liệu gốm sứ. Sản phẩm khai thác tài nguyên khoáng sản tỉnh Vĩnh Phúc không những phục vụ nhu cầu sử dụng trên địa bàn tỉnh, mà còn cung cấp cho các tỉnh lân cận nhờ hệ thống giao thông đường bộ cũng như giao thông thủy rất thuận lợi.

Là tỉnh công nghiệp, đô thị, đường giao thông, hạ tầng phát triển khá mạnh nên nhu cầu khai thác khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường của địa phương này là rất lớn, đặc biệt là đất san lấp phục vụ thi công san nền. Các hoạt động khai thác khoáng sản chủ yếu phục vụ cho nhu cầu của địa phương và các công trình trọng điểm của Nhà nước trên địa bàn tỉnh. Từ năm 2011 đến nay, UBND tỉnh đã cấp trên 50 giấy phép thăm dò khoáng sản và phê duyệt trữ lượng khoáng sản theo thẩm quyền; cấp phép cho 136 điểm mỏ khai thác khoáng sản với 199 lượt giấy phép khai thác các loại.

Trong đó có 24 giấy phép khai thác cát, sỏi, hiện 4 giấy phép còn hiệu lực; 15 giấy phép khai thác đá xây dựng và đá granit làm xương gạch ceramic, hiện 5 giấy phép còn hiệu lực; 160 giấy phép khai thác, vận chuyển đất san lấp, đất sét đồi, hiện 14 giấy phép còn hiệu lực. Tính đến nay, tỉnh đã phê duyệt gần 150 quyết định phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, với tổng số tiền gần 124 tỷ đồng. Đồng thời, điều tra, khoanh định khu vực cấm tạm thời hoạt động khai thác khoáng sản với diện tích gần 373 triệu m2.

Việc xử lý đối với các hoạt động khai thác khoáng sản vi phạm quy định được ngành chức năng tỉnh đẩy mạnh triển khai.

Mặc dù công tác quản lý khoáng sản thời gian qua luôn được tỉnh quan tâm, chỉ đạo và có nhiều chuyển biến tích cực, tuy nhiên, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép một số thời điểm vẫn còn diễn ra và chưa được giải quyết dứt điểm, gây thất thoát tài nguyên, mất an ninh trật tự và bức xúc trong nhân dân. Công tác đóng cửa mỏ khoáng sản còn chưa được triển khai hiệu quả, nhiều mỏ khoáng sản đã kết thúc việc khai thác nhưng chưa thực hiện đóng cửa mỏ, nhất là với các mỏ cát, sỏi đang tạm dừng khai thác.

Ngoài ra, việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản của một số điểm mỏ chưa chính xác do chưa xác định hệ số quy đổi trong việc xác định tiền cấp quyền và chưa thực hiện đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo quy định… Chỉ tính từ đầu năm 2023 đến nay, đã có gần 50 vụ vi phạm các quy định về quản lý, khai thác khoáng sản bị các lực lượng chức năng trên địa bàn phát hiện, xử lý.

Sở TN&MT tỉnh cho biết, để khắc phục những hạn chế, bất cập, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới, sở sẽ tập trung tham mưu tỉnh chỉ đạo các địa phương, đơn vị liên quan rà soát, khoanh định các khu vực không đấu giá điểm mỏ đất san lấp theo quy định. Xây dựng và triển khai kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản, ưu tiên việc lập kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với khoáng sản thuộc thẩm quyền cấp phép của UBND tỉnh.

Thực hiện việc điều chỉnh tính bổ sung hệ số quy đổi vào các quyết định phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản theo đúng quy định. Triển khai đồng bộ các giải pháp thực hiện bảo vệ, thăm dò, khai thác sử dụng khoáng sản tích hợp trong quy hoạch tỉnh đã được phê duyệt. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, có biện pháp hiệu quả ngăn chặn, xử lý kịp thời hoạt động khai thác khoáng sản trái phép.

Đẩy mạnh công tác tuần tra, kiểm soát hoạt động vận chuyển đất san lấp trên địa bàn tỉnh; xử lý nghiêm việc khai thác, vận chuyển đất trái phép ra ngoài tỉnh; trường hợp vận chuyển đất ra ngoài tỉnh phải thực hiện theo đúng quy định hiện hành và có sự đồng ý chấp thuận của UBND tỉnh và địa phương nơi tiếp nhận nguồn đất san lấp. Rà soát các mỏ, điểm mỏ đang còn hiệu lực giấy phép khai thác, trường hợp cung cấp cho các công trình, dự án không phù hợp tiêu chí, tổng hợp báo cáo UBND tỉnh để điều chỉnh nơi cung cấp vào các dự án đảm bảo quy định pháp luật hiện hành; đôn đốc tổ chức, cá nhân có giấy phép khai thác khoáng sản hết hiệu lực thực hiện việc đóng cửa mỏ theo quy định.

UBND các huyện, thành phố tiếp tục chỉ đạo phòng chức năng và UBND cấp xã nâng cao vai trò trách nhiệm, tăng cường công tác quản lý nhà nước về hoạt động khoáng sản. Ảnh: NT.

Nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với tài nguyên khoáng sản, UBND tỉnh yêu cầu các huyện, thành phố và Sở, ngành liên quan tăng cường tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về khoáng sản; khắc phục những tồn tại, hạn chế, bất cập; ngăn chặn, xử lý kịp thời hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn.

UBND tỉnh Vĩnh Phúc chỉ đạo Công an tỉnh chỉ đạo lực lượng chức năng, công an cấp huyện và công an cấp xã tăng cường hơn nữa việc tuần tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện và ngăn chặn ngay các trường hợp khai thác khoáng sản trái phép; kiên quyết xử lý nghiêm khắc mọi tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản trái phép. Tổ chức triển khai các đợt cao điểm tấn công trấn áp các loại tội phạm về khai thác khoáng sản và không để hoạt động khai thác khoáng sản trái phép xảy ra trên địa bàn tỉnh.

UBND các huyện, thành phố tiếp tục chỉ đạo các phòng chức năng và UBND cấp xã nâng cao vai trò trách nhiệm, tăng cường công tác quản lý nhà nước về hoạt động khoáng sản theo đúng quy định của pháp luật; tăng cường công tác kiểm tra, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn quản lý theo quy định.

Sở Tài nguyên và Môi trường tăng cường thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất hoạt động khai thác khoáng sản, kịp thời phát hiện các hành vi khai thác khoáng sản trái phép. Kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật trong khai thác khoáng sản và đề xuất cấp có thẩm quyền đình chỉ hoặc thu hồi Giấy phép khai thác khoáng sản theo đúng quy định của pháp luật;

Tiếp tục rà soát, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện đóng cửa mỏ đối với các điểm mỏ đã hết hạn và kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân không thực hiện đóng cửa mỏ theo quy định. Kiên quyết không đề xuất UBND tỉnh cấp Giấy phép thăm dò, khai thác đối với điểm mỏ mới; điểm mỏ do nhận chuyển nhượng hoặc gia hạn Giấy phép thăm dò, khai thác đối với các trường hợp không thực hiện việc đóng cửa mỏ đã hết hạn hoặc có hành vi vi phạm pháp luật về khoáng sản.

Sở Giao thông Vận tải chỉ đạo lực lượng Thanh tra giao thông thường xuyên kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính đối với phương tiện vận chuyển khoáng sản vi phạm quy định; Cục Thuế tỉnh tăng cường kiểm tra, thanh tra, theo dõi, quản lý việc kê khai nộp thuế của các tô chức, doanh nghiệp khai thác khoáng sản; kiên quyết xử lý các trường hợp lợi dụng mua bán hóa đơn, làm thất thu thuế, thất thoát tài nguyên khoáng sản.

Nguồn: Tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản