Tham gia thảo luận tại Hội thảo “Cơ hội và thách thức trong bối cảnh mới: Doanh nghiệp phải làm gì?” do Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức vào sáng ngày 18/10, các chuyên gia chỉ ra rằng, doanh nghiệp đang phải đối mặt với những khó khăn, thách thức nghiệt ngã chưa từng thấy do những biến động dữ dội của địa chính trị và kinh tế thế giới, những rủi ro về biến đổi khí hậu, những đòi hỏi bức bách về chuyển đổi xanh, chuyển đổi số từ những yếu kém nội tại và những bất cập về cơ chế chính sách.

Toàn cảnh Hội thảo

"Số", "xanh" cần thời gian để “vào” doanh nghiệp với lộ trình khả dĩ nhất

Phát biểu tại Hội thảo PGS TS. Phan Đăng Tuất, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI) cho rằng, việc ba tập đoàn bán lẻ Trung Quốc gồm Taobao, 1688 và Temu “đổ bộ” vào Việt Nam là một vấn đề rất quan trọng và đáng chú ý.

Vị chyên gia chỉ ra rằng, các tập đoàn bán lẻ Trung Quốc đang bán hàng hoá rẻ hơn 30% so với hàng hoá Việt Nam tương đồng, không thu tiền ship và vận chuyển với thời gian cực nhanh.

“Chưa kể, thép Trung Quốc đã vào Việt Nam với mức bán phá giá hơn một năm nay. Còn các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của chúng tôi - vốn là hạt nhân của ngành công nghiệp chế tạo, của công nghiệp hoá hiện hoá – cũng đang bị các lực lượng đứng ngoài nhăm nhe”, ông Tuất nói thêm.

Rõ ràng, doanh nghiệp Việt Nam đang chịu sự cạnh tranh gay gắt từ Trung Quốc. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp nảy sinh tâm lý lo sợ sẽ gặp tác động tiêu cực.

Theo PGS TS. Phan Đăng Tuất, Chủ tịch VASI, cần xây dựng một lộ trình khả dĩ nhất để chuyển đổi số, chuyển đổi xanh có thời gian để “vào” được doanh nghiệp.

“Đúng là chuyện chuyển đổi số, chuyển đổi xanh rất quan trọng, nhưng đang có xu hướng doanh nghiệp lo sợ quá nên làm cho có hoặc làm để thoả mãn rằng mình theo kịp thời cuộc. Điều này rất nguy hiểm. Theo tôi, chúng ta cần lập một nhóm chuyên gia tư vấn để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hỗ trợ doanh nghiệp lớn. Nhóm chuyên gia sẽ lập lộ trình chi tiết giúp doanh nghiệp ứng phó ngay với các thách thức gần nhất của xu hướng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Các doanh nghiệp thương mại làm gì để cạnh tranh với các tập đoàn thương mại của Trung Quốc? Các doanh nghiệp sản xuất ứng dụng AI, số xanh như thế nào để hàng hoá của họ có cơ hội? Theo tôi, doanh nghiệp cần những gì trực diện nhất đối với sự sinh tồn của họ. AI, xanh, số cần thời gian để ‘vào’ doanh nghiệp và ‘vào’ với lộ trình khả dĩ nhất để chống lại rủi ro”.

Không có hệ thống thương mại, sản xuất khó phát triển

Theo ông Nguyễn Hữu Đường, Chủ tịch Tập đoàn Hoà Bình, nếu không có hệ thống thương mại riêng, hoạt động không tốt, không rẻ hơn Trung Quốc, doanh nghiệp Việt Nam sẽ thất bại.

Ông Đường cho hay, các doanh nghiệp Trung Quốc đang thừa hàng và rẻ hơn Việt Nam tới 50 - 60%. Do đó, hiện tại, doanh nghiệp trong nước chỉ tập trung làm khách sạn và nhà ở xã hội, rất hạn chế sản xuất. Nếu có hệ thống thương mại tốt, doanh nghiệp Việt Nam sẽ phát triển nhanh hơn.

Ông Nguyễn Hữu Đường, Chủ tịch Tập đoàn Hoà Bình cho rằng, nếu không có hệ thống thương mại riêng, hoạt động không tốt, không rẻ hơn Trung Quốc, doanh nghiệp Việt Nam sẽ thất bại.

Chủ tịch Tập đoàn Hoà Bình kể lại câu chuyện của chính doanh nghiệp: “Năm 2014, tôi xây dựng một nhà máy sản xuất nước ngọt có gas và đến năm 2016 thì sản phẩm đưa ra thị trường, nhưng không bán được vì thiếu sự hỗ trợ của hệ thống bán lẻ. Năm 2017, Coca-Cola đến đặt vấn đề, doanh nghiệp phải ký hợp đồng trở thành đơn vị gia công sản xuất nước có gas. Tôi sản xuất ra sản phẩm nhưng mang vào Lotte không mua, Big C không mua... Tôi mang sản phẩm vào Co.opmart nhờ mà họ cũng không mua”.

Theo ông Nguyễn Hữu Đường, dù doanh nghiệp làm chủ công nghệ sản xuất nước ngọt có gas nhưng vẫn phải đi gia công thuê cho Coca-Cola. Vì thế, điều quan trọng nhất là doanh nghiệp trong nước phải lấy lại được hệ thống thương mại, làm chủ được hệ thống thương mại thì mới hỗ trợ được doanh nghiệp sản xuất.

Chuyển đổi số để giảm chi phí sản xuất

Chia sẻ tại Hội thảo, ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp CIEM cho hay, để giảm giá thành sản xuất, doanh nghiệp cần tham gia nhiều hơn vào chuyển đổi số, nhất là chuyển đổi số trong thương mại nói riêng.

Theo ông Dương, trước hết, Chính phủ cần tạo thuận lợi về chính sách cũng như cải thiện hạ tầng số để cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng giảm thiểu rủi ro đối với hoạt động trên môi trường mạng, từ đó cải thiện niềm tin đối với các hoạt động tạo giá trị gia tăng gắn liền với chuyển đổi số trong thương mại, hướng tới thương mại số. Cùng với đó làhoàn thiện thể chế phục vụ cho hoạt động chuyển đổi số trong thương mại ở cả hệ thống cơ quan quản lý thương mại và doanh nghiệp.

Mặt khác, cần tăng cường hiệu lực bảo vệ sở hữu trí tuệ nhằm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của các doanh nghiệp và các cá nhân thực hiện cung ứng hàng hóa và dịch vụ trên nền tảng số, bao gồm cả các giao dịch xuyên biên giới. Cuối cùng, cần phát huy trách nhiệm môi trường - xã hội - quản trị (ESG) của doanh nghiệp khi thực hiện chuyển đổi số trong thương mại.

Nguồn: Taobao đổ bộ với giá rẻ, doanh nghiệp Việt Nam lo sợ