Với 108 km bờ biển và 881 km bờ sông, thời gian qua, tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển ở nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa diễn biến ngày càng phức tạp. Sóng biển, triều cường và mưa lũ xâm thực gây sạt lở nhiều khu vực bờ sông, bờ biển, ảnh hưởng đến đời sống và sinh hoạt của người dân.

Trong đó, bờ sông Mã đoạn qua địa bàn xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc đã bắt đầu sạt lở từ năm 2017 đến nay, kéo dài 600 m qua hai thôn Nghĩa Kỳ và Đông Giang, làm mất 12.000 m2 đất nông nghiệp. Thời kỳ đầu, mỗi năm sông Mã lấn vào đất liền 7-10 m. Từ đầu tháng 8 đến nay, sạt lở diễn biến nhanh do mưa lớn và thủy điện xả lũ. Hiện dọc bãi bồi thôn Nghĩa Kỳ và Giang Đông có nhiều vết rạn nứt, các mép lở dựng đứng cao 5-7 m so với mặt nước, nguy cơ sạt lở tiếp.

Báo cáo của UBND huyện Vĩnh Lộc cho thấy trong 600 m sạt lở bờ sông Mã qua xã Vĩnh Hòa có 200 m đi qua mỏ cát số 18 của một doanh nghiệp. Tại mốc số 5, chiều rộng sạt lở lớn nhất 25 m, cách khu dân cư thôn Nghĩa Kỳ 150 m. Ngoài ra, có hai điểm sạt lở hạ lưu mỏ cát số 18. Điểm một chiều dài cung sạt lở khoảng 100 m, rộng 35 m, cách khu dân cư 90 m. Điểm còn lại chiều dài cung sạt lở 80 m, rộng 35 m, cách khu dân khoảng 120 m.

Tình trạng sạt lở bờ sông Mã đoạn qua xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc kéo dài hàng trăm mét.

Thời gian qua tình trạng sạt lở ở sông Bưởi xã Thạch Định, Thành Trực (huyện Thạch Thành) diễn ra ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới các hộ dân sống ven sông Bưởi. Khu vực dọc bờ tả sông Bưởi thuộc thôn Vọng Thủy, xã Thành Trực xuất hiện nhiều điểm sạt lở nghiêm trọng với chiều dài khoảng 1,4km dọc theo tuyến đường tỉnh lộ 523. Tại xã Thạch Định xảy ra sạt lở 2 vị trí ở thôn Định Hưng và Thạch An, tổng chiều dài sạt lở khoảng 60m, cách đê bao Thạch Định 30 - 40m. Phần sạt lở tạo thành vách đứng sâu khoảng 5 - 6m, sát vào tường của nhà dân.

Do ảnh hưởng của thiên tai, bão lũ, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa xuất hiện nhiều điểm sạt lở nghiêm trọng trên các tuyến đê sông, đê biển, gây ảnh hưởng đến đời sống và sinh hoạt của người dân. Tính riêng trong 2 năm 2022 - 2023, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã phải công bố tình huống khẩn cấp sạt lở tại bờ sông Bưởi (thôn Vọng Thủy, xã Thành Trực, huyện Thạch Thành); sạt lở đê tả sông Càn (xã Nga Điền, huyện Nga Sơn); sự cố sụt lún mái đê tả sông Mã (xã Hoằng Đại, thành phố Thanh Hóa); sạt lở, xâm thực cửa Lạch Hới (xã Hoằng Phụ, huyện Hoằng Hóa)...

Nhằm khắc phục tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển, giảm thiểu rủi ro thiên tai, góp phần khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội, UBND tỉnh Thanh Hóa phân công nhiệm vụ cụ thể cho các cấp, ngành; tăng cường tuyên truyền để các cấp, ngành, các tổ chức doanh nghiệp, người dân nắm được tầm quan trọng và đồng thuận cao trong quá trình triển khai thực hiện việc phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển; khuyến khích, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ phục vụ công tác phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển, cũng như xây dựng cơ chế, chính sách cụ thể của tỉnh nhằm thu hút nguồn lực ngoài ngân sách cho công tác này.

Đồng thời, rà soát, xây dựng phương án chỉnh trị, phòng, chống sạt lở đối với các tuyến sông, vùng bờ biển trên địa bàn tỉnh, đồng thời xây dựng danh mục công trình phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển; Tổ chức tuyên truyền nâng cao nhận thức của các tổ chức và người dân về phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển.

Xâm thực bờ biển khu vực cửa Lạch Hới thuộc thôn Tân Xuân, xã Hoằng Phụ, huyện Hoằng Hóa.

UBND tỉnh Thanh Hóa cũng giao cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các sở: Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Giao thông vận tải, Xây dựng, UBND các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị liên quan xây dựng cơ sở dữ liệu, bản đồ hệ thống quan trắc, giám sát, nghiên cứu và cảnh báo các khu vực có nguy cơ sạt lở bờ sông, bờ biển, cập nhật cơ sở dữ liệu về sạt lở trên địa bàn. Đồng thời kiểm soát hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông, khu vực ven biển, ngăn chặn khai thác cát, sỏi trái phép, nhất là tại các khu vực đã được cảnh báo có nguy cơ sạt lở.

Thực hiện Đề án phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển đến năm 2030, tỉnh Thanh Hóa cũng sẽ tiến hành di dời dân cư khẩn cấp ra khỏi các khu vực sạt lở (bao gồm bờ sông, suối, kênh, rạch và bờ biển) đặc biệt nguy hiểm và nguy hiểm; từng bước sắp xếp lại dân cư, di dời dân cư ra khỏi các khu vực có nguy cơ sạt lở cao, kết hợp với tái định cư, ổn định đời sống cho người dân. Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Thanh Hóa bố trí gần 550 tỷ đồng từ ngân sách cùng các nguồn huy động hợp pháp khác để tổ chức di chuyển 2.846 hộ dân khỏi khu vực có nguy cơ rất cao, nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất đến nơi ở mới an toàn, ổn định. Đồng thời quản lý chặt chẽ vùng đất ven sông, ven biển không để xây dựng, nâng cấp nhà ở, công trình ven sông, ven biển làm tăng nguy cơ sạt lở, bị rủi ro do sạt lở.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thanh Hóa, toàn tỉnh có hơn 6.000 hộ dân và hơn 27.000 nhân khẩu đang sinh sống ở khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở đất thuộc 107 xã, phường, thị trấn của 17 huyện, thị xã trong tỉnh. Ngoài ra trên địa bàn tỉnh vẫn còn hơn 40.000 hộ với gần 170.000 nhân khẩu sống tại khu vực ven biển, cửa sông. Hơn 32.000 hộ với hơn 120.000 nhân khẩu sống tại khu vực ven sông cần phải sơ tán khi có bão.

UBND tỉnh yêu cầu các ngành chức năng, địa phương quản lý chặt chẽ vùng đất ven sông, ven biển không để xây dựng, nâng cấp nhà ở, công trình ven sông, ven biển làm tăng nguy cơ sạt lở, bị rủi ro do sạt lở; Bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn, rừng phòng hộ ven biển, đẩy mạnh xã hội hóa công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, gắn với ổn định sinh kế cho người dân; Di dời dân cư khẩn cấp ra khỏi các khu vực sạt lở (bao gồm bờ sông, suối, kênh, rạch và bờ biển) đặc biệt nguy hiểm và nguy hiểm; từng bước sắp xếp lại dân cư, di dời dân cư ra khỏi các khu vực có nguy cơ sạt lở cao, kết hợp với tái định cư, ổn định đời sống cho người dân.

Nguồn:Thanh Hóa khắc phục tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển