Từ khóa: Tu dưỡng rèn luyện; đạo đức cách mạng; cán bộ, đảng viên; Đảng Cộng sản Việt Nam.

1. Đặt vấn đề

Tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân của cán bộ, đảng viên là sự tự giác, tự ý thức sâu sắc mọi suy nghĩ, hành động của mình dù nhỏ hay lớn đều ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của tổ chức Đảng. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (2022) đã chỉ rõ: “Trong điều kiện Đảng ta là Đảng cầm quyền, hoạt động trong môi trường phát triển kinh tế thị trường, mở cửa và hội nhập; cán bộ, đảng viên giữ nhiều trọng trách, thường xuyên phải đối mặt với nhiều cám dỗ của tiền bạc, của cải vật chất, quyền lực, lợi ích cá nhân, chúng ta càng phải chăm lo giữ vững bản chất cách mạng và tính tiên phong của Đảng. Nếu không nhận thức sâu sắc điều này, nếu cán bộ, đảng viên không tích cực và kiên trì rèn luyện và học tập thì rất dễ bị thoái hóa, biến chất”¹.

2. Tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân của cán bộ, đảng viên

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra một trong những nguyên nhân cơ bản, chủ yếu để cán bộ, đảng viên không xa vào chủ nghĩa cá nhân, giữ vững tính tiên phong gương mẫu của mình phải luôn tự giác tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng ở mọi lúc, mọi nơi. Người khẳng định: “Đối với mình phải cần, kiệm; hòa mà không tư, cả quyết sửa lỗi mình; cẩn thận mà không nhút nhát; hay hỏi; nhẫn nại; hay nghiên cứu, xem xét; vị công vong tư; không hiếu danh; không kiêu ngạo; nói thì phải làm; giữ chủ nghĩa cho vững… Đối với việc phải xem xét hoàn cảnh kỹ càng, quyết đoán, dũng cảm, phục tùng đoàn thể”².

Những chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tính tự giác tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân trong cán bộ, đảng viên đặt ra cho Đảng, Nhà nước cần tiếp tục kế thừa, vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào điều kiện, hoàn cảnh lịch sử cụ thể, là nội dung, biện pháp đặc biệt quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng đặt ra hiện nay. Thông qua việc tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân trong mỗi cán bộ, đảng viên mà nội bộ đoàn kết, thống nhất về nhận thức, hành động; những hiện tượng bè phái, cục bộ địa phương, lợi ích nhóm sẽ bị đẩy lùi; tạo không khí dân chủ, cởi mở, chân thành, hết lòng, hết sức giúp đỡ nhau trong công việc, cuộc sống, hạn chế tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị trong và ngoài nước, giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong xã hội.

Tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân của cán bộ, đảng viên là một phẩm chất nhân cách của con người, quy định quá trình vận động, phát triển và hoàn thiện nhân cách người cán bộ, đảng viên của Đảng, đặc biệt là tạo lập uy tín, niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn, cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng, không có đạo đức cách mạng thì tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”³. Bản thân Người là tấm gương mẫu mực về tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, bằng lời nói và hành động thiết thực, cụ thể, nêu gương trong công việc, cuộc sống, Người đã trở thành biểu tượng sáng ngời của đạo đức cách mạng trong sáng, cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư. Trong tác phẩm của mình, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Đạo đức Hồ Chí Minh, là những phẩm chất cao quý của một người cách mạng”⁴.

Tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân là một “liều thuốc” đặc trị để cán bộ, đảng viên tránh xa cám dỗ của tham nhũng, tiêu cực, giữ gìn phẩm chất đạo đức cách mạng, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng. Hiện nay, một số tổ chức cơ sở Đảng năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu thấp, cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật, không chấp hành nghiêm nguyên tắc sinh hoạt Đảng, nội bộ mất đoàn kết. Do đó, việc tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân là một phương thức quan trọng để xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh, đáp ứng những yêu cầu, nhiệm vụ cấp bách hiện nay.

Tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng giúp mỗi cán bộ, đảng viên, đặc biệt cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp không sa vào chủ nghĩa cá nhân, có bản lĩnh vững vàng, luôn kiên định với mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng; kiên định nguyên tắc xây dựng Đảng, toàn tâm, toàn ý cho Đảng. Tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng sẽ là triệt tiêu chủ nghĩa cá nhân, xây dựng, bồi đắp động cơ cá nhân trong sáng, lành mạnh của người cán bộ, đảng viên để tận trung với Đảng, tận hiếu với dân. Về yêu cầu này, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “cán bộ lãnh đạo, quản lý phải gương mẫu, cán bộ giữ chức vụ càng cao càng phải gương mẫu”⁵. Đồng thời, cố Tổng Bí thư khẳng định rõ: “Ở Việt Nam không có một lực lượng chính trị nào khác ngoài Đảng Cộng sản Việt Nam có đủ bản lĩnh, trí tuệ, kinh nghiệm, uy tín và khả năng lãnh đạo đất nước vượt qua mọi khó khăn, thử thách cam go để đưa dân tộc đến bến bờ vinh quang, giành được hết thắng lợi này đến thành công khác”⁶.

3. Thực trạng tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân của cán bộ, đảng viên thời gian qua

Đảng ta đánh giá: “Công tác xây dựng Đảng về đạo đức được đề cao góp phần rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng, lợi ích nhóm, những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”⁷. Cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương đã thường xuyên quán triệt, phổ biến, tuyên truyền quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh gắn với nêu cao tính tự giác tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống nghĩa cá nhân, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Những quy định mới của Đảng về kiểm soát quyền lực của cán bộ được quán triệt, phổ biến kịp thời đến cán bộ, đảng viên, như: Quy định số 114-NQ/TW ngày 11/7/2023 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ; Quy định số 178-NQ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật…

Công tác quản lý, giáo dục, bồi dưỡng cán bộ, đảng viên được cấp uỷ, tổ chức đảng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương chú trọng quan tâm, có nhiều cách thức, biện pháp: thực hiện luân chuyển đối với cán bộ, đảng viên là người lãnh đạo, quản lý; sắp xếp, bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo, quản lý không phải là người địa phương; lấy phiếu tín nhiệm; kiểm tra, giám sát theo kế hoạch, đột xuất… Ủy ban kiểm tra các cấp tăng cường công tác kiểm tra, giám sát cán bộ, đảng viên về thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; phát hiện, xử lý nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ cao cấp. Năm 2024, cấp uỷ các cấp kiểm tra 55.075 tổ chức đảng và 308.028 đảng viên. Qua kiểm tra, kết luận có 53.346 tổ chức đảng và 301.970 đảng viên thực hiện tốt các nội dung kiểm tra; 1.079 tổ chức đảng và 6.058 đảng viên có khuyết điểm, vi phạm; phải thi hành kỷ luật 35 tổ chức đảng và 189 đảng viên; đã thi hành kỷ luật 7 tổ chức đảng và 136 đảng viên⁸…

Cán bộ, đảng viên nêu cao tinh thần tự giác tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, không xa vào chủ nghĩa cá nhân; chấp hành nghiêm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; nói và làm theo đúng Cương lĩnh, Điều lệ của Đảng, thường xuyên “tự soi”, “tự sửa” hạn chế, khuyết điểm bản thân phù hợp với môi trường sống, làm việc. Nêu cao tinh thần, trách nhiệm của người cán bộ, đảng viên khi thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; tích cực, chủ động học tập, rèn luyện về mọi mặt để nâng cao năng lực, phương pháp, tác phong công tác.

Tuy nhiên, bên cạnh việc tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân của cán bộ, đảng viên vẫn còn một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên nhận thức chưa đúng dẫn đến vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, không gương mẫu, thiếu trách nhiệm nêu gương. Công tác kiểm tra, giám sát cán bộ, đảng viên còn hình thức, chưa tập trung vào khâu yếu, mặt yếu, lĩnh vực nhạy cảm dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực; một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, có cả cán bộ cao cấp thiếu tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, mang nặng chủ nghĩa cá nhân đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn tham nhũng, tiêu cực, lấy của công làm của riêng, tư lợi cá nhân, luôn đặt lợi ích của gia đình, dòng họ lên trên lợi ích của Đảng, của Nhân dân. Nhận định về vấn đề này, Đảng đã chỉ rõ: “Một bộ phận đảng viên năng lực, trình độ, trách nhiệm chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới; phai nhạt lý tưởng cách mạng, thiếu bản lĩnh chính trị, đấu tranh tự phê bình và phê bình yếu; tinh thần trách nhiệm, ý chí phấn đấu giảm sút; chưa gương mẫu, sống thực dụng; suy thoái, ‘tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; vi phạm nguyên tắc, kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật”⁹.

4. Một số nội dung, biện pháp tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân của cán bộ, đảng viên

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên tầm quan trọng tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định một luận điểm để mỗi cán bộ, đảng viên dù ở cương vị nào cũng phải thấm nhuần: “Trước mặt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ “cộng sản” mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức”¹⁰. Theo đó, cấp uỷ, tổ chức đảng, người đứng đầu và cán bộ, đảng viên quán triệt, nâng cao nhận thức, trách nhiệm về việc thực hiện quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; quy định của cơ quan, đơn vị, địa phương; phát huy tính tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên ở mọi lúc, mọi nơi; tự giác chấp hành và thực hiện đúng các quy định của Đảng. Tổ chức quán triệt, học tập các nghị quyết, quy định của Đảng cho cán bộ, đảng viên; đặt ra yêu cầu cao cho cán bộ, đảng viên trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Đồng thời, tăng cường công tác quản lý cán bộ, đảng viên nhất là ở nơi cư trú; kết hợp chặt chẽ việc giáo dục thuyết phục với xử lý hành chính, kỷ luật đảng, hình sự đối với cán bộ, đảng viên chấp hành không nghiêm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Bên cạnh đó, cần chú trọng “đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận chính trị cho đảng viên”¹¹.

Hai là, tăng cường việc quản lý, giáo dục, bồi dưỡng của cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu đối với cán bộ, đảng viên.

Quản lý, giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện của cấp uỷ, tổ chức đảng, người đứng đầu đối với mọi hoạt động của cán bộ, đảng viên có vai trò rất quan trọng để nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng, “cấp ủy cơ sở phải làm tốt công tác quản lý đảng viên; thường xuyên kiểm tra chi bộ, đảng viên thực hiện chế độ sinh hoạt đảng, công tác quản lý đảng viên của chi bộ… thực hiện nghiêm quy định về sinh hoạt đảng đối với đảng viên nghỉ chế độ hưu trí, khắc phục tình trạng tùy tiện, buông lỏng quản lý và thực hiện không đúng quy định về nộp hồ sơ đảng viên khi chuyển sinh hoạt đảng”¹².

Cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương phải đổi mới phương thức lãnh đạo, quản lý phù hợp với đặc điểm tình hình, đối tượng; chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân về hạn chế, khuyết điểm của cơ quan, đơn vị, địa phương, nhất là khi có cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật; phân công, giao nhiệm vụ cho các đồng chí cấp ủy theo dõi, đánh giá cán bộ, đảng viên; xây dựng quy chế làm việc dân chủ, công khai, minh bạch; tăng cường công tác kiểm tra, bám nắm mọi hoạt động của cán bộ, đảng viên, phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị – xã hội, Nhân dân để lắng nghe phản ánh về cán bộ, đảng viên; qua đó, xử lý, giải quyết kịp thời phát sinh, tình huống, tạo sự đoàn kết, thống nhất về nhận thức, hành động trong cơ quan, đơn vị, địa phương. Duy trì và thực hiện nghiêm các chế độ, nền nếp trong sinh hoạt đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình; tôn trọng và lắng nghe ý kiến của cán bộ, đảng viên, Nhân dân. Đồng thời, làm tốt công tác thanh lọc cán bộ, đảng viên có lòng dạ không trong sáng, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đưa ra khỏi hệ thống chính trị những cán bộ, đảng viên chạy chức, chạy quyền, năng lực yếu kém không đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra thì cần “xử lý nghiêm minh, đồng bộ kỷ luật Đảng, kỷ luật hành chính và xử lý bằng pháp luật đối với cán bộ có vi phạm, kể cả khi đã chuyển công tác hoặc nghỉ hưu”¹³.

Ba là, phát huy tính tích cực, chủ động của mỗi cán bộ, đảng viên trong tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, không sa vào chủ nghĩa cá nhân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của cách mạng, của Đảng, của Nhân dân lên trên hết, trước hết”¹⁴. Cán bộ, đảng viên, đặc biệt là cán bộ lãnh đạo, quản lý gương mẫu trong công việc, cuộc sống; nêu cao phẩm chất đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư, thắng không kiêu, bại không nản của cán bộ, đảng viên; tận tâm, tận lực với công việc được giao, tự mình bằng lòng với trình độ, khả năng của bản thân; không chạy chức, chạy quyền trong khi năng lực còn nhiều hạn chế, uy tín thấp. Mỗi cán bộ, đảng viên tích cực, chủ động, tự giác tự học, tự bồi dưỡng về năng lực, phẩm chất đạo đức, lối sống; thấm nhuần sâu sắc tư tưởng của Hồ Chí Minh học để làm việc, làm người, làm cán bộ, học để phụng sự Tổ quốc, đoàn thể, phục vụ Tổ quốc, dân tộc và nhân loại.

5. Kết luận

Tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân trong cán bộ, đảng viên là một cuộc đấu tranh trong chính bản thân mỗi người. Để giành chiến thắng trong cuộc đấu tranh với bản thân, cán bộ, đảng viên phải không ngừng tư dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng trong sáng, vô tư, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân. Mỗi cán bộ, đảng viên khắc cốt, ghi tâm quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân, không được làm bất kỳ việc gì có hại đến uy tín, thanh danh của Đảng; luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, thương yêu đồng chí, đồng đội, vì sự nghiệp cách mạng chung. Sự lớn mạnh, trưởng thành về số lượng, chất lượng của cán bộ, đảng viên, tạo thành sức mạnh vô địch để Đảng ta chiến thắng, gạt bỏ mọi chướng ngại trên con đường dựng xây, kiến thiết đất nước, tạo nên bước đột phá mới trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, mở rộng quan hệ đối ngoại, hợp tác quốc tế, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, hạnh phúc, cường thịnh, sánh vai cường quốc năm châu thế giới.

Chú thích:

1, 4, 6. Nguyễn Phú Trọng (2022). Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 225, 328, 208.

2. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 2. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 280.

3. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 5. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 252-253.

5. Nguyễn Phú Trọng (2023). Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 36.

7, 13. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr.74, 188.

8. Báo cáo Hội nghị toàn quốc công tác kiểm tra, giám sát của Đảng năm 2024; triển khai nhiệm vụ năm 2025. https://ubkttw.vn, ngày 19/12/2024.

9, 11, 12. Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) (2022). Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 16/6/2022 về tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong tình hình mới.

10. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 6. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 16.

14. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 15. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 547.

Nguồn: Tu dưỡng rèn luyện, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân của cán bộ, đảng viên