Các chuyên gia đồng tình với đề xuất bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, thực hiện cấp phép sản xuất vàng miếng cho một số doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện. Nhiều ý kiến cho rằng, giá vàng có thể giảm ngay vài triệu đồng mỗi lượng. Tuy nhiên, nếu chỉ bỏ độc quyền vàng miếng mà không bỏ độc quyền nhập khẩu vàng, chênh lệch giá vàng Việt Nam và giá vàng thế giới vẫn ở mức cao.

Đề xuất bỏ độc quyền vàng miếng SJC

Mới đây, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia đã chủ trì cuộc họp toàn thể của Hội đồng. Tại phiên họp, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã trình bày báo cáo về diễn biến kinh tế vĩ mô, hoạt động ngân hàng quý I/2024; đề xuất tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; tình hình thị trường vàng và các giải pháp quản lý thị trường vàng trong thời gian tới.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chủ trì cuộc họp Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia.

Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho biết, thị trường vàng miếng được sắp xếp lại căn bản, trật tự, kỷ cương; mạng lưới kinh doanh mua, bán vàng miếng được kiện toàn theo hướng thu hẹp dần; hoạt động huy động, cho vay vốn bằng vàng chấm dứt.

Trong nhiều thời điểm, giá vàng biến động phức tạp nhưng hoạt động của thị trường vẫn tương đối ổn định so với giai đoạn trước, không gây áp lực sang thị trường ngoại tệ chính thức như trước đây; thói quen, nhận thức của người dân đối với vàng miếng có sự thay đổi; một phần nguồn lực vàng trong dân đã được chuyển hóa để phát triển kinh tế.

Vướng mắc, khó khăn được Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà nêu ra là triển vọng kinh tế trong và ngoài nước còn nhiều bất trắc, khó lường, giá hàng hóa thế giới tăng trở lại, rủi ro lạm phát tiềm ẩn, lãi suất USD và tỷ giá USD quốc tế ở mức cao nên tạo thách thức lớn cho việc điều hành cân bằng giữa lãi suất và tỷ giá, tiếp tục giảm lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế.

Nợ xấu có xu hướng tăng trong bối cảnh tỷ lệ tín dụng/GDP cuối năm 2023 là 133%, tiềm ẩn rủi ro tài chính. Khả năng huy động vốn trung, dài hạn của tổ chức tín dụng còn thấp so với nhu cầu vốn đầu tư dài hạn của nền kinh tế.

Tại cuộc họp, các chuyên gia thống nhất đánh giá tình hình kinh tế đất nước tiếp tục có những chuyển biến tích cực; nhấn mạnh thực tiễn đã chứng minh các kết quả đạt được về chính sách tiền tệ, tài khóa thời gian qua là rất đáng mừng; cho rằng "tình hình lạm phát năm nay không đáng lo ngại"...

Phân tích tình hình thế giới và trong nước, các chuyên gia đề xuất các giải pháp liên quan đến chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng; chính sách đầu tư, xây dựng trong đó có nhà ở xã hội; chính sách kích cầu nội địa, thúc đẩy xuất khẩu, đầu tư tư nhân; "bơm máu" cho doanh nghiệp,…

Các chuyên gia đề nghị sớm hoàn thiện khung khổ pháp lý để bắt kịp với sự dịch chuyển của kinh tế thế giới nhất là trong các lĩnh vực kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, nâng cao năng suất lao động...

Về quản lý thị trường vàng, ý kiến của các chuyên gia cho rằng qua 12 năm thực hiện, Nghị định 24 đã đạt những thành công và hoàn thành sứ mệnh. Các chuyên gia khẳng định mục tiêu "chống vàng hóa" đã thành công, đề xuất bỏ quy định nhà nước độc quyền vàng miếng SJC.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, các chuyên gia đồng tình với đề xuất bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, thực hiện cấp phép sản xuất vàng miếng cho một số doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái ghi nhận ý kiến của các chuyên gia, giao các cơ quan hữu quan rà soát, hoàn thiện khung khổ pháp lý, các cơ chế, chính sách liên quan đến thị trường vàng để phát triển thị trường vàng minh bạch, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội:

"Nói là không độc quyền, nhà nước không độc quyền nữa, nhưng mở cái đó ra thì cái thương hiệu đó ai hưởng cái này, hết sức cân nhắc, miễn sao nó sát với giá thị trường và thế giới thì lúc đó ta tính cái tôi đề nghị Ngân hàng Nhà nước tiếp thu ý kiến các chuyên gia, đề xuất tiếp tục nghiên cứu, tham khảo thêm để có đề xuất phù hợp tinh thần là để phục vụ cho người dân".

Thị trường đang rất cần đề xuất được hiện thực hoá để đảm bảo tính cạnh tranh công bằng, đảm bảo yếu tố kinh tế thị trường. Do đó, việc nhanh chóng sửa đổi Nghị định 24 sát với thực tiễn là rất cấp bách và cần sự can thiệp kịp thời nhanh chóng của Chính phủ.

Giá vàng sẽ tăng hay giảm?

Liên quan đến vấn đề bỏ độc quyền vàng miếng SJC, ông Huỳnh Trung Khánh, Phó chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam chia sẻ với báo chí, nếu bỏ độc quyền vàng miếng SJC ngay lập tức sẽ có những tác động nhất định tới thị trường vàng Việt Nam.

Theo ông, khi bỏ độc quyền, thị trường phong phú hơn thì chắc chắn giá vàng SJC hay giá vàng ở Việt Nam nói chung sẽ giảm. Ít nhất là chênh lệch với giá vàng thế giới sẽ thu hẹp thay vì có thời điểm chênh lệch lên tới 16 - 18 triệu đồng/lượng.

Bỏ độc quyền vàng miếng cũng là điều kiện để sau này cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu, vì cho doanh nghiệp sản xuất mà không có nguyên liệu thì cũng không có tác dụng.

Lãnh đạo một doanh nghiệp kinh doanh vàng ở Hà Nội cũng cho rằng bỏ độc quyền nhưng không thả nổi sẽ giúp thị trường vàng minh bạch hơn, giữ vững chủ trương chống vàng hóa nền kinh tế. Giảm chênh lệch giá vàng sẽ giúp kim loại quý này bớt ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế vĩ mô.

Đồng quan điểm, chuyên gia vàng Nguyễn Thế Hùng phân tích, thị trường vàng thế giới vẫn đang chu kỳ tăng giá. Nếu không xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng thì khó ổn định thị trường. "Chưa cần cho nhập khẩu, chỉ cần xóa bỏ độc quyền, giá vàng sẽ lập tức giảm ngay vài triệu đồng mỗi lượng", ông Hùng nói.

Theo ông, bỏ độc quyền vàng miếng là điều kiện tiên quyết để sau này cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu. Ví dụ, cho PNJ, DOJI sản xuất vàng miếng để cạnh tranh với SJC thì cũng phải cho 2 doanh nghiệp này nhập vàng nguyên liệu. Ngược lại, cho PNJ, DOJI nhập thì cũng phải cho SJC nhập vàng nguyên liệu về để sản xuất thêm.

Khi bỏ độc quyền, thị trường phong phú hơn thì chắc chắn giá vàng SJC hay giá vàng ở Việt Nam sẽ giảm?

Dưới góc độ thành viên tham gia thị trường, lãnh đạo doanh nghiệp kinh doanh vàng ở Hà Nội cho rằng việc bổ sung thêm các doanh nghiệp nhập khẩu vàng có đủ điều kiện là "hành động đúng đắn, cần thiết". Động thái này giúp hạn chế hiện tượng buôn lậu vàng.

Ông Shaokai Fan, giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương (không bao gồm Trung Quốc) kiêm giám đốc Ngân hàng Trung ương toàn cầu tại Hội đồng Vàng thế giới, chỉ ra chính sách hạn chế nhập khẩu vàng là nguyên nhân chính khiến giá vàng trong nước chênh lệch lớn với giá vàng thế giới.

Do đó cho phép nhập khẩu vàng sẽ giúp kéo giảm khoảng cách chênh lệch này. Việc sửa đổi nghị định 24 một cách phù hợp sẽ giúp Chính phủ quản lý được thị trường vàng chính thức.

Nhưng ông Shaokai Fan cũng cảnh báo nhập khẩu vàng sẽ có tác động nhất định tới kinh tế vĩ mô. Rất may là dự trữ ngoại hối Việt Nam đã tốt hơn nhiều so với trước đây.

Nguồn: Xóa bỏ độc quyền vàng miếng SJC: Giá vàng sẽ tăng hay giảm?