1. Điều hành chính sách tài khóa chủ động, linh hoạt, có trọng tâm, trọng điểm, kịp thời hỗ trợ người dân, doanh nghiệp phát triển sản xuất - kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Năm 2024, trong bối cảnh kinh tế - xã hội đất nước phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức, ngay từ đầu năm, Bộ Tài chính đã chủ động nghiên cứu, đề xuất trình cấp có thẩm quyền cũng như ban hành theo thẩm quyền nhiều giải pháp để điều hành chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, phối hợp đồng bộ, hài hòa với chính sách tiền tệ và các chính sách kinh tế vĩ mô khác hỗ trợ sản xuất kinh doanh, thúc đẩy các động lực tăng trưởng.

Tổng quy mô gói hỗ trợ về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất trong năm 2024 khoảng 197 nghìn tỷ đồng; trong đó, nhiều chính sách nổi bật, có tác động lan tỏa lớn như: giảm 2% thuế suất thuế GTGT đối với hầu hết các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất thuế GTGT 10%, số tiền thuế được giảm khoảng 49 nghìn tỷ đồng; giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn với số tiền thuế được giảm khoảng 42,5 nghìn tỷ đồng; tiếp tục giảm mức thu đối với 36 khoản phí, lệ phí số tiền được giảm khoảng 700 tỷ đồng; giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ đối với với ô tô lắp ráp trong nước, được giảm khoảng 2.600 tỷ đồng; gia hạn thời hạn nộp thuế GTGT, thuế TNDN..., dự kiến số tiền thuế, tiền thuê đất được xem xét gia hạn khoảng 98 nghìn tỷ đồng...

2. Thu ngân sách nhà nước về đích sớm và vượt cao so với dự toán

Nhiệm vụ tài chính - ngân sách nhà nước năm 2024 được triển khai trong bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục bất ổn, phát sinh nhiều thách thức lớn. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, ngay từ ngày đầu, tháng đầu năm ngành Tài chính đã chủ động, quyết liệt tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, trên các lĩnh vực được giao và đã hoàn thành xuất sắc, toàn diện các nhiệm vụ; trong đó đã hoàn thành vượt mức nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2024; ước đạt khoảng 2.025,4 nghìn tỷ đồng, bằng 119,1% (tăng 324,4 nghìn tỷ đồng) so dự toán, tăng 15,5% so thực hiện năm 2023 (thu NSTW ước đạt 123,7% dự toán, thu NSĐP ước đạt 114,4% dự toán); tỷ lệ động viên vào NSNN đạt 17,8%GDP, riêng thuế, phí đạt 14,2%GDP.

Đáng chú ý là năm 2024, với việc thực hiện đồng bộ các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất… đã thiết thực hỗ trợ người dân, doanh nghiệp phục hồi, ổn định và phát triển sản xuất...

3. Ngành Tài chính quyết liệt chuyển đổi số và ứng dụng AI trong quản lý tài chính ngân sách

Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 837/QĐ-BTC về Kế hoạch Chuyển đổi số của Bộ Tài chính năm 2024, trong đó tập trung triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ chuyển đổi số của Bộ Tài chính đảm bảo phù hợp với mục tiêu "Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột công nghiệp công nghệ thông tin, số hóa các ngành kinh tế, quản trị số, dữ liệu số - Động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững".

Cơ quan Thuế đã tiên phong triển khai lộ trình chuyển đổi số, ứng dụng CNTT giúp thay đổi từ phương thức quản lý dựa trên giấy tờ, giao tiếp trực tiếp sang quản lý hiện đại trên môi trường trực tuyến. Việc ra mắt Ứng dụng trợ lý ảo trong quản lý nợ thuế (TLA) và Trợ lý ảo hỗ trợ người nộp thuế (Chatbot) là bước đi đột phá của ngành Thuế đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào công tác quản lý thuế.

Cơ quan Hải quan đã quyết liệt thực hiện thành công "Hải quan số", "Hải quan thông minh" và "Hải quan xanh"...

4. Bộ Tài chính khẩn trương triển khai sắp xếp tinh gọn bộ máy, đảm bảo hoạt động ổn định, hiệu lực, hiệu quả

Bộ Tài chính đã khẩn trương triển khai ngay với tinh thần trách nhiệm cao nhất, hoàn thành đúng thời hạn các công việc liên quan đến phương án cải cách, tinh gọn bộ máy, với tinh thần "chỉ bàn làm, không bàn lùi", "gác lại lợi ích riêng, vì lợi ích chung".

Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 2879/QĐ-BTC thành lập Ban Chỉ đạo sắp xếp tổ chức bộ máy của Bộ Tài chính do Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng làm Trưởng ban.

Các đơn vị trong toàn ngành Tài chính xác định quyết tâm chính trị cao nhất trong thực hiện; quyết liệt, khẩn trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của đơn vị, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động theo Nghị quyết số 18-NQ/TW.

5. Tạo đột phá về thể chế kịp thời tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt về cơ chế, chính sách

Năm 2024, Bộ Tài chính đã hoàn thành 70/71 đề án nhiệm vụ được giao, trong đó có 38 đề án, nhiệm vụ được giao bổ sung. Tính cả các đề án đã trình từ những năm trước chuyển sang, đã trình Chính phủ ban hành 23 Nghị định và 20 dự thảo Nghị định đang xem xét ban hành; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 02 Quyết định và 02 dự thảo Quyết định đang xem xét ban hành. Đồng thời, Bộ Tài chính đã ban hành 86 Thông tư hướng dẫn trong lĩnh vực tài chính - NSNN.

Đặc biệt, chiều ngày 29/11/2024, Quốc hội đã biểu quyết thông qua 1 Luật sửa 9 Luật gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật Dự trữ quốc gia, Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Việc sửa đổi, bổ sung 9 Luật này đã kịp thời tháo gỡ ngay những điểm nghẽn, nút thắt về cơ chế, chính sách, tích cực tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi; tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thu hút đầu tư; nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công; bổ sung nguồn lực cho ngân sách nhà nước; ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát hiệu quả nợ công.

6. Xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam năm 2024 được các tổ chức quốc tế đánh giá tích cực

Trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực tiếp tục biến động mạnh, phức tạp, các xung đột từ năm 2023 tiếp tục làm phát sinh những vấn đề mới khó lường. Kinh tế toàn cầu vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, cả ba tổ chức xếp hạng tín nhiệm (Moody’s, S&P và Fitch) tiếp tục khẳng định xếp hạng tín nhiệm quốc gia với những dự báo tích cực.

Các tổ chức đều đánh giá cao tăng trưởng kinh tế của Việt Nam cùng với triển vọng tăng trưởng kinh tế thuận lợi trong trung, dài hạn. Nợ Chính phủ ổn định và thấp hơn nhiều so với các quốc gia có cùng xếp hạng (34% GDP so với mức trung bình BB là 53% GDP). Chiến lược quản lý nợ chủ động giúp làm giảm thiểu rủi ro thanh khoản của Chính phủ...

Việc tiếp tục cải thiện xếp hạng tín nhiệm quốc gia có ý nghĩa hết sức tích cực, tạo hiệu ứng lan tỏa cho toàn bộ nền kinh tế, góp phần nâng cao uy tín quốc gia và gia tăng niềm tin đối với các nhà đầu tư quốc tế, cải thiện chi phí huy động vốn nước ngoài của Chính phủ và doanh nghiệp.

7. Quốc hội bầu, phê chuẩn bổ nhiệm các nhân sự cấp cao của Bộ Tài chính

Ngày 28/11/2024, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá XV, 100% đại biểu Quốc hội có mặt đã biểu quyết thông qua Nghị quyết phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm Ông Nguyễn Văn Thắng giữ chức vụ Bộ trưởng Bộ Tài chính nhiệm kỳ 2021-2026.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, đại biểu Quốc hội khóa XIV, XV. Quá trình công tác, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã trải qua nhiều cương vị khác nhau như: Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, Bí thư Tỉnh uỷ Điện Biên, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải.

Trước đó, chiều ngày 26/8, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 8, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc giữ chức Phó Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ khoá XV.

8. Ngành Tài chính chủ động sẵn sàng cho tổng kiểm kê tài sản công

Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 213/QĐ-TTg ngày 01/03/2024 phê duyệt Đề án tổng kiểm kê tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị, tài sản kết cấu hạ tầng do Nhà nước đầu tư, quản lý, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 798/QĐ-BTC ngày 05/4/2024 về kế hoạch triển khai Quyết định 213/QĐ-TTg. Việc thực hiện tổng kiểm kê tài sản công trên phạm vi cả nước lần này xuất phát từ cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn để đáp ứng yêu cầu tăng cường công tác quản lý, nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng tài sản công là nguồn lực quan trọng để phát triển.

9. Phát triển thị trường tài chính đồng bộ, hiện đại, minh bạch và bền vững, tăng cường hợp tác tài chính quốc tế

Nhằm đảm bảo phát triển an toàn, bền vững thị trường chứng khoán hướng tới mục tiêu nâng hạng trong thời gian tới, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 68/2024/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của các Thông tư quy định về giao dịch chứng khoán trên hệ thống giao dịch chứng khoán; bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán; hoạt động của công ty chứng khoán và công bố thông tin trên thị trường chứng khoán. Đây là bước tiến quan trọng trong công tác hội nhập, tạo đà thực hiện mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ "cận biên" lên "mới nổi".

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục phục hồi mạnh mẽ, năm 2024, có 96 doanh nghiệp phát hành TPDN riêng lẻ với với khối lượng 396,7 nghìn tỷ đồng, tăng 33,6% so với năm 2023; khối lượng mua lại trước hạn khoảng 187 nghìn tỷ đồng; có 1.431 mã trái phiếu của 326 tổ chức phát hành đã thực hiện đăng ký giao dịch. Tổng giá trị giao dịch TPDN đạt 1.026,6 nghìn tỷ đồng, giá trị giao dịch bình quân phiên đạt khoảng 4.224,8 tỷ đồng/phiên.

Thị trường bảo hiểm tiếp tục phát triển ổn định, hiện có 85 doanh nghiệp KDBH và 01 chi nhánh DNBH phi nhân thọ nước ngoài. Tổng tài sản năm 2024 ước đạt khoảng 1.007 nghìn tỷ đồng (tăng 10,9% so với năm trước); đầu tư trở lại nền kinh tế đạt 850 nghìn tỷ đồng, tăng 13,2%...

10. Điều hành giá linh hoạt, góp phần kiểm soát lạm phát

Năm 2024 là năm thứ 11 tiếp tục ghi nhận sự thành công trong công tác quản lý, điều hành giá, góp phần kiểm soát lạm phát theo mục tiêu Quốc hội đề ra.

Kết quả công tác quản lý, điều hành giá năm 2024 đã bám sát theo đúng kịch bản điều hành, giá cả thị trường cơ bản ổn định, chỉ số CPI bình quân 11 tháng tăng 3,69% so cùng kỳ, lạm phát cơ bản tăng 2,7%; ước cả năm CPI bình quân tăng dưới 4%, thấp hơn mục tiêu (4-4,5%)...