Từ năm 2022 đến nay, toàn tỉnh Bắc Giang đã xây dựng, đưa vào hoạt động thêm hàng chục lò đốt rác sinh hoạt công nghệ cao. Tuy nhiên, số lượng lò xây dựng mới chủ yếu tập trung ở các huyện Lạng Giang, Yên Thế, Lục Ngạn, Sơn Động, Tân Yên, Lục Nam.

Tại các địa bàn có số dân cư đông, nhiều khu, cụm công nghiệp như TP Bắc Giang, thị xã Việt Yên, huyện Yên Dũng thì việc xử lý rác phần lớn là chôn lấp.

Theo chủ trương, kế hoạch của tỉnh, khi Nhà máy xử lý rác và phát điện Bắc Giang đi vào hoạt động, toàn bộ số rác từ TP Bắc Giang và các huyện, thị xã lân cận sẽ được đưa về đây xử lý. Tuy nhiên, trong khi chờ xây dựng nhà máy, do lượng rác thải phát sinh tại các địa bàn trên ngày càng lớn (khoảng 400 tấn mỗi ngày) nên các bãi chôn lấp, khu xử lý rác tập trung tại TP Bắc Giang, thị xã Việt Yên và huyện Yên Dũng đều trong tình trạng quá tải.

Cụ thể, bãi chôn lấp rác phường Đa Mai, TP Bắc Giang có tổng diện tích 6,5 ha (gồm cả khu nhà quản lý), được xây dựng từ hơn 20 năm trước, đến nay nhiều chỉ tiêu đã vượt quy định. Hiện nay, lượng rác thu gom mỗi ngày trên địa bàn TP hơn 140 tấn, chiều cao chất tải trong bãi đã vượt quy định (có chỗ vượt gấp đôi). Đáng chú ý, hệ thống xử lý nước rỉ từ bãi rác ra không còn đạt tiêu chuẩn quy định và phải dừng hoạt động hơn một năm nay. Lượng nước rỉ rác tồn lưu ngày càng lớn, gây mùi khó chịu và có nguy cơ bị tràn ra môi trường nếu không được xử lý kịp thời.

Bãi chôn lấp rác tại thị trấn Bích Động, thị xã Việt Yên có dung tích chứa 160 nghìn m3, song đến nay, nhiều chỗ đã đầy. Nước rỉ từ bãi rác này hiện chưa được xử lý theo quy định mà chủ yếu được lưu giữ tại các hồ xung quanh. Vì thế nguy cơ gây ô nhiễm môi trường từ bãi rác rất lớn. Theo ông Lê Hoàng Bách, Phó Chủ tịch UBND thị Việt Yên, trong quy hoạch của tỉnh, rác tại thị xã Việt Yên sẽ được đưa về xử lý tại Nhà máy xử lý rác và phát điện Bắc Giang. Giờ nhà máy chưa xây dựng, thị xã vẫn phải đưa rác về bãi thị trấn Bích Động chôn lấp.

Bãi rác tại phường Bích Động (thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) được đầu tư, xây dựng từ năm 2012, để phục vụ thị trấn Bích Động trước đây. Nay, thị trấn được nâng cấp, mở rộng lên thành thị xã, địa bàn lại nhiều khu, cụm công nghiệp nên bãi rác quá tải

Để khắc phục tình trạng quá tải, cuối tháng 7 vừa qua, thị xã Việt Yên đã có văn bản đề nghị tỉnh cho cải tạo theo hướng nâng cao mức chất tải hoặc cho đầu tư xây dựng thêm ô chôn lấp rác tại khu vực thị xã đã quy hoạch. Cùng đó, cho phép thị xã cho thuê cơ sở hạ tầng để xã hội hóa việc xử lý rác tại bãi xử lý rác Thượng Lan. Hiện tỉnh đã đồng ý cho thị xã cải tạo, nâng cấp bãi chôn lấp cũ để tạm thời xử lý lượng rác phát sinh hằng ngày. Bên cạnh đó, để hạn chế mùi hôi phát tán ra môi trường, thị xã chỉ đạo đơn vị xử lý tổ chức san gạt bảo đảm rác về đến đâu lấp đất và phun thuốc khử mùi, diệt ruồi muỗi đến đó.

Khu xử lý rác tại thị trấn Nham Biền (Yên Dũng) cũng đang trong tình trạng quá tải, không đáp ứng nhu cầu xử lý rác phát sinh trên địa bàn. Bãi rác này cũng chưa có hệ thống xử lý nước thải, môi trường lân cận vì thế bị ảnh hưởng. Có thời điểm, khói và nước từ bãi rác này đã làm hỏng lúa của người dân có ruộng xung quanh.

Đối với tình trạng quá tải tại khu xử lý rác thị trấn Nham Biền, ông Hoàng Hữu Lân, Phó trưởng Phòng TN&MT huyện Yên Dũng thông tin, để xử lý lượng rác tồn lưu, từ quý II năm nay, Phòng đã đề xuất huyện cho vận động xã hội hóa lắp đặt chạy thử nghiệm hệ thống dây chuyền thiết bị nhiệt phân xử lý rác có công suất 75-80 tấn rác/ngày đêm. Công nghệ này đáp ứng các quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn về môi trường theo quy định hiện hành và có thể xử lý triệt để lượng chất thải phát sinh. Đặc biệt, công nghệ xử lý rác nhiệt phân không phát thải tro xỉ, khói bụi ra môi trường. Hiện Công ty cổ phần Môi trường năng lượng xanh ASIAN (Hải Dương) đã triển khai việc lắp đặt máy móc tại bãi, dự kiến đưa vào chạy thử nghiệm trong tháng 10 này.

Khu xử lý rác tại thị trấn Nham Biền (Yên Dũng) cũng đang trong tình trạng quá tải, không đáp ứng nhu cầu xử lý rác phát sinh trên địa bàn

Nhằm ngăn ngừa nguy cơ gây ô nhiễm môi trường từ bãi rác, tháng 7 vừa qua, UBND TP Bắc Giang đã ban hành các quyết định phê duyệt 2 dự án: Đầu tư xây dựng trạm xử lý nước rỉ rác với công suất xử lý 200m3/ ngày đêm và đầu tư xây dựng công trình che phủ màng HDPE toàn bộ các ô chôn lấp rác tại bãi rác Đa Mai. Tổng kinh phí thực hiện dự án khoảng 13 tỷ đồng. Chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng TP Bắc Giang. Hiện việc lựa chọn nhà thầu thi công đang được TP triển khai.

Ngoài các giải pháp trên, về lâu dài, để góp phần xử lý triệt để lượng rác thải phát sinh, khắc phục tình trạng quá tải tại các khu xử lý rác, nhất là tại các bãi xử lý bằng hình thức chôn lấp, UBND tỉnh chỉ đạo TP Bắc Giang và các đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ xây dựng, sớm đưa vào hoạt động Nhà máy xử lý rác và phát điện, đáp ứng nhu cầu xử lý hiệu quả, triệt để lượng rác phát sinh ra môi trường theo tinh thần Chỉ thị 17 ngày 17/2/2020 của Ban Thường vụ (BTV) Tỉnh ủy về huy động toàn dân tập trung thu gom, xử lý triệt để rác thải ra môi trường.

Nguồn: Bắc Giang tập trung khắc phục tình trạng quá tải tại khu xử lý rác tập trung