Theo Tổng cục Khí tượng Thủy văn (KTTV), trong năm 2023, thời tiết và khí hậu chịu tác động mạnh của hiện tượng El Nino và biến đổi khí hậu. Năm 2023 ghi nhận là năm có mức nhiệt độ cao nhất toàn cầu và là năm thứ hai trong chuỗi số liệu quan trắc ở Việt Nam. Mặc dù các cơn bão và áp thấp nhiệt đới hầu như không đổ bộ trực tiếp nên không gây gió mạnh trong đất liền nhưng các đợt mưa, lũ lớn diện rộng gây ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất ở Trung Bộ, Tây Nguyên, vùng núi phía Bắc và dông lốc, gió mạnh trên biển đã gây nhiều thiệt hại về người và tài sản.

Từ đầu năm 2024, thiên tai phức tạp, dị thường đã xuất hiện như đợt rét đậm, rét hại diện rộng kéo dài từ tháng 2 đến sang cả tháng 3 với nền nhiệt thấp ở đồng bằng Bắc Bộ dưới 15 độ C độ và vùng núi dưới 13 độ C, nắng nóng xuất hiện dài ngày ở khu vực Nam Bộ, xâm nhập mặn tăng cao hơn ở Đồng bằng sông Cửu Long, ảnh hưởng lớn đến dân sinh và sản xuất nông nghiệp.

Cần chủ động ứng phó hiệu quả với thiên tai dị thường. Ảnh minh họa.

Nhận định xu thế thiên tai khí tượng, thủy văn năm 2024, các chuyên gia KTTV cho biết, dự báo El Nino sẽ suy yếu và chuyển sang pha trung tính sau đó chuyển nhanh sang La Nina trong mùa hè 2024, khoảng 80-85% El Nino kết thúc vào tháng 4-6/2024; khoảng 60-65% La Nina sẽ bắt đầu khoảng tháng 7-8/2024.

Bão và áp thấp nhiệt đới khả năng sẽ xuất hiện trên Biển Đông tương đương với trung bình nhiều năm (khoảng nửa cuối tháng 6/2024), số lượng áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng đến nước ta có khả năng ít hơn đến xấp xỉ so với trung bình nhiều năm, nhưng sẽ tập trung vào nửa cuối mùa mưa bão. Từ nay đến tháng 6/2024 tại phía Bắc, tổng lượng mưa xấp xỉ đến thấp hơn so với trung bình nhiều năm, phía Nam phổ biến thấp hơn so với trung bình nhiều năm; trong 6 tháng cuối năm, lượng mưa ở mức xấp xỉ đến cao hơn trung bình nhiều năm, đặc biệt ở khu vực Trung Bộ và các tỉnh phía Nam. Đối với nắng nóng, tiếp tục có khả năng xuất hiện nhiều đợt hơn và gay gắt hơn so với trung bình nhiều năm.

Về thủy văn, trong mùa khô năm 2024, khả năng xảy ra khô hạn cục bộ tại các tỉnh Trung, Nam Trung Bộ và khu vực Tây Nguyên; mùa lũ năm 2024 trên các lưu vực có hồ chứa lớn như sông Đà, sông Gâm - Chảy ít có khả năng xuất hiện sớm; dòng chảy trên phần lớn các lưu vực sông và hồ chứa có xu thế thấp hơn trung bình nhiều năm.

Trước những dự báo như trên, các chuyên gia khuyến nghị cơ quan KTTV cần thường xuyên cập nhật các bản tin nhận định dài hạn, dự báo sớm trước các đợt thiên tai để các cơ quan, chính quyền địa phương các cấp và người dân chủ động điều chỉnh kế hoạch, phương án ứng phó từ sớm, từ xa bảo đảm ổn định đời sống, sản xuất và giảm thiểu thấp nhất thiệt hại. Cùng với việc tăng cường quan trắc, giám sát, việc theo dõi liên tục thông tin qua các hệ thống dự báo trực tuyến cũng như sự phối hợp giữa chính quyền địa phương, người dân và cộng đồng trong việc rà soát các nguy cơ về lũ quét, sạt lở đất tại địa phương là rất quan trọng để có thể chủ động phòng ngừa, ứng phó trước khi thiên tai xảy ra.

Nguồn:Cần chủ động phương án ứng phó thiên tai dị thường