Lượng khí thải liên quan đến năng lượng đang bước vào giai đoạn suy giảm kéo dài lần đầu tiên kể từ cuộc cách mạng công nghiệp. Lượng khí thải dự kiến ​​sẽ giảm gần một nửa vào năm 2050, nhưng vẫn còn kém xa so với yêu cầu của Thỏa thuận chung Paris. Triển vọng dự báo rằng Trái Đất sẽ ấm lên 2,2°C vào cuối thế kỷ này.

Lượng khí thải đạt đỉnh chủ yếu là do chi phí năng lượng mặt trời và pin giảm mạnh, đẩy nhanh quá trình loại bỏ than khỏi hỗn hợp năng lượng và kìm hãm sự phát triển của dầu mỏ. Các công trình lắp đặt năng lượng mặt trời hàng năm đã tăng 80% vào năm ngoái vì chi phí của nó rẻ hơn than đá ở nhiều khu vực. Pin rẻ hơn, giảm 14% chi phí vào năm ngoái, cũng giúp việc cung cấp năng lượng mặt trời và xe điện 24 giờ trở nên dễ tiếp cận hơn. Việc sử dụng dầu mỏ bị hạn chế vì doanh số bán xe điện tăng 50%. Tại Trung Quốc, nơi cả hai xu hướng này đặc biệt rõ rệt, mức tiêu thụ xăng đã đạt đỉnh và đang giảm.

Trung Quốc hiện đang thống trị phần lớn các hoạt động toàn cầu về phi carbon hóa, đặc biệt là trong sản xuất và xuất khẩu công nghệ sạch. Nước này chiếm 58% các công trình lắp đặt năng lượng mặt trời trên toàn cầu và 63% lượng xe điện mới được mua vào năm ngoái.

Mặc dù vẫn là nước tiêu thụ than và phát thải CO2 lớn nhất thế giới, nhưng sự phụ thuộc của nước này vào nhiên liệu hóa thạch sẽ giảm nhanh chóng khi tiếp tục lắp đặt năng lượng mặt trời và gió. Trung Quốc là nước xuất khẩu công nghệ xanh hàng đầu, mặc dù thuế quan quốc tế đang khiến hàng hóa của họ trở nên đắt đỏ hơn ở một số khu vực.

Remi Eriksen, Chủ tịch Tập đoàn kiêm Tổng giám đốc điều hành DNV cho biết: “Các tấm pin năng lượng mặt trời đang thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng, phát triển thậm chí còn nhanh hơn dự báo trước đó của chúng tôi. Phát thải đạt đỉnh là một cột mốc đối với nhân loại”.

Ông tiếp tục: “Nhưng hiện tại chúng ta phải tập trung vào tốc độ giảm phát thải và sử dụng các công cụ có sẵn để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng. Đáng lo ngại là dự báo suy giảm của chúng tôi còn rất xa so với quỹ đạo cần thiết để đáp ứng các mục tiêu của Thỏa thuận chung Paris. Đặc biệt, các lĩnh vực khó điện hóa cần có động lực chính sách mới”.

Quá trình chuyển đổi năng lượng đang tiến triển bất chấp những thách thức

Thành công của năng lượng mặt trời và pin không được lặp lại ở các lĩnh vực khó giảm thải, nơi các công nghệ thiết yếu đang mở rộng chậm. DNV đã điều chỉnh dự báo dài hạn cho hydro và các dẫn xuất của nó xuống 20% ​​(từ 5% xuống 4% nhu cầu năng lượng cuối cùng vào năm 2050) so với năm ngoái. Và mặc dù DNV đã điều chỉnh tăng dự báo thu giữ và lưu trữ carbon, chỉ có 2% lượng khí thải toàn cầu sẽ được CCS thu giữ vào năm 2040 và 6% vào năm 2050. Giá carbon toàn cầu sẽ đẩy nhanh quá trình tiếp nhận các công nghệ này.

Năng lượng gió vẫn là động lực quan trọng của quá trình chuyển đổi năng lượng, đóng góp 28% vào sản lượng điện vào năm 2050. Trong cùng khung thời gian đó, năng lượng gió ngoài khơi sẽ có tốc độ tăng trưởng hàng năm là 12%, mặc dù những khó khăn hiện tại trong ngành này đang làm chậm tốc độ phát triển.

Bất chấp những thách thức này, việc đạt đỉnh phát thải là dấu hiệu cho thấy quá trình chuyển đổi năng lượng đang tiến triển. Hỗn hợp năng lượng đang chuyển từ hỗn hợp khoảng 80/20 thiên về nhiên liệu hóa thạch hiện nay sang hỗn hợp được chia đều giữa nhiên liệu hóa thạch và phi hóa thạch vào năm 2050. Trong cùng khung thời gian đó, việc sử dụng điện sẽ tăng gấp đôi, đây cũng là động lực khiến nhu cầu năng lượng chỉ tăng 10%.

Ông Eriksen cho biết thêm: “Có một sự chênh lệch ngày càng lớn giữa ưu tiên địa chính trị và kinh tế ngắn hạn so với nhu cầu đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng. Một khoản cổ tức xanh hấp dẫn được cung cấp, điều này sẽ giúp các nhà hoạch định chính sách có đủ can đảm không chỉ tăng gấp đôi các công nghệ tái tạo, mà còn giải quyết các lĩnh vực tốn kém và khó khăn, khó điện hóa một cách vững chắc”.

Báo cáo cũng xem xét tác động của trí tuệ nhân tạo (AI) đối với quá trình chuyển đổi năng lượng. AI sẽ có tác động sâu rộng đến nhiều khía cạnh của hệ thống năng lượng, đặc biệt là đối với việc truyền tải và phân phối điện. Mặc dù hiện nay có rất ít dữ liệu, DNV không dự báo rằng dấu chân năng lượng của AI sẽ thay đổi hướng chuyển đổi chung. AI dự kiến sẽ chiếm 2% nhu cầu điện vào năm 2050.