Các dự báo ban đầu đang cho thấy hiện tượng khí hậu El Nino có thể quay trở lại vào cuối năm nay, và điều này có khả năng mở đường cho nhiệt độ toàn cầu lần đầu tiên vượt ngưỡng 1,5 độ C.

Điều kiện thời tiết có thể sẽ khô hơn mức trung bình ở Indonesia trong thời gian xảy ra hiện tượng El Nino khi lượng mưa di chuyển ra Thái Bình Dương.

El Nino và La Nina là hai trạng thái biến động trái ngược nhau trong hệ thống khí hậu của Trái đất, và chúng có thể gây ra những hậu quả đáng kể đối với thời tiết, cháy rừng, hệ sinh thái và nền kinh tế trên toàn thế giới.

Giáo sư Adam Scaife, người đứng đầu bộ phận dự đoán tầm xa tại Văn phòng Khí tượng của Anh đã mô tả El Nino là “sự biến đổi tự nhiên đơn lẻ lớn nhất của khí hậu mà chúng ta biết trong khoảng thời gian vài năm”.

El Nino được nhiều người công nhận là hiện tượng nhiệt độ bề mặt nước biển nóng lên, xảy ra vài năm một lần. Hiện tượng El Nino được công bố khi nhiệt độ nước biển ở vùng nhiệt đới phía đông Thái Bình Dương tăng 0,5 độ C so với mức trung bình dài hạn.

Kỳ vọng về sự quay trở lại của El Nino đang diễn ra sau một giai đoạn La Nina kéo dài, nhìn chung có tác động làm giảm nhiệt độ toàn cầu so với những năm bình thường. Trong khi đó, tám năm vừa qua đã được ghi nhận là nóng nhất bất chấp tình trạng La Nina vẫn tồn tại trong ba năm liên tiếp từ 2020 đến 2022.

Trong đó, năm 2016 là năm nóng nhất từng được ghi nhận khi bắt đầu với hiện tượng El Nino mạnh mẽ góp phần làm tăng nhiệt độ toàn cầu.

Tác động của El Nino có xu hướng đạt đỉnh vào tháng 12, nhưng tác động thường cần có thời gian để lan rộng ra toàn cầu. Độ trễ này là lý do tại sao các nhà dự báo tin rằng, năm 2024 có thể là năm đầu tiên nhân loại vượt ngưỡng 1,5 độ C.

“Câu hỏi lớn sau đó là điều gì sẽ xảy ra vào cuối năm nay. Chúng tôi chưa biết câu trả lời cho câu hỏi đó. Còn khá sớm để nói nhưng hiện tại, tôi có thể nói là khả năng 60-70% cho một sự kiện El Nino trong năm tới”, Giáo sư Adam Scaife cho biết.

“Có khả năng là, nếu có một hiện tượng El Nino ở quy mô lớn, thì chúng ta sẽ tiến rất gần, và đó có thể là năm đầu tiên nhiệt độ toàn cầu trên 1,5 độ C”, ông cho biết thêm.

Các nhà khoa học khí hậu hàng đầu thế giới đã cảnh báo vào năm ngoái rằng, cuộc chiến giữ nhiệt độ toàn cầu dưới 1,5 độ C đã đạt đến giới hạn “bây giờ hoặc không bao giờ”. Kể từ đó, các trung tâm dự báo khí hậu cho biết, khả năng nhiệt độ tăng quá mức 1,5 độ C trong những năm tới là 50%.

Ngưỡng 1,5 độ C là giới hạn nhiệt độ toàn cầu mong muốn được đặt ra trong Thỏa thuận Paris 2015 mang tính bước ngoặt. Tầm quan trọng của thỏa thuận này đã được công nhận rộng rãi vì điểm tới hạn có nhiều khả năng vượt qua mức này. Điểm tới hạn là ngưỡng mà tại đó những thay đổi nhỏ có thể dẫn đến những thay đổi đáng kể trong toàn bộ hệ thống hỗ trợ sự sống của Trái đất.

“Có sự nóng lên cơ bản lớn này do biến đổi khí hậu. Những gì chúng tôi đang nói là năm đầu tiên trên 1,5 độ C có thể sẽ là năm El Nino, bởi vì đó là năm mà khí hậu tăng thêm một chút do sự nóng lên tự nhiên”, ông cho biết.

Tác động của El Nino

Giáo sư Adam Scaife cho biết, các dự báo của Văn phòng Khí tượng cho thấy, Thái Bình Dương hiện đang có nhiệt độ khoảng -0,5 độ C, thấp hơn mức bình thường. Sau đó, một giai đoạn trung lập có thể nhường chỗ cho các điều kiện El Nino cao hơn 0,5 độ C so với mức bình thường vào tháng 6 hoặc tháng 7.

Eigil Kaas, lãnh đạo khoa học của Trung tâm Nghiên cứu Khí hậu Quốc gia ở Đan Mạch cho biết: “Có một thứ mà chúng tôi gọi là rào cản mùa xuân về khả năng dự đoán của hiện tượng El Nino”.

Trong đó, rào cản mùa xuân nhấn mạnh sự không chắc chắn về triển vọng của El Nino trong 6 tháng đầu năm.

“Chúng tôi vẫn chưa vượt qua rào cản đó. Nhưng một khi chúng ta đã vượt qua nó, điều đó có nghĩa là có thể vào cuối tháng 4 hoặc tháng 5, khi đó các dự báo sẽ trở nên chắc chắn hơn", ông cho biết.

Khi được hỏi về triển vọng nhiệt độ toàn cầu vượt qua ngưỡng 1,5 độ C vào năm tới, ông Eigil Kaas cho biết rằng: “Thực sự đó là một khả năng”.

“Chúng tôi chưa thể nói El Nino này sẽ ấm đến mức nào và điều đó thực sự sẽ quyết định rất nhiều liệu chúng tôi có khả năng đánh bại kỷ lục và giới hạn nhiệt độ 1,5 độ hay không. Điều quan trọng cần đề cập là có rất nhiều hiện tượng thời tiết và khí hậu liên quan đến El Nino nên khó nắm bắt”, ông cho biết.

Các đợt El Nino có thể tác động đáng kể đến điều kiện thời tiết trên toàn thế giới. Ví dụ, các khu vực phía bắc của Nam Mỹ có khả năng bị giảm lượng mưa và tăng nguy cơ hỏa hoạn và hạn hán.

Indonesia cũng có thể khô hạn hơn mức trung bình do lượng mưa chuyển ra Thái Bình Dương, làm tăng nguy cơ cháy rừng. Trong khi đó, điều kiện khô hạn hơn ở miền đông nước Úc có thể làm tăng nguy cơ hạn hán.

“Đối với tôi, câu chuyện lớn thực sự là chúng ta đã trải qua nhiệt độ quá cao trong ba năm qua trong khi thời tiết ở trong điều kiện La Nina. Nhiệt độ liệu sẽ tăng thêm bao nhiêu nếu chúng ta có El Nino mạnh vào cuối năm nay? Tất nhiên, điều đó cũng thú vị”, ông Eigil Kaas cho biết.

Nguồn:El Nino quay trở lại có thể khiến nhiệt độ toàn cầu nóng hơn nữa