Hà Nội: 24°C
Thừa Thiên Huế: 24°C
TP Hồ Chí Minh: 29°C
Quảng Ninh: 23°C
Hải Phòng: 25°C

Gia Lai: Sê San thức giấc

Tôi cũng như những người chứng kiến thời khắc đó đều vỡ òa vì hạnh phúc. “Tây Nguyên sáng rồi!”- ai đó reo lên.
Gia Lai: Doanh nghiệp và những kỳ vọng trong năm mới Gia Lai: Thu tiền tỷ nhờ trồng chanh dây xuất khẩu

Sê San thức giấc  ảnh 1

1. Tròn 30 năm trước, tôi từng lặng ngắm cột thác Ialy cao vút, bọt tung trắng xóa giữa một vùng rừng núi hoang vu và say sưa nghe già làng kể truyền thuyết về một cô gái xinh đẹp gắn với tên gọi của dòng thác Ialy hùng vĩ nhất trên dòng sông Sê San. Đó cũng là lúc, dòng Sê San bắt đầu mang một sứ mệnh mới, đánh thức cả vùng đất Tây Nguyên bao la.

Ngày 4-11-1993, Thủ tướng Võ Văn Kiệt phát lệnh khởi công xây dựng Nhà máy Thủy điện Ialy. Sau hơn 7 năm “nếm mật nằm gai” của chủ đầu tư và các đơn vị thi công, ngày 12-5-2000, tổ máy số 1 phát điện. Tôi cũng như những người chứng kiến thời khắc đó đều vỡ òa vì hạnh phúc. “Tây Nguyên sáng rồi!”-ai đó reo lên. Hơn 1 năm sau, tổ máy cuối cùng trong 4 tổ máy của Nhà máy Thủy điện Ialy đã phát điện và hòa lưới điện quốc gia. Sau Ialy, 2 nhà máy thủy điện khác trên dòng sông Sê San thuộc Công ty Thủy điện Ialy là Pleikrông, Sê San 3 đã lần lượt ra đời, nâng tổng công suất thiết kế của 3 nhà máy lên 1.080 MW, sản lượng điện bình quân 5 tỷ 310 triệu kWh/năm.

Ông Đoàn Tiến Cường-Giám đốc Công ty Thủy điện Ialy-cho biết: Sau 22 năm kể từ khi tổ máy số 1 của Nhà máy Thủy điện Ialy phát điện, đến cuối tháng 11-2022, sản lượng điện của 3 nhà máy sản xuất đã cán mốc sản xuất 100 tỷ kWh. Cột mốc được xác lập vừa đúng dịp kỷ niệm 100 năm Ngày sinh cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt-người có vai trò đặc biệt trong việc hình thành và phát triển hệ thống điện quốc gia cũng như đánh thức dòng sông Sê San, nên mang rất nhiều ý nghĩa.

Sê San thức giấc  ảnh 2

Thủy điện Ialy nhìn từ trên cao. Ảnh: Phạm Quý

Nhằm phát huy tối đa nguồn thủy năng to lớn của Sê San, đến nay, các chủ đầu tư đã xây dựng và đưa vào hoạt động 7 nhà máy thủy điện lớn nhỏ trên các bậc thang của con sông này, với tổng công suất trên 1.830 MW. Chưa dừng lại đó, ngành điện đang tiếp tục đầu tư mở rộng Nhà máy Thủy điện Ialy thêm 2 tổ máy, công suất mỗi tổ máy 180 MW, nâng tổng công suất nhà máy lên 1.080 MW và tăng thêm điện lượng trung bình 223,6 triệu kWh/năm; tăng khả năng huy động công suất giờ cao điểm mùa khô, tạo thêm 364,9 triệu kWh/năm. Dự kiến, 2 tổ máy sẽ lần lượt phát điện trong năm 2024.

Không chỉ đóng góp rất tích cực vào việc đảm bảo cung cấp điện cho phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng-an ninh của đất nước, các nhà máy thủy điện trên sông Sê San còn làm thay đổi căn bản diện mạo, đời sống người dân Tây Nguyên, đặc biệt là 2 tỉnh Gia Lai và Kon Tum. Mỗi năm, riêng Công ty Thủy điện Ialy đóng góp trên 1.000 tỷ đồng vào ngân sách 2 tỉnh và không ngừng tăng lên. Với khoảng 600 tỷ mỗi năm, Công ty Thủy điện Ialy đóng góp đến 25% ngân sách của tỉnh Kon Tum. Ngoài ra, Công ty còn đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng, đặc biệt giao thông, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại của người dân; xây dựng các khu tái định cư ở nông thôn, chuyển đổi nghề nghiệp, tạo việc làm, góp phần xây dựng nông thôn mới ở địa phương.

2. Tôi trở lại thăm Ialy vào những ngày cuối năm 2022. Con đường từ quốc lộ 14 dẫn vào nhà máy dài hơn 20 km phẳng lỳ. Hai bên đường giờ đây là những xóm làng trù phú, nhà cửa khang trang và những vườn cây trái sum suê, trải rộng ngút tầm mắt.

Các công trình thủy điện là tác nhân và là động lực để hình thành những khu dân cư, đô thị mới quanh vùng, thu hút các nhà đầu tư và thị trấn Ia Ly (huyện Chư Păh) là một điển hình. Thị trấn được hình thành cùng với quá trình xây dựng công trình thủy điện Ialy, đến nay đã 20 năm. Anh Rơ Châm Vân-Chủ tịch UBND thị trấn-cho biết: Thị trấn có khoảng 1.700 hộ/7.000 khẩu. Ngoài đồng bào Jrai còn có cư dân từ nhiều nơi khác đến sinh sống, đầu tư làm ăn lâu dài, phát triển kinh tế, trồng cà phê, cao su và các loại cây ăn quả, chăn nuôi gia súc, gia cầm cả ở quy mô trang trại lẫn hộ gia đình. Thu nhập bình quân đầu người đạt 60 triệu đồng/năm. Cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ; nhà cửa khang trang, hiện còn chưa đến 1% hộ có nhà dột nát và dưới 0,4% hộ nghèo. Trạm y tế, trường học các cấp đều đạt chuẩn quốc gia, 100% trẻ em trong độ tuổi được đến trường, 86% người dân tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện…

Ở phía bên kia lòng hồ thủy điện Ialy là các địa phương thuộc tỉnh Kon Tum. Tôi vẫn nhớ như in những ngày triển khai việc giải phóng lòng hồ, tái định canh định cư, người dân và cả chính quyền địa phương không khỏi lo lắng cuộc sống bị xáo trộn bởi sự thay đổi môi trường, phong tục tập quán sinh hoạt, canh tác... Bây giờ trở lại, tôi nhận ra nỗi lo lắng xưa kia đã tan biến từ lâu bởi cuộc sống người dân vùng dự án đã sớm ổn định và từng ngày thay da đổi thịt.

Hàng trăm ngôi nhà sàn, mái ngói ở làng Chờ, làng Chứ (xã Ia Ly, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum) là nơi dừng chân lập nghiệp của các hộ gia đình người Jrai, Bahnar... Hai thập niên qua, bà con đã từ bỏ tập quán du canh du cư, đốt rừng làm rẫy để hòa vào cuộc sống mới với phương thức sản xuất, canh tác khoa học đem lại hiệu quả cao. Nhờ có nguồn nước phong phú từ lòng hồ, sản xuất nông nghiệp như trồng cà phê và các loại cây ăn quả, nuôi trồng và đánh bắt thủy sản ở lòng hồ được phát triển, đời sống người dân địa phương nhờ đó được ổn định và nâng cao.

3. Trong số các nhà máy thủy điện nằm kế tiếp nhau trên bậc thang Sê San, Ialy là lớn nhất với công suất 720 MW. Với diện tích trên 12.000 ha mặt nước và trữ lượng trên 2 tỷ m3 nước, lòng hồ thủy điện IaLy đóng vai trò đa mục tiêu, vừa sản xuất điện, vừa điều tiết thủy văn mùa mưa lũ và cung cấp nước cho hạ du mùa khô.

Ngoài ra, Sê San còn mang đến tiềm năng du lịch to lớn. Nhà máy Thủy điện Ialy trở thành một điểm tham quan nổi tiếng và luôn đứng ở top đầu danh sách những điểm đến hấp dẫn nhất của tỉnh Gia Lai, cùng với Biển Hồ, núi lửa Chư Đang Ya… Ông Hà Cao Đông-một cán bộ của Công ty Thủy điện Ialy-cho biết: Từ năm 2003, Nhà máy đã mở cửa đón khách tham quan và ngày càng nhiều khách đến từ khắp nơi. Trong 5 năm gần đây, trung bình mỗi năm đón gần 30.000 lượt khách.

Sông Sê San với điểm nhấn lòng hồ thủy điện, mặc nhiên trở thành điểm đến của đông đảo du khách với những trải nghiệm đáng nhớ. Không gì thi vị bằng lướt thuyền trên mặt nước trong xanh, vừa ngắm hoàng hôn với những cơn gió mát lành, vừa thưởng thức những sản vật, hương vị các món ăn từ chính dòng nước Sê San đem đến.

Nguồn: Sê San thức giấc

Đại Dương
baogialai.com.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Thanh Liêm (Hà Nam): Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường

Thanh Liêm (Hà Nam): Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường
Nhằm bảo đảm vệ sinh môi trường trong khu dân cư, trong thời gian tới huyện Thanh Liêm tiếp tục chỉ đạo các xã, thị trấn tuyên truyền cho người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, phân loại rác thải trong khu dân cư

Quảng Trị: Tháo gỡ khó khăn trong triển khai các dự án điện gió

Quảng Trị: Tháo gỡ khó khăn trong triển khai các dự án điện gió
UBND tỉnh thành lập Tổ công tác tháo gỡ khó khăn vướng mắc liên quan về các dự án năng lượng trên địa bàn tỉnh với sự tham gia của các ngành chức năng liên quan.

Khánh Hoà: Sẽ ứng dụng công nghệ xử lý rác thải tiên tiến của Hà Lan

Khánh Hoà: Sẽ ứng dụng công nghệ xử lý rác thải tiên tiến của Hà Lan
Ngày 27/3, lãnh đạo tỉnh Khánh Hoà tổ chức cuộc họp với Liên doanh Công ty Harvest waste B.V Vương quốc Hà Lan và Công ty Alpha Invest về giải pháp thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt và công nghệ chuyển đổi rác thành năng lượng.

Công an Hà Nội thông tin vụ 'bốc hơi' gần 340 tỷ đồng ở Ngân hàng MSB

Công an Hà Nội thông tin vụ 'bốc hơi' gần 340 tỷ đồng ở Ngân hàng MSB
Phó Giám đốc Công an Hà Nội thông tin về vụ 'bốc hơi' trăm tỷ tại Ngân hàng MSB

Thêm khách hàng tố tài khoản tại MSB 'bốc hơi' gần 28 tỷ đồng

Thêm khách hàng tố tài khoản tại MSB 'bốc hơi' gần 28 tỷ đồng
Vụ việc một tài khoản tại Ngân hàng MSB bị "bốc hơi" hơn 58 tỷ đồng chưa hết ồn ào thì lại có thêm một khách hàng phản ánh cũng bị rút sạch số tiền 27,7 tỷ đồng
Cầu treo dành cho người đi bộ không có giá đỡ dài nhất thế giới

Cầu treo dành cho người đi bộ không có giá đỡ dài nhất thế giới

Cuộc thi ảnh, video "Việt Nam hạnh phúc"

Cuộc thi ảnh, video "Việt Nam hạnh phúc"

Những ngôi mộ gió ở Lý Sơn- Phần 2

Những ngôi mộ gió ở Lý Sơn- Phần 2

NORWAY - A Time-Lapse Adventure 4K

NORWAY - A Time-Lapse Adventure 4K

This is a time-lapse video resulting from a 15,000 km (almost 10,000 miles) long road trip and tens of thousands of images taken along the way over the last 5 months. The journey has covered all of Norway’s 19 counties, from the far south to the Russian border in the Northeast. The aim of this 5 minute short film is to show the variety of Norway, everything from the deep fjords in the Southwest, to the moon landscape in the North, the Aurora Borealis (Nothern Lights) and the settlements and cities around the country, both in summer and wintertime. The video shows some of the most scenic places in Norway, such as Lofoten, Senja, Helgelandskysten, Geirangerfjorden, Nærøyfjorden and Preikestolen.
NEW ZEALAND ASCENDING | 8K60

NEW ZEALAND ASCENDING | 8K60

Explore southern New Zealand in a journey from the dry highlands of canterbury to the lush rainforests of the westcoast and the rugged coastlines of the south to the highest peaks of the southern Alps. Captured in incredibly detailed 8K resolution and mastered at 60fps this video is aimed to bring you as close to the scenery as being just on location. Within the production-time of 16weeks, 185000 photos have been taken, 8TB of raw-material shot, over 220 hours of time captured, 8000km driven and over 1000 hours have been spent for post-production.
NOX ATACAMA | 8K

NOX ATACAMA | 8K

The Atacama desert is home to the darkest and cleanest skies in the world. A view to the nightsky rewards with uncountable numbers of stars and fantastic nebulas in one of the most quiet a empty places on earth. Not a single noise distracts from the grand show the nightsky has to offer. The environment is harsh though. Filmed in freezing temperatures, altitudes up to 5000m/16000ft, salt lakes and icy slopes, the Atacama is not friendly to life and equipment. Though it provides without doubt for epic and vast vistas of one of the greatest landscapes on earth.
Milky Way timelapse compilation & relaxation - 4K

Milky Way timelapse compilation & relaxation - 4K

The milky way is such a common subject to shoot for stills and timelapse. While many sequences feature wide-angle shots of our home galaxy, there seem to be lacking many close-ups (medium format, deep-sky timelapse). That's how I made the latter my specialty over the past 4 years, with a hand-crafted workflow that enabled me to produce some of the best detailed/colored time lapses of the milky way on the market for that resolution.
5 Minute Countdown Timer

5 Minute Countdown Timer

Need a 5 minute timer for your next event? Look no further! This timer is perfect for morning services, youth sessions, ceremonies, church meetings, and many other things! Enjoy this nice and simple universal design to fit whatever you need it for.