Chiến lược khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên và bảo vệ môi trường biển của Chính phủ là nền tảng pháp lý quan trọng trong triển khai các nhiệm vụ cụ thể ở các địa phương ven biển, trong đó có Hải Phòng. Thành phố biển Hải Phòng có vị trí địa lý đặc biệt, sở hữu nguồn tài nguyên thiên nhiên có giá trị khai thác, sử dụng và giá trị bảo tồn, bảo vệ tạo ra lợi thế phát triển theo định hướng bền vững.

Nhiều chuyên gia trong và ngoài nước nhận định vùng biển Cát Bà, nhất là vịnh Lan Hạ tại TP.Hải Phòng là khu vực có đa dạng sinh học cao nhất vịnh Bắc Bộ với nhiều hệ sinh thái tiêu biểu và loài sinh vật biển quý hiếm, tuy nhiên vẫn giữ được nét hoang sơ còn nguyên vẹn. Theo quy hoạch, việc gìn giữ và bảo vệ tài nguyên tự nhiên cần được chú trọng, nhất là đối với Cát Bà, địa danh vừa được UNESCO công nhận là Di sản địa chất quốc tế.

Thành phố Hải Phòng có vị trí địa lý đặc biệt, nguồn tài nguyên thiên nhiên vừa có giá trị khai thác, sử dụng, vừa có giá trị bảo tồn, bảo vệ tạo ra lợi thế phát triển theo định hướng bền vững. Hải Phòng có 8/15, quận, huyện tiếp giáp với biển và 2 huyện đảo Cát Hải và Bạch Long Vỹ.

Vùng biển Hải Phòng được biết đến bởi có tính đặc thù cao về đa dạng sinh học, có giá trị bảo tồn cao như rừng ngập mặn, san hô, cỏ biển, rạn đá, tùng áng, bãi triều, cửa sông và vùng đáy biển rộng lớn, với diện tích khoảng 4.000 km2. Theo Lãnh đạo UBND huyện Cát Hải (TP.Hải Phòng), mọi hoạt động kinh tế, quy hoạch, cần theo hướng phát triển xanh.

Trong quá trình thu hút đầu tư, cũng như thẩm định cấp phép các dự án, huyện và thành phố ưu tiên phát triển xanh, những dự án có cam kết bảo vệ môi trường sẽ được ưu tiên, coi trọng. Để khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên và bảo vệ môi trường biển, Hải Phòng đã triển khai một số giải pháp khả thi, nhất là việc xây dựng các chính sách, triển khai một số chương trình, chú trọng hợp tác quốc tế như thành lập Khu bảo tồn biển Bạch Long Vỹ, Khu Dự trữ sinh quyển Cát Bà.

Đồng thời tuyên truyền, nâng cao nhận thức về khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên và bảo vệ môi trường biển đảo; Kết hợp hài hòa giữa bảo tồn với khai thác sử dụng hợp lý đa dạng sinh học biển và phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Lãnh đạo Hạt kiểm lâm Vườn quốc gia Cát Bà cho rằng, Cát Bà có cả sinh thái rừng, cả sinh thái biển nên công tác bảo vệ rất nặng nề…

Tuy nhiên, lực lượng Kiểm Lâm luôn tổ chức tuần tra, kiểm soát để ngăn ngừa những vi phạm liên quan đến khai thác tài nguyên trái phép. Tuy nhiên, một số vấn đề bất cập đã nảy sinh trong quá trình khai thác sử dụng bền vững tài nguyên biển như: suy giảm không gian các hệ sinh thái tự nhiên; suy giảm đa dạng sinh học do mất không gian sống và môi trường bị thay đổi; suy giảm nguồn lợi biển và các loài quý hiếm có giá trị kinh tế và bảo tồn cao...

Lãnh đạo vườn quốc gia Cát Bà khẳng định, bảo tồn vùng lõi là vô cùng nghiêm ngặt để bảo tồn, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, mọi hoạt động trong vùng lõi đều phải báo cáo UNESCO và cần thực hiện theo Luật Di sản, vì đây là căn cứ pháp lý để Vườn quốc gia Cát Bà theo dõi. Trước thực trạng ô nhiễm môi trường, nhiều giải pháp để hạn chế tình trạng ô nhiễm đã được thành phố đặc biệt quan tâm.

Vườn quốc gia Cát Bà (TP.Hải Phòng) là nơi có hệ thống động/thực vật đa dạng, phong phú, thu hút đông đảo du khách tham quan. (Ảnh minh hoạ: Internet).

Đáng chú ý, việc tăng cường khuyến khích các ngành, đơn vị khai thác sử dụng tài nguyên áp dụng hệ thống quản lý môi trường để giảm thiểu ô nhiễm trong hoạt động phát triển kinh tế đã góp phần chuyển đổi nhận thức, ý thức của người dân, doanh nghiệp. Hải Phòng cũng là địa phương nghiêm túc thực hiện các quy định về đánh bắt thủy hải sản hợp pháp, không sử dụng các phương tiện hủy diệt nhằm sử dụng bền vững tài nguyên và bảo vệ môi trường biển.

Các hướng dẫn của cơ quan chức năng đã góp phần chuyển đổi nhận thức của các chủ tàu, người đánh bắt hải sản. Theo Phó chính ủy BĐBP thành phố Hải Phòng, sự thay đổi nhận thức này đã làm cho việc khai thác hải sản bền vững và hiệu quả hơn. Thông qua tuyên truyền, hàng trăm tàu và hàng nghìn ngư dân đã hiểu đâu là đánh bắt hải sản hợp pháp, nhờ công tác tuyên truyền nên số lượng tàu vi phạm đã giảm hẳn. Với nhiều hoạt động cụ thể, các chương trình, kế hoạch được ban hành về xây dựng và phát triển KTXH các khu vực ven biển và hải đảo, Hải Phòng đã khai thác được những thế mạnh và tiềm năng về biển.

Từ đó góp phần thực hiện thành công các mục tiêu chiến lược “Mạnh về biển, làm giàu từ biển” của Việt Nam. Theo Cục Biển và Hải đảo Việt Nam, về kinh tế, Việt Nam được dự báo trở thành nền kinh tế lớn thứ 29 thế giới vào năm 2030 và sẽ vươn lên vị trí thứ 20 vào năm 2050. Tăng trưởng của cả nước dự tính khoảng 6,5 - 7,0% trong thời kỳ 2021 - 2030; trong đó, 28 tỉnh, thành phố ven biển trong đó có TP.Hải Phòng đóng góp khoảng 65 - 70% vào tổng GDP cả nước.

Phát triển bền vững, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, các-bon thấp, chống chịu cao gắn với giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, với bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học được Đảng, Nhà nước quan tâm, doanh nghiệp và người dân ủng hộ. Do đó, việc phân bổ, quản lý hiệu quả và sử dụng bền vững không gian biển tại Hải Phòng phải theo các xu hướng này, đáp ứng yêu cầu đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển.

Lãnh đạo Cục Biển và Hải đảo cho biết thêm, Cục Biển và Hải đảo Việt Nam sẽ tiếp tục tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách, hướng dẫn kỹ thuật về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo làm cơ sở cho các tỉnh, thành phố ven biển thực hiện.

Cục tăng cường phối hợp, trao đổi thông tin với Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố có biển trong việc xây dựng và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật; phối hợp khảo sát, nắm bắt tình hình các hoạt động trên biển và ven bờ, đánh giá hiện trạng môi trường; phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường biển; thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về tài nguyên, môi trường biển và hải đảo. Từ đó phát triển và bảo vệ môi trường biển theo hướng bền vững.

Nguồn: Hải Phòng: Khai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên biển