Khả năng nắng nóng gay gắt nhất trong giai đoạn tháng 6 - tháng 8. Đồ họa: Thảo Anh

Đối mặt nguy cơ xác lập kỷ lục nắng nóng

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho hay, trong vòng một tháng gần đây, tình trạng nắng nóng gay gắt đã xuất hiện liên tục trên khu vực miền Đông Nam Bộ. Theo đó, khu vực này đón 2 đợt nắng nóng vào các ngày 22.2-4.3 và ngày 8 - 20.3 với nhiệt độ cao nhất trong ngày đã có nơi vượt 38 độ C.

Ngoài ra, khu vực Tây Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ và Tây Nguyên cũng đã có ngày xuất hiện nắng nóng cục bộ. Đáng chú ý, trong ngày 5.3 Tương Dương (Nghệ An) đã ghi nhận mức nhiệt gần chạm ngưỡng 40 độ C. Đây là những dữ liệu cho thấy mùa nắng nóng ở Việt Nam đã khởi động sớm với nền nhiệt ở mức rất cao.

GS.TS Phan Văn Tân, Khoa Khí tượng thủy văn và hải dương học, Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết, hoạt động của ENSO không quyết định hoàn toàn diễn biến thời tiết của một khu vực. Tuy nhiên, hiện tượng này vẫn là một trong những yếu tố và căn cứ quan trọng để xác định xu thế thời tiết.

Dưới tác động của El Nino, Tổ chức khí tượng thế giới (WMO) đã chính thức xác nhận nhiệt độ trung bình toàn cầu năm 2023 là năm nóng nhất trong 174 năm qua; cao hơn khoảng 1,45 độ C so với mức nhiệt độ trung bình nhiều năm.

"Tại Việt Nam, Tương Dương (Nghệ An) đã quan trắc được giá trị nhiệt độ cao nhất là 44,2 độ C vào ngày 7.5.2023 và đánh bật giá trị kỷ lục trước đó là 43,4 độ C tại Hương Khê (Hà Tĩnh) ngày 20.4.2019" - GS.TS Phan Văn Tân cho hay.

Năm 2024, cơ quan khí tượng dự báo El Nino sẽ suy yếu dần và chuyển sang trạng thái trung tính trong khoảng thời gian từ tháng 4-6 với xác suất 75-80%. Từ tháng 7-9.2024, dự báo ENSO có khả năng chuyển sang trạng thái La Nina với xác suất 55-65%.

Với diễn biến ENSO như vậy, Tiến sĩ Hoàng Phúc Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, do vẫn còn tác động của El Nino nên từ tháng 4-5, trên phạm vi toàn quốc nhiệt độ trung bình phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm khoảng 1-2 độ C, có nơi cao hơn. Từ tháng 6 - tháng 9 mức nhiệt cao hơn từ 0,5-1,5 độ C so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

"Mùa hè năm 2024 khả năng nhiều đợt nắng nóng hơn và cường độ gay gắt hơn so với trung bình nhiều năm" - ông Lâm nhận định.

Về diễn biến mùa hè, ông Lâm cho hay, nắng nóng mở rộng ở khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ và Trung Trung Bộ vào tháng 4-6. Nắng nóng tại khu vực Nam Bộ tiếp tục duy trì ở miền Đông và sẽ mở rộng dần sang khu vực miền Tây từ cuối tháng 3 đến nửa đầu tháng 5. Trong tháng 7-8 cần đề phòng xảy ra nắng nóng đặc biệt gay gắt ở Bắc Bộ và Trung Bộ.

Xâm nhập mặn tiếp tục đe dọa

PGS.TS. Mai Văn Khiêm - Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cũng cảnh báo trong quá khứ, hiện tượng El Nino thường tác động mạnh trong thời điểm suy yếu dần.

"Vì vậy dù El Nino đang suy yếu dần nhưng vẫn sẽ tác động gây ra nguy cơ thiếu nước khô hạn ở khu vực Tây nguyên, Nam Bộ" - ông Khiêm nhận định.

Dự báo từ tháng 4-7.2024, lượng dòng chảy trên phần lớn các sông ở Trung Bộ, Tây Nguyên ở mức thiếu hụt so với trung bình từ 15-55%; riêng các sông ở Thanh Hóa, sông Ngàn Sâu (Hà Tĩnh), các sông ở Thừa Thiên - Huế, bắc Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa ở mức xấp xỉ và cao hơn từ 10-40% so với trung bình nhiều năm

Dòng chảy trên các sông khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên thiếu hụt so với trung bình; nguy cơ xảy ra hạn hán thiếu nước.

Cơ quan khí tượng cảnh báo xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long ở mức cao hơn trung bình nhiều năm. Từ nay đến hết mùa hạn mặn năm 2024, ở Đồng bằng sông Cửu Long chịu ảnh hưởng của 4 đợt xâm nhập mặn tăng cao (thời kỳ 23-28.3, ngày 8-14.4, ngày 23-28.4, ngày 6-12.5). Trong đó đợt xâm nhập cao nhất khả năng vào thời kỳ 8-14.4, ranh mặn 4g/l tại các cửa sông.

Nguồn: Mùa hè 2024 tại Việt Nam đối mặt nguy cơ nắng nóng kỷ lục