Ngân hàng Nhà nước tiếp tục phát hành tín phiếu trên kênh thị trường mở

Trong hai phiên ngày 11/3/2024 và 12/3/2024, Ngân hàng Nhà Nước đã phát hành lại tín phiếu sau 4 tháng ngưng phát hành với tổng khối lượng 30.000 tỷ đồng. Tín phiếu có kỳ hạn 28 ngày và được NHNN chào bán theo phương thức đấu thầu lãi suất, xét thầu đơn giá. NHNN chưa công bố kết quả chào thầu tín phiếu.

Đây là động thái đáng lưu ý trong bối cảnh tỷ giá và lợi suất đang tăng trở lại. Việc khởi động lại hoạt động chào bán tín phiếu cho thấy định hướng hút bớt thanh khoản hệ thống của Nhà điều hành và có chiều hướng làm tăng lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng. Điều này sẽ hỗ trợ sự ổn định của tỷ giá USD/VND đang chịu áp lực và đang tiệm cận mức đỉnh lịch sử.

Từ đầu năm đến nay, tỷ giá VND giảm 1,6%, không quá tệ so với các đồng tiền khác trong khu vực như JPY (-4,3%), THB (-3,3%), KRW (-2,2%) hay TWD (-2,8%). Các yếu tố về dòng tiền như kiều hối, lượng FDI giải ngân và cán cân thương mại thặng dư vẫn đang hỗ trợ cho đồng VND. Tuy nhiên, trong vài tuần gần đây, tỷ giá trên thị trường chợ đen liên tục biến động, lên mức 25.750 VND/USD, ngoài ra giá vàng miếng cũng lên mức trên 82 triệu đồng/lượng và đồng tiền kỹ thuật số Bitcoin liên tục lập đỉnh mới.

Những yếu tố trên khiến nhu cầu mua USD trên thị trường chợ đen tăng vọt và tạo ra mức chênh lệch gần 4% giữa tỷ giá trên thị trường chợ đen và thị trường liên ngân hàng. Trước tình hình đó, tỷ giá VND trên thị trường chính thức sẽ dễ tăng giá khi có dòng tiền ra, nhất là khi hoạt động xuất nhập khẩu đang có những tín hiệu hồi phục tích cực (nhu cầu nhập hàng về để xuất khẩu). Vì vậy, mục đích phát hành tín phiếu là nhằm hút bớt thanh khoản dư thừa để giảm áp lực đầu cơ tỷ giá trong ngắn hạn.

SSI cho rằng, khác với xu hướng tích cực thường thấy vào đầu năm, áp lực tỷ giá hiện nay cao dần, một phần do chênh lệch lãi suất VND và USD âm kéo dài khiến áp lực rút vốn tăng dần hay nhập khẩu tư liệu sản xuất bật tăng khá mạnh trong 2 tháng đầu năm. Bên cạnh đó, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế vẫn chưa có sự cải thiện rõ rệt, khiến biến động tỷ giá trên thị trường tự do khó lường hơn. Chênh lệch lớn giữa tỷ giá tự do và niêm yết cũng khiến xu hướng đầu cơ lớn.

Vì thế, các hành động của NHNN nhằm ổn định tỷ giá có thể được tính đến, trước mắt có thể là việc phát hành trở lại tín phiếu. Tuy nhiên, nhu cầu ngoại tệ tăng dần từ các doanh nghiệp xuất nhập khẩu và việc bán dự trữ ngoại hối cũng có thể xem xét. Động thái phát hành tín phiếu của NHNN có thể giúp điều chỉnh thanh khoản hệ thống trong ngắn hạn, từ đó kỳ vọng sẽ đẩy mặt bằng lãi suất liên ngân hàng VND, giúp làm giảm mức chênh lệch lãi suất giữa đồng USD và VND.

Chính sách tiền tệ của Việt Nam vẫn theo xu hướng nới lỏng

Tại báo cáo chiến lược đầu tư năm 2024, các chuyên gia phân tích tại SSI Research nhận định kinh tế Việt Nam sẽ quay lại đà hồi phục trong năm 2024, vẫn từ các động lực tăng trưởng truyền thống như thương mại, đầu tư công và trên hết là các chính sách hỗ trợ tăng trưởng là ưu tiên hàng đầu của Chính phủ.

Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn đối mặt với một số rủi ro nội tại, đặc biệt là việc thị trường bất động sản hồi phục chậm có thể tiếp tục gây ảnh hưởng tới tiêu dùng cũng như làm gia tăng nợ xấu đối với ngành ngân hàng.

Những rủi ro trên có thể được giảm thiểu một phần nhờ lãi suất ở mức thấp hoặc nếu Chính phủ thành công trong việc phát triển thị trường vốn để doanh nghiệp có thể dễ dàng hơn trong việc tìm nguồn tài chính dài hạn hơn để giải quyết các vấn đề ngắn hạn và trung hạn. Vì vậy, SSI Research dự báo, các chính sách tài khóa mở rộng và tiền tệ nới lỏng sẽ được kéo dài thêm một năm nữa khi tăng trưởng được coi là ưu tiên hàng đầu.

Đồng quan điểm, Dragon Capital cho rằng chính sách tiền tệ của Việt Nam về dài hạn vẫn đang theo chiều hướng nới lỏng, với ưu tiên là giảm lãi suất cho vay doanh nghiệp để phục hồi kinh tế. Ngay cả sau đợt phát hành tín phiếu hút tiền năm ngoái, lãi suất vẫn tiếp tục giảm và thanh khoản hệ thống ngân hàng vẫn rất dồi dào.

Trên thị trường thế giới, Fed được dự báo đang tiến rất gần đến quyết định cắt giảm lãi suất trong nửa sau năm nay và xu hướng chính sách tiền tệ Nhật Bản thắt chặt trở lại sau nhiều năm có thể làm đồng USD yếu đi. Điều này sẽ gỡ bỏ được áp lực đối với tỷ giá VND và giúp Việt Nam có dư địa để tiếp tục duy trình chính sách tiền tệ nới lỏng.

Đối với thị trường chứng khoán, năm nay Dragon Capital kỳ vọng lợi nhuận doanh nghiệp tăng trưởng bình quân 15-18% với nhóm 80 công ty niêm yết lớn nhất, và hiện vẫn đang được hỗ trợ tích cực từ vĩ mô. Trong ngắn hạn, VN-Index có thể gặp các biến động đến từ áp lực chốt lời, hoặc tâm lý phòng vệ của nhà đầu tư sau một giai đoạn tăng khá nhanh kể từ đầu năm. Tuy nhiên, quỹ ngoại này vẫn duy trì quan điểm tích cực về thị trường chứng khoán trong dài hạn.

Áp lực lên tỷ giá trong thời gian tới

Dù diễn biến tỷ giá có phần khá giống với giai đoạn tháng 9/2023, tuy nhiên hầu hết các chuyên gia cho rằng đây không còn là thách thức lớn đối với Việt Nam như giai đoạn 2022 – 2023. Vấn đề tỷ giá lần này chỉ mang tính tạm thời và NHNN có đủ công cụ để nhanh chóng bình ổn tỷ giá.

Theo báo cáo từ KBSV, tỷ giá tăng nóng xuất phát từ các yếu tố như chỉ số USD Index (DXY) tiếp tục mạnh lên; áp lực từ chênh lệch lãi suất USD – VND vẫn hiện hữu và một lượng lớn ngoại tệ chảy ra khỏi hệ thống phục vụ hoạt động nhập khẩu hàng hoá, nguyên vật liệu của doanh nghiệp giai đoạn đầu năm. Trong khi đó, nguồn ngoại tệ thu về từ các doanh nghiệp xuất khẩu chưa ngay lập tức quay trở lại hệ thống.

Tuy nhiên, rủi ro lạm phát của Mỹ có thể tiếp tục làm DXY tăng cao, gây áp lực lên tỷ giá trong thời gian tới.

Ở chiều ngược lại, hoạt động xuất nhập khẩu và dòng vốn FDI tiếp tục tăng trưởng tích cực đang là yếu tố hỗ trợ tỷ giá. Vốn FDI đăng ký tính đến ngày 20/2 đạt 4,29 tỷ USD (tăng 38,6% so với cùng kỳ năm ngoái). Trong khi đó, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện hai tháng đầu năm ước đạt 2,8 tỷ USD (tăng 9,8% so với cùng kỳ) và là mức cao nhất trong 5 năm qua.

Nhóm phân tích của KBSV dự báo tỷ giá năm nay sẽ chỉ tăng 1,5%, đạt 24.600 USD/VND.

Tỷ giá sẽ được kiểm soát nhờ cán cân tổng thể dự báo tích cực hơn, trong bối cảnh áp lực từ chênh lệch lãi suất âm giữa USD và VND dù có giảm nhưng vẫn duy trì trong suốt cả năm.

Trong đó, xuất khẩu dự kiến phục hồi tích cực với mức tăng trưởng dự báo đạt 8% - 12% nhờ tiềm năng tăng trưởng tích cực xuất khẩu do tồn kho tại Mỹ và EU đã đến giai đoạn cạn kiệt sau giai đoạn nhập khẩu nhiều trước Covid-19 do lo ngại đứt gãy chuỗi cung ứng, nâng cấp quan hệ với Mỹ lên đối tác chiến lược toàn diện giúp gia tăng hơn nữa tiềm năng xuất khẩu và sức mua tiêu dùng cải thiện tương đối do lạm phát đã giảm trên toàn cầu.

Với triển vọng kinh tế nội địa sáng hơn và thị trường bất động sản phục hồi nhẹ, nhập khẩu theo đó cũng phục hồi. Xuất nhập khẩu dịch vụ giảm bớt thâm hụt do dư địa phục hồi của ngành du lịch, đặc biệt là với nhóm khách du lịch Trung Quốc Dòng vốn FDI, kiều hối tiếp tục ổn định và tăng trưởng.

Việc FED cắt giảm lãi suất trong năm sau, giúp thu hẹp chênh lệch lãi suất âm giữa USD và VND, cùng triển vọng yếu đi của đồng USD, giúp giảm thiểu tâm lý găm giữ USD, đặc biệt từ các doanh nghiệp có doanh thu xuất khẩu, qua đó hỗ trợ lớn cho dòng ngoại tệ đến từ thương mại.

Dòng vốn FDI và kiều hối tăng trưởng ổn định sẽ thúc đẩy dòng vốn FDI tiếp tục chảy vào Việt Nam và là nguồn cung ngoại tệ ổn định cho năm 2024. Chênh lệch lãi suất USD/VND giảm giúp giảm bớt áp lực tỷ giá. Chênh lệch lãi suất trên thị trường giảm không những giảm tình trạng găm giữ đầu cơ của các doanh nghiệp mà còn giảm bớt áp lực của hệ thống ngân hàng.

Nguồn: Ngân hàng Nhà nước trở lại hút tiền qua kênh tín phiếu, chính sách tiền tệ nới lỏng vẫn không thay đổi