Thời gian qua, các cấp, các ngành tỉnh Tuyên Quang thường xuyên nắm tình hình chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường nước. Qua đó, kịp thời kiểm tra, phát hiện, xử lý những vi phạm về môi trường liên quan tại các nhà máy, xí nghiệp; đồng thời, thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường.

Tuyên Quang có mật độ sông, suối nhiều, khoảng 0,9 km/km2, với 3 con sông lớn chảy qua, gồm: Sông Lô, sông Gâm và sông Phó Đáy. Trữ lượng nước ngầm có thể khai thác tại các lưu vực sông vào khoảng 4,2 triệu m3/ngày. Hệ thống sông ngòi của tỉnh có vai trò rất quan trọng, đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và các mục đích sử dụng khác.

Tuy nhiên, thời gian qua nhận thức, ý thức bảo vệ, chấp hành pháp luật về tài nguyên nước của một bộ phận tổ chức, cá nhân còn hạn chế. Cộng thêm dân số tăng, tốc độ đô thị hóa nhanh, biến đổi khí hậu theo kịch bản khắc nghiệt, dân số tăng nhanh, tốc độ đô thị hoá mạnh…dẫn đến tình trạng ô nhiễm, suy thoái, làm cạn kiệt nguồn nước mặt, nước ngầm, gây ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống người dân.

Bên cạnh đó hoạt động sản xuất nông nghiệp cũng có tác động không nhỏ tới nguồn nước tại Tuyên Quang. Đơn cử như, dòng Sông Lô đoạn chảy qua xã Quyết Thắng (Sơn Dương) cung cấp nguồn nước chính phục vụ sản xuất, sinh hoạt cho cả khu vực xã.

Tuy nhiên thay vì được bảo vệ, sông lại chính là nơi để người dân nơi đây xả thải rác, khiến môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Rác thải khó phân hủy, rác thải sinh hoạt, xác động vật chết, bao bì vật tư nông nghiệp, thậm chí là vỏ thuốc bảo vệ thực vật… đều được vứt xuống bờ sông.

Sông Lô có vai trò quan trọng trong cung cấp nước sinh hoạt, sản xuất cho người dân Tuyên Quang. (Ảnh minh hoạ).

Theo chia sẻ của một hộ dân sống gần khu vực, việc xả rác ra bờ sông diễn ra từ nhiều năm nay. Tuy nhiên từ năm 2024, lượng rác vứt ra bờ sông nhiều hơn do đơn vị thu gom rác thải của xã dừng hoạt động, khiến lượng rác thải hàng ngày không được thu gom, xử lý. Và để sạch nhà các hộ dân mang trút ra bờ sông chờ đến mùa lũ, mực nước dâng cao sẽ cuốn rác đi. Không riêng gì sông Lô bị, nhiều con suối trên địa bàn tỉnh Tuyên Quangvcũng đang trong tình trạng tương tự, rác thải, chất thải được trút xuống làm thu hẹp dòng chảy, ô nhiễm môi trường nước mặt.Hệ thống sông ngòi của tỉnh Tuyên Quang có vai trò rất quan trọng, đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt, sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và các mục đích sử dụng khác.

Tuy nhiên nhận thức, ý thức bảo vệ, chấp hành pháp luật về tài nguyên nước của một bộ phận tổ chức, cá nhân còn hạn chế. Để bảo vệ môi trường nước, UBND tỉnh Tuyên Quang đã ban hành Kế hoạch số 53/KH - UBND ngày 21/3/2023 của UBND tỉnh thực hiện Kết luận số 36-KL/TW ngày 23/6/2022 của Bộ Chính trị về đảm bảo an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa nước trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045;

Tỉnh cũng chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường và các sở, ngành, địa phương triển khai thực hiện nghiêm Luật Tài nguyên nước 2023; tổ chức hoạt động điều tra cơ bản, lập quy hoạch, lập hành lang bảo vệ tài nguyên nước; đánh giá khả năng tiếp nhận nguồn nước tại các sông, suối, ao, hồ... Đại diện phòng Môi trường, Nước, Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu, Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết, Sở đang phối hợp với các cơ quan liên quan xác định đặc điểm hiện trạng môi trường nước của các sông, suối, hồ trên địa bàn, làm cơ sở để giám sát diễn biến chất lượng nước sông, hồ; điều tra, xác định, thống kê các nguồn xả thải ô nhiễm vào nguồn nước, các nguồn tiếp nhận.

Trên cơ sở đó, đánh giá được hiện trạng xả nước thải, biến động số lượng, tổng lượng nước thải của các đối tượng xả nước thải và đặc điểm ô nhiễm của các nguồn thải...Từ đó đề xuất các giải pháp khả thi để góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý môi trường nước sông, hồ. Bên cạnh sự nỗ lực của cơ quan chức năng, chính quyền các địa phương, cần có sự vào cuộc tích cực của cả cộng đồng.

Tổ chức, cá nhân cần có trách nhiệm thường xuyên bảo vệ nguồn nước do mình khai thác, sử dụng, đồng thời có quyền giám sát những hành vi, hiện tượng gây ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước của tổ chức, cá nhân khác. Người phát hiện hành vi, hiện tượng gây tổn hại hoặc đe dọa đến an toàn nguồn nước có trách nhiệm ngăn chặn và báo ngay cho chính quyền địa phương nơi gần nhất để kịp thời xử lý.

Ngoài ra để bảo vệ môi trường nước, UBND tỉnh Tuyên Quang đã phê duyệt vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt của các công trình khai thác nước về quy định phân vùng các nguồn tiếp nhận nước thải trên địa bàn. Nhờ đó đến nay Tuyên Quang đã phê duyệt danh mục các nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ, cụ thể là 138 đoạn sông, suối phải lập hành lang bảo vệ.

UBND tỉnh Tuyên Quang cũng chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường và các Sở, ngành, địa phương triển khai thực hiện nghiêm Nghị định số 02/2023/NĐ-CP ngày 1/2/2023 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tài nguyên nước, tổ chức hoạt động điều tra cơ bản, lập quy hoạch, lập hành lang bảo vệ tài nguyên nước và đánh giá khả năng tiếp nhận nguồn nước tại các sông, suối, ao, hồ.

Hiện đã có hơn 13.000 hộ dân ở nông thôn, vùng núi tỉnh Tuyên Quang được sử dụng nước hợp vệ sinh. (Ảnh minh hoạ).

Thông tin từ Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Tuyên Quang, trong 3 năm qua, Trung tâm đã xây dựng, hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng 23 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung nông thôn ở những vùng khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số, với tổng vốn đầu tư trên 187 tỷ đồng, góp phần nâng cao tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch, đồng thời giải quyết và bảo vệ tốt nguồn nước tại các địa phương miền núi, vùng nông thôn. Hiện đã có hơn 13.000 hộ dân ở nông thôn, vùng núi được sử dụng nước hợp vệ sinh.

Để quản lý, bảo vệ và khai thác hiệu quả nguồn nước từ: Ao, hồ, sông, suối… nhằm cung cấp nước sạch cho người dân ở nông thôn, miền núi, trong thời gian tới Trung tâm sẽ xây dựng phương án bàn giao tài sản công trình cấp nước theo đúng quy định, rà soát xây dựng kế hoạch và tổ chức tập huấn nâng cao năng lực quản lý, vận hành, khai thác cho các cán bộ quản lý vận hành công trình cấp nước tập trung trên địa bàn tỉnh.

Ngoài ra, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tuyên Quang cũng thường xuyên rà soát, cho ý kiến đối với các dự án có sử dụng nước trên địa bàn tỉnh liên quan đến việc thực hiện các quy hoạch về tài nguyên nước. Đồng thời chủ động tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các kế hoạch, chương trình hành động về bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn nước. Sở còn ban hành các văn bản hướng dẫn UBND các huyện, thành phố thực hiện công tác quản lý tài nguyên nước, đôn đốc các tổ chức, cá nhân khai thác nước trên địa bàn lập hồ sơ thủ tục tài nguyên nước theo quy định.

Với nguồn tài nguyên nước phong phú đã mang lại nhiều tiềm năng, thế mạnh để cho các ngành công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ, thủy điện của tỉnh Tuyên Quang. Trong thời gian tới, Tuyên Quang sẽ tiếp tục đẩy mạnh bảo vệ nguồn tài nguyên nước hiệu quả để góp phần phát triển kinh tế-xã hội bền vững.

Nguồn: Tăng cường quản lý, bảo vệ môi trường nước