Hà Nội: 21°C
Thừa Thiên Huế: 27°C
TP Hồ Chí Minh: 31°C
Quảng Ninh: 18°C
Hải Phòng: 25°C

Tây Ninh: Ai làm nên núi Bà Đen ?

Vẫn còn một huyền thoại khác ở núi Bà, ít người biết hơn là giải thích về sự xuất hiện của núi Bà từ thuở “khai thiên lập địa”. Dĩ nhiên, do vậy mà các truyền thuyết này có gốc tích xa xưa hơn.
Tây Ninh: Giá rau màu tuột đáy, nông dân lao đao Tây Ninh: Thu nhập ổn định từ trồng bắp “bò sữa”

Núi Bà (tức núi Voi).

Những huyền thoại gần thì chúng ta đã biết. Bởi nó đã được ghi lại trong các sách sử xưa nay về núi Bà Đen. Như trong sách điền dã Tây Ninh xưa của Huỳnh Minh, hay trong sách Di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh tỉnh Tây Ninh của Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch.

Đấy là các truyện Nàng Đênh hay truyện về Lý Thị Thiên Hương- được triều Nguyễn phong thần là Linh Sơn thánh mẫu. Một vài tư liệu cho rằng Bà (Linh Sơn thánh mẫu) đã được sắc phong từ triều vua Gia Long. Đến thời vua Bảo Đại năm thứ 10 (1935) thì được sắc phong lại. Tờ sắc phong đầu tiên (nếu có) không còn.

Nhưng theo tờ sắc phong năm 1935 thì bà được phong làm “Dực Bảo Trung Hưng Long phù chi thần”. Và ngay cả tờ sắc này cũng không còn, do bị mất hoặc cháy trong những trận quân Pháp tấn công chiếm núi vào năm 1946.

Những huyền thoại vừa kể cũng chỉ là chuyện về các nhân vật gắn với các thần tích được lưu truyền. Bối cảnh lịch sử của chuyện khá gần, cách ngày nay khoảng từ 200-300 năm. Như truyền thuyết về bà Lý Thị Thiên Hương là vào thời kỳ cuộc chiến giữa quân đội Tây Sơn và chúa Nguyễn Ánh cuối thế kỷ 19. Đấy là vì truyện có nhân vật Lê Sĩ Triệt, trong đội quân của Võ Tánh, một bộ tướng dưới quyền Nguyễn Ánh… Tóm lại là các huyền thoại có từ sau khi đã có núi.

Vẫn còn một huyền thoại khác ở núi Bà, ít người biết hơn là giải thích về sự xuất hiện của núi Bà từ thuở “khai thiên lập địa”. Dĩ nhiên, do vậy mà các truyền thuyết này có gốc tích xa xưa hơn. Những câu chuyện này thường gắn với các tên gọi của núi Bà, đã từng xuất hiện trong lịch sử.

Đấy là các địa danh như núi Voi, núi Điện Bà, núi Đất hoặc núi Heo, núi Gà hay núi Phụng. Và liên quan đến núi Bà còn có những địa danh liên quan như núi Bà Rá ở Bình Phước, hay núi Tha La, núi Cậu ở Bình Dương.

Cách nay 32 năm, vào năm 1991, sau khi công trình thuỷ lợi hồ Dầu Tiếng hoàn thành và đưa vào sử dụng, cung cấp nguồn nước tưới, sinh hoạt cho Tây Ninh và các tỉnh, thành lân cận; Xí nghiệp Liên hiệp khai thác và Quản lý thuỷ nông Dầu Tiếng đã phối hợp NXB Lao động xuất bản cuốn sách nhỏ: “Hồ Dầu Tiếng”. Hai tác giả Nguyễn Minh Sang và Phan Khánh cũng đã sưu tập được từ dân gian các truyền thuyết liên quan đến núi Bà.

Theo đó: “thuở xa xưa, thần núi Tha La (nay là núi Cậu) và thần núi Bà Đen đã có một cuộc đọ tài, đến nỗi mặt đất phải nứt ra, tạo thành con sông Sài Gòn. Họ giao ước chỉ trong một đêm, hai người hai phía, ai làm nên ngọn núi cao nhất người ấy sẽ trở thành “bề trên”.

Thần núi Tha La sợ ngọn núi Bà cao hơn, đang đêm ngầm sai thần Gà sang bới sao cho rạng ngày ngọn núi đổ sập để được cuộc. Thần Bà Đen vốn là tiên cô thánh mẫu cũng không kém khôn ngoan. Ngài sai thần lợn (Heo) tìm cách triệt phá cho được ngọn núi của đối thủ.

Đôi chân gà dù thần thông biến hoá cũng chỉ đủ sức bới được một góc chân ngọn núi Bà. Khối đất u lại cũng chỉ là một ngọn đồi nhỏ nhoi bên cạnh khối hoa cương đồ sộ. Ngọn đồi đó ngày nay du khách vẫn còn thấy, nó mang tên núi Phụng.

Có thể sánh như một con gà nhặt thóc bên đụn rạ núi Bà thôi. Còn thần lợn, sau một đêm ra tay, hòn núi Cậu đổ sập xuống như một luống khoai khổng lồ dài thườn thượt. Thần Tha La thua cuộc nghiến răng, giẫm chân tức tối, lún xuống trên những tảng đá cát kết. Đến nay có người còn đếm được trên 5 vết chân khổng lồ thần thoại đó…”.

Không biết ông thần núi Tha La kể trên có liên quan gì đến ông khổng lồ từng để lại dấu chân trên núi Bà Đen? Đấy là ông khổng lồ từng đứng, đặt một chân ở núi Bà, chân kia ở núi Cậu, lấy một viên đá chọi con quạ mà viên đá mắc lại trên cây dầu ở Trại Bí (nay ở Tân Biên) nặng chừng 1 tấn. Huỳnh Minh cũng kể trong sách “Tây Ninh xưa”, là năm 1972 khi ông tới Tây Ninh vẫn còn thấy tảng đá ấy trên chạc ba cây dầu khoảng “3 người ôm không giáp”.

Thực hư câu chuyện ra sao, xin không bàn đến. Nhưng có một thực tế là đã có kỳ tích xuất hiện trên đất Tây Ninh vào thập niên 80 của thế kỷ 20. Kỳ tích này lại không do các vị thần, mà do chính con người Tây Ninh tạo dựng.

Đó là lòng hồ Dầu Tiếng- hồ thuỷ lợi lớn nhất miền Nam với dung tích hơn 1,5 tỷ m3 nước, trải ra thênh thang trên diện tích 270km2 của miền đất từng là chiến khu Dương Minh Châu lẫy lừng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.

Huyền thoại về núi Bà, núi Cậu kể trên cho thấy nguồn gốc những cái tên của núi Bà Đen. Đấy là núi Phụng, cao 419m, ở phía Bắc và núi Heo, cao 341m, ở phía Tây. Phụng, tên một loài chim huyền thoại của cõi tiên, có thể có cái tên đầu tiên là núi Gà. Sau, vì sự linh thiêng của núi cũng như những sự tích về bà Linh Sơn thánh mẫu mà đã được người tín ngưỡng đổi sang là núi Phụng.

Tháng 1.2022, NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh xuất bản cuốn sách “Nam kỳ và cư dân các tỉnh miền Đông” (Huỳnh Ngọc Linh dịch). Tác giả sách là J.C Baurac- bác sĩ thuộc địa hạng nhất. Ông từng dành ra nhiều năm để đi khảo sát dịch tễ ở khắp các tỉnh Nam kỳ trong những năm cuối thế kỷ 19.

Sách được xuất bản lần đầu năm 1899. Chương VII của sách là viết về hạt Tây Ninh, trong đó là một truyền thuyết về núi Bà, đã “được kể lại trong làng bởi những bậc thông thái nhất và nghiêm trang nhất huyện”.

Theo đó, chuyện xảy ra khi người Cao Miên còn chế độ mẫu hệ, phụ nữ buộc phải hỏi cưới đàn ông để kết hôn. Một thiếu nữ tên là Mé- Đen đã quyết vùng dậy để chấm dứt phong tục ấy.

Cô đề nghị một chàng trai tuấn tú nhất ra đấu tay đôi với mình, bằng việc lấy cát đắp lên ngọn núi. Qua 1 đêm, ai đắp xong trước thì người còn lại phải đưa ra lời cầu hôn. Tục lệ mới do kết quả của cuộc đấu này sẽ được cộng đồng công nhận.

Chàng thanh niên tin chắc vào bản thân, có ý coi thường cô gái bé nhỏ và yếu đuối. Vậy nên, anh bắt đầu bằng việc uống rượu và “dành gần hết đêm hát những khúc nhạc gợi tình”. Trong khi đó, Mé- Đen cặm cụi làm việc suốt đêm. Để khi trời mờ sáng đã thấy ngọn đèn lồng cháy sáng trên đỉnh núi cao.

Ngọn đèn ấy cũng là lời thông báo cho cộng đồng rằng Mé- Đen là người chiến thắng. Khi ấy, chàng trai: “trút thịnh nộ vào những chiếc giỏ vốn mang tới để thực hiện công trình và hung hãn ném tung toé đi mọi hướng.

Những nắm đất ấy đã trở thành những núi nhỏ; ngày nay còn nhìn thấy chúng dàn trải xa xa phía bến Cái Cùng… Còn núi do Mé- Đen dựng đã trở thành đỉnh nguy nga mà chúng ta đã nhắc tới và người An Nam còn giữ tên gọi của nó: núi Bà Đen”.

Truyền thuyết mà J.C Baurac chép được từ cuối thế kỷ 19 đã có sự lý giải đầy đủ hơn những cái tên xưa của núi Bà. Đấy là do chàng trai trẻ đã dùng đủ mọi cách để ngăn cản đối thủ. Thoạt tiên anh gửi một con voi trắng cao to đến phá.

Nhưng Bà Đen có trời giúp đã hoá phép biến voi thành khối núi đá xám mà người sau gọi là núi Voi, núi Tượng. Chàng trai lại mượn thần rừng “hai nghìn con lợn… lũ lợn cũng lập tức hoá đá” và biến thành ngọn núi Heo.

Lần sau cùng là dùng đàn gà hàng ngàn con để bươi mổ nhằm san bằng núi. Lũ gà cũng chịu chung số phận với voi và heo, biến thành các gò đống làm nên núi Gà, hay núi Phụng ngày nay.

Nguồn: Ai làm nên núi Bà Đen ?

Trần Vũ
baotayninh.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Cẩn trọng khi mua sắm trực tuyến trong đợt giảm giá Black Friday

Cẩn trọng khi mua sắm trực tuyến trong đợt giảm giá Black Friday
Lợi dụng thời điểm ngày hội mua sắm Black Friday cận kề diễn ra, kẻ xấu sẽ chủ động tiếp cận nạn nhân thông qua tin nhắn email và các trang web giả mạo.

Điểm tin ngân hàng ngày 26/11: Tăng trưởng tín dụng sẽ thúc đẩy tăng trưởng GDP

Điểm tin ngân hàng ngày 26/11: Tăng trưởng tín dụng sẽ thúc đẩy tăng trưởng GDP
Ngân hàng Nhà nước sửa đổi quy định tỷ lệ an toàn vốn, áp dụng Basel III; Ngân hàng ghi nhận lợi nhuận "khủng" từ mảng bảo hiểm; Bổ nhiệm ông Lưu Đức Huy làm Phó Cục trưởng Cục Quản lý, Giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí… là những tin tức tài chính và ngân hàng nổi bật.

Miền Trung tiếp tục đón mưa lớn trong những ngày tới

Miền Trung tiếp tục đón mưa lớn trong những ngày tới
Từ ngày 26-28/11, các tỉnh miền Trung tiếp tục có mưa vừa, mưa to, cục bộ mưa rất to với lượng mưa phổ biến từ 100-200mm, có nơi trên 300mm. Cảnh báo nguy cơ ngập lụt diện rộng và kéo dài.

Điểm tin xây dựng - Bất động sản ngày 26/11: Đề xuất áp thuế thu nhập cá nhân để hạn chế đầu cơ

Điểm tin xây dựng - Bất động sản ngày 26/11: Đề xuất áp thuế thu nhập cá nhân để hạn chế đầu cơ
Thái Bình có thêm khu công nghiệp hơn 330ha tại huyện Quỳnh Phụ; Ninh Bình khẩn trương triển khai phát triển nhà ở xã hội; Loạt dự án bất động sản đình trệ nhiều năm có dấu hiệu tái khởi động… là những tin tức xây dựng, bất động sản đáng chú ý.

Lũ sông Hương sắp đạt đỉnh

Lũ sông Hương sắp đạt đỉnh
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, trong hôm nay 25/11, lũ sông Hương lên nhanh và khả năng đạt đỉnh ở mức báo động (BĐ)2 – BĐ3, sau đó xuống dần. Sông Bồ (Thừa Thiên Huế) và các sông ở Quảng Ngãi tiếp tục xuống chậm.
Net Zero - Lộ trình chuyển đổi xanh cho doanh nghiệp Việt Nam

Net Zero - Lộ trình chuyển đổi xanh cho doanh nghiệp Việt Nam

Net Zero - Gửi tương lai

Net Zero - Gửi tương lai

Cầu treo dành cho người đi bộ không có giá đỡ dài nhất thế giới

Cầu treo dành cho người đi bộ không có giá đỡ dài nhất thế giới

Cuộc thi ảnh, video "Việt Nam hạnh phúc"

Cuộc thi ảnh, video "Việt Nam hạnh phúc"

Những ngôi mộ gió ở Lý Sơn- Phần 2

Những ngôi mộ gió ở Lý Sơn- Phần 2

5 Minute Countdown Timer

5 Minute Countdown Timer

Need a 5 minute timer for your next event? Look no further! This timer is perfect for morning services, youth sessions, ceremonies, church meetings, and many other things! Enjoy this nice and simple universal design to fit whatever you need it for.
Milky Way timelapse compilation & relaxation - 4K

Milky Way timelapse compilation & relaxation - 4K

The milky way is such a common subject to shoot for stills and timelapse. While many sequences feature wide-angle shots of our home galaxy, there seem to be lacking many close-ups (medium format, deep-sky timelapse). That's how I made the latter my specialty over the past 4 years, with a hand-crafted workflow that enabled me to produce some of the best detailed/colored time lapses of the milky way on the market for that resolution.
NOX ATACAMA | 8K

NOX ATACAMA | 8K

The Atacama desert is home to the darkest and cleanest skies in the world. A view to the nightsky rewards with uncountable numbers of stars and fantastic nebulas in one of the most quiet a empty places on earth. Not a single noise distracts from the grand show the nightsky has to offer. The environment is harsh though. Filmed in freezing temperatures, altitudes up to 5000m/16000ft, salt lakes and icy slopes, the Atacama is not friendly to life and equipment. Though it provides without doubt for epic and vast vistas of one of the greatest landscapes on earth.