Chất lượng môi trường không khí tỉnh Quảng Bình được đánh giá ở mức khá tốt mặc dù có sự khác nhau giữa khu vực đô thị, sản xuất công nghiệp và nông thôn. Tại một số thời điểm, chất lượng môi trường không khí có dấu hiệu suy giảm cục bộ.

Khu vực đô thị: Giá trị nồng độ các thông số bụi lơ lửng, PM10, SO2, NO2, CO hầu hết đều nằm trong giá trị giới hạn cho phép của QCVN 05:2023/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng không khí. Tuy nhiên, tại một số khu vực gần trục giao thông chính trong khu vực đô thị nồng độ bụi TSP tại thời điểm quan trắc vượt quy chuẩn cho phép; nồng độ bụi PM10, SO2, NO2, CO cao hơn so với khu vực khác.

Khu vực sản xuất công nghiệp: Giá trị nồng độ các thông số PM10, SO2, NO2, CO đều nằm trong giá trị giới hạn cho phép của QCVN 05:2023/BTNMT. Một số cơ sở sản xuất, tại một số thời điểm có nồng độ TSP vượt giới hạn cho phép, chủ yếu là loại hình khai thác khoáng sản và sản xuất vật liệu xây dựng.

Khu vực nông thôn: Giá trị nồng độ các thông số PM10, SO2, NO2, CO đều nằm trong giá trị giới hạn cho phép của QCVN 05:2023/BTNMT. Chất lượng không khí tốt hơn so với khu vực đô thị và sản xuất công nghiệp. Tuy nhiên, tại một số thời điểm đốt phụ phẩm nông nghiệp tự phát sau thu hoạch, môi trường không khí bị ô nhiễm cục bộ bởi SO2, NO2. Ngoài ra, một số khu vực chăn nuôi có dấu hiệu ô nhiễm bởi H2S và NH3.

Công tác kiểm soát khí thải trong những năm qua được địa phương này chú trọng triển khai. Trong đó, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tăng cường công tác kiểm soát, thường xuyên đôn đốc hướng dẫn các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có phát sinh khí thải thực hiện nghiêm túc các biện pháp xử lý khí thải đảm bảo đạt quy chuẩn môi trường cho phép. Công tác thanh tra, kiểm tra cũng được tăng cường, đặc biệt là các các cơ sở sản xuất công nghiệp có phát sinh khí thải. Thực hiện theo dõi, giám sát diễn biến các nguồn khí thải thông qua kết quả quan trắc môi trường định kỳ và kết quả quan trắc môi trường khí thải tự động, liên tục của cơ sở.

Kiểm soát khí thải từ hoạt động sản xuất công nghiệp được địa phương đẩy mạnh triển khai.

Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Quyết định 14/2023/QĐ-UBND ngày 20/4/2023 ban hành quy định chi tiết về quản lý chất thải rắn sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, yêu cầu chất thải rắn sinh hoạt phải được xử lý tại cơ sở xử lý chất thải bằng công nghệ hiện đại, đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật môi trường, quy định pháp luật hiện hành; ưu tiên công nghệ đã được ứng dụng thành công đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật môi trường, phù hợp điều kiện thực tế và được cơ quan có thẩm quyền đánh giá, thẩm định theo quy định của pháp luật về khoa học và công nghệ, pháp luật về chuyển giao công nghệ và các quy định pháp luật khác có liên quan.

Đối với môi trường khu vực nông thôn, tập trung quản lý chặt chẽ nguồn thải từ hoạt động chăn nuôi gia súc, gia cầm, thủy sản theo đúng yêu cầu quy định, bảo đảm vệ sinh môi trường; đẩy mạnh áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác, hướng tới biện pháp canh tác thân thiện với môi trường, hạn chế sử dụng phân bón hóa học và hóa chất bảo vệ thực vật.

Để kiểm soát việc đốt phụ phẩm nông nghiệp, Ủy ban nhân dân tỉnh đã có Văn bản 1697/UBND-KT ngày 13/9/2024 về tăng cường các biện pháp kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí trong thời gian giao mùa trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, trong đó yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp huyện chỉ đạo Ủy ban nhân dân cấp xã và các đơn vị chức năng tăng cường tuyên truyền, vận động nhân dân không đốt chất thải rắn, rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch để giảm phát sinh khí thải, bụi gây ô nhiễm môi trường.

Để kiểm soát bụi, khí thải phát sinh từ các khu vực xây dựng, khai thác khoáng sản, vật liệu xây dựng, Ủy ban nhân dân tỉnh cũng đã chỉ đạo các đơn vị liên quan yêu cầu các khu vực xây dựng, khai thác khoáng sản, vật liệu xây dựng thực hiện nghiêm các biện pháp kiểm soát, đảm bảo xử lý khí thải đạt quy chuẩn kỹ thuật về môi trường.

Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 1355/KH-UBND, ngày 22/7/2024 thực hiện Chiến lược bảo vệ môi trường Quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, trong đó giao Sở Giao thông vận tải đẩy nhanh tiến độ xây dựng hệ thống giao thông công cộng, hạn chế sự gia tăng phương tiện giao thông cá nhân tại đô thị.

Mạng lưới quan trắc chất lượng môi trường định kỳ trên địa bàn tỉnh được thực hiện hàng năm theo kế hoạch đã được phê duyệt với 67 vị trí quan trắc, trong đó có 23 vị trí quan trắc về chất lượng môi trường không khí, đã phản ánh được tác động của hoạt động sản xuất đến chất lượng môi trường không khí. Các cơ sở sản xuất, kinh doanh thuộc đối tượng phải lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục khí thải và truyền số liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường đến nay cơ bản đã hoàn thành.

Kiểm soát hoạt động xử lý rác thải tại các bãi chôn lấp rác khu vực nông thôn được các địa phương chú trọng thực hiện.

Thời gian tới, Quảng Bình tiếp tục tăng cường công tác quản lý chất lượng môi trường không khí tỉnh thông qua kiểm soát, giảm thiểu nguồn phát sinh khí thải; tăng cường dự báo, cảnh báo, giám sát chất lượng môi trường không khí đảm bảo sức khỏe cộng đồng; góp phần vào việc hoạch định chính sách, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Phấn đấu duy trì tỉnh là địa phương có chỉ số chất lượng môi trường không khí luôn đạt mức tốt; nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, ngành, các tổ chức, cá nhân về quản lý chất lượng không khí trên địa bàn tỉnh; nâng cao nhận thức của cơ sở sản xuất trong việc đầu tư các công trình xử lý đối với khí thải đáp ứng theo quy định. Cải thiện chất lượng môi trường không khí, giảm phát thải đối với bụi lơ lửng, đảm bảo đến năm 2030 giá trị nồng độ bụi lơ lửng tổng số thấp hơn giới hạn cho phép của Quy chuẩn tại một số khu vực giao thông đô thị và cơ sở sản xuất công nghiệp (tương đương mức giảm tối thiểu 4-10%/năm).

Đến năm 2030, 100% cơ sở sản xuất công nghiệp trên toàn tỉnh có phát sinh bụi và khí thải phải được kiểm soát, xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường; 100% cơ sở sản xuất công nghiệp thuộc đối tượng phải lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động liên tục theo Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10/01/2022 và Nghị định số 05/2025/NĐ-CP ngày 06/01/2025 của Chính phủ phải thực hiện đầu tư, lắp đặt và kết nối dữ liệu theo quy định; không phát sinh cơ sở gây ô nhiễm môi trường không khí nghiêm trọng; tăng cường năng lực kiểm soát khí nhà kính, góp phần thực hiện cam kết Quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam.

Phấn đấu 100% cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê theo Quyết định số 13/2024/QĐ-TTg ngày 13/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính trên địa bàn tỉnh. Đến năm 2030, thực hiện xoá bỏ 100% các loại xe cơ giới hết niên hạn sử dụng, xe tự chế ba, bốn bánh trong khu vực đô thị; đẩy nhanh phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng, ưu tiên đầu tư phát triển vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn, từng bước hạn chế phương tiện giao thông cá nhân; tăng cường quản lý chất lượng phương tiện giao thông, kiểm soát khí thải từ các phương tiện cơ giới (bao gồm cả xe 2 bánh).

Đến năm 2030, thực hiện phân loại rác tại nguồn đảm bảo tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt (đô thị và nông thôn) chôn lấp sau xử lý không quá 30%; dừng hoạt động đốt phế thải nông nghiệp sau thu hoạch trên địa bàn tỉnh; nâng cao hiệu quả kiểm soát bụi, khí thải và tiếng ồn từ hoạt động dân sinh và xây dựng; 100% trang trại chăn nuôi có giải pháp xử lý chất thải rắn.

Địa phương này ưu tiên nguồn lực, tập trung quản lý, giám sát một số nguồn thải chính: Khu vực đô thị bao gồm thành phố Đồng Hới, thị xã Ba Đồn, thị trấn của các huyện: ưu tiên các giải pháp giảm thiểu nguồn ô nhiễm từ hoạt động giao thông cơ giới đường bộ; vận tải phục vụ dân sinh và xây dựng.

Khu vực nông thôn: kiểm soát hoạt động chăn nuôi tập trung tại các huyện Bố Trạch, Lệ Thuỷ, Quảng Ninh nhằm kiểm soát mùi và khí nhà kính từ hoạt động chăn nuôi; kiểm soát hoạt động đốt phế thải nông nghiệp sau thu hoạch tại huyện Lệ Thuỷ, Quảng Ninh, Bố Trạch, Quảng Trạch; giảm tỷ lệ sử dụng nhiên liệu hoá thạch trong sinh hoạt. Khu công nghiệp và cụm công nghiệp, cơ sở sản xuất và khai thác vật liệu xây dựng: Tăng cường các giải pháp kiểm soát ô nhiễm tại các nhà máy, cơ sở có tải lượng xả thải lớn và các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm bụi từ quá trình khai thác và vận chuyển vật liệu xây dựng.

Bên cạnh đó, Quảng Bình phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng, phương tiện giao thông công cộng sử dụng điện và nhiên liệu sạch; tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức, hình thành thói quen sử dụng phương tiện giao thông công cộng của người dân. Kiểm soát chặt chẽ công tác đăng ký, đăng kiểm xe ô tô, xe mô tô 2 bánh sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới đảm bảo tiêu chuẩn khí thải mức 5.

Kiểm soát khí thải đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ đang lưu hành, đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải phương tiện giao thông; loại bỏ xe cơ giới hết niên hạn sử dụng tham gia giao thông trên địa bàn tỉnh. Tăng cường xây dựng, mở rộng diện tích công viên, cây xanh, đảm bảo tỷ lệ đất cây xanh tại các khu đô thị mới theo quy định để giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong các đô thị và khu dân cư.

Đối với hoạt động nông, lâm nghiệp: Hướng dẫn quy trình kỹ thuật xử lý, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch thành các sản phẩm có ích; xử lý chất thải chăn nuôi của các trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm; nhân rộng các mô hình chăn nuôi xanh, chăn nuôi giảm phát thải, mô hình kinh tế nông nghiệp tuần hoàn bền vững trên địa bàn toàn tỉnh.

Đối với các khu vực hoạt động xây dựng, khu vực khai thác vật liệu xây dựng: Tăng cường kiểm tra, xử lý các trường hợp phương tiện giao thông chở vật liệu xây dựng gây ô nhiễm môi trường. Tăng cường kiểm tra, hướng dẫn các chủ dự án, đơn vị quản lý, thi công các công trình xây dựng, các cơ sở khai thác vật liệu xây dựng thực hiện các quy định, biện pháp về kiểm soát bụi, khí thải.../.

Nguồn: Quảng Bình tăng cường giám sát chất lượng môi trường không khí