Quy hoạch tỉnh Vĩnh Phúc thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt xác định mục tiêu đến năm 2030 toàn tỉnh sẽ có 2 đô thị loại II là thành phố Vĩnh Yên và thành phố Phúc Yên; 5 đô thị loại IV gồm các huyện Vĩnh Tường, Yên Lạc, Bình Xuyên, Tam Dương và Tam Đảo, trong đó, các huyện Vĩnh Tường, Bình Xuyên, Tam Đảo sẽ xây dựng trở thành thị xã. Cùng với đó là 19 đô thị loại V ở 2 huyện Lập Thạch và Sông Lô. Tỷ lệ đô thị hóa khoảng 65% và Vĩnh Phúc cơ bản đạt các tiêu chí của đô thị loại I, làm tiền đề để thành lập thành phố trực thuộc Trung ương và sau năm 2030, Vĩnh Phúc sẽ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

Từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành đô thị văn minh và là thành phố trực thuộc Trung ương, tỉnh tiếp tục huy động các nguồn vốn cho đầu tư phát triển, trong đó ưu tiên các dự án trọng điểm tạo động lực lan tỏa, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội. Đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng theo quy hoạch đô thị Vĩnh Phúc kết hợp với xây dựng thành phố thông minh theo hướng hiện đại, tạo điểm nhấn cho đô thị Vĩnh Phúc so với các tỉnh, thành trong vùng, bảo đảm quốc phòng - an ninh, sử dụng tiết kiệm đất, bảo vệ môi trường, tăng trưởng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu; tăng cường hợp tác, liên kết phát triển kinh tế vùng với các tỉnh, thành phố vùng Thủ đô, vùng Đồng bằng sông Hồng và vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.

Trong những năm qua, đô thị hóa khiến quy mô dân số tăng lên, áp lực về nhà ở và các dịch vụ phục vụ nhu cầu dân sinh gia tăng dẫn đến nguy cơ các không gian xanh bị thu hẹp, thậm chí xóa bỏ, thay vào đó là bê tông hóa và các tòa nhà cao tầng. Không gian đô thị trở nên ngột ngạt, bức bí, chất lượng môi trường sống của người dân suy giảm. Chính vì vậy, việc giải quyết hài hòa bài toán giữa môi trường phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội với môi trường sống tự nhiên là yêu cầu cấp bách đặt ra. Trong đó, phát triển đô thị xanh là mô hình tối ưu được lựa chọn.

Tỉnh Vĩnh Phúc triển khai đồng bộ các giải pháp trong phát triển đô thị xanh, bền vững.

Trước thực tế này, tỉnh Vĩnh Phúc đã quan tâm, chú trọng giữ gìn, đầu tư phát triển các không gian xanh của đô thị bằng nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả. Trong đó, ưu tiên quy hoạch các khu vực để phát triển các vườn hoa, công viên cây xanh; ban hành quy định về quản lý cây xanh đô thị và danh mục các loại cây xanh trồng trên các tuyến phố; tuyên truyền, vận động người dân nâng cao ý thức trong việc giữ gìn cây xanh, cảnh quan môi trường.

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Vĩnh Phúc nhiệm kỳ 2020-2025 đã xác định: Xây dựng đô thị của Vĩnh Phúc xanh - sạch - đẹp - văn minh, hướng đến phát triển bền vững, hiện đại, có bản sắc và đồng bộ là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng. Mục tiêu đó đã được Đảng bộ, chính quyền tỉnh Vĩnh Phúc cụ thể hóa bằng những giải pháp, hành động thiết thực, hiệu quả với sự vào cuộc chủ động, nỗ lực và quyết tâm chính trị cao nhất.

Để nâng cao tỷ lệ hệ thống cây xanh đô thị, nhằm thực hiện mục tiêu xanh hóa không gian đô thị, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã phê duyệt Quy hoạch hệ thống cây xanh thành phố Vĩnh Yên giai đoạn 2010 - 2030; chỉ đạo các đơn vị liên quan lồng ghép, tích hợp phát triển cây xanh trong các đồ án quy hoạch xây dựng đô thị gồm: Quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết bảo đảm yêu cầu đất cây xanh theo quy chuẩn, tiêu chuẩn và trong các chương trình dự án đầu tư xây dựng phát triển kết cấu hạ tầng đô thị Vĩnh Phúc; các dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị, đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đô thị, nhà ở, khu công nghiệp.

Đồng thời, ban hành quy định về quản lý cây xanh đô thị; phân công, phân cấp quản lý cây xanh trên địa bàn tỉnh; ban hành danh mục các loại cây trồng phù hợp từng tuyến đường; giao chỉ tiêu trồng một tỷ cây xanh giai đoạn 2021 - 2025 cho các huyện, thành phố trồng tại các đường phố, công viên, vườn hoa, quảng trường, khuôn viên các trụ sở, trường học, bệnh viện, trong các dự án đầu tư xây dựng khu đô thị, khu nhà ở, khu công nghiệp, cụm công nghiệp thuộc phạm vi đô thị và các khu vực công cộng khác.

Là đô thị trung tâm của tỉnh, những năm qua, thành phố Vĩnh Yên có tốc độ đô thị hóa nhanh, nhiều dự án đô thị mới, nhà ở, khu công nghiệp, công trình xây dựng… được triển khai đầu tư, thực hiện đã góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế-xã hội nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức trong việc phát triển các “mảng xanh” đô thị. Hướng tới mục tiêu xây dựng đô thị xanh, phát triển bền vững, công tác quy hoạch không gian xanh, quản lý và phát triển hệ thống cây xanh trên địa bàn luôn được các cấp ủy Đảng, chính quyền thành phố quan tâm chỉ đạo sát sao.

Thành phố chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành của tỉnh, chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn và các xã, phường thực hiện nghiêm các quy định về quy hoạch cây xanh đô thị; xác định cụ thể chỉ tiêu đất cây xanh, diện tích đất cây xanh trong quy hoạch chung phát triển thành phố; vị trí, quy mô, tính chất, chức năng, phạm vi sử dụng đất cây xanh đô thị trong các quy hoạch phân khu...

Ngoài quy hoạch hệ thống cây xanh đô thị thành phố Vĩnh Yên giai đoạn 2010-2030, công tác phát triển cây xanh đô thị trên địa bàn thành phố được lồng ghép trong các đồ án quy hoạch xây dựng, đồ án quy hoạch chỉnh trang đô thị và các dự án đầu tư xây dựng. Theo các đồ án cải tạo chỉnh trang phát triển đô thị trên địa bàn thành phố Vĩnh Yên đã được UBND tỉnh phê duyệt, đến nay, tổng diện tích đất, không gian cho phát triển cây xanh của thành phố là gần 656.600 m2.

Giai đoạn 2018 - 2022, thành phố Vĩnh Yên đã triển khai 39 dự án trồng cây xanh kết hợp với đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Năm 2023, thành phố tiếp tục triển khai thêm 14 dự án kết hợp trồng cây xanh. Hiện nay, tổng diện tích thảm cỏ, thảm màu trên địa bàn thành phố là gần 200 ha, trong đó có hơn 26.000 cây xanh bóng mát được trồng tại các tuyến phố, điểm công cộng. Hiện nay, một số tuyến đường như Mê Linh, Kim Ngọc, khu vực Quảng trường Hồ Chí Minh, công viên vườn hoa tại các phường Ngô Quyền, Khai Quang, Liên Bảo… đang được trồng nhiều loại cây có giá trị tạo bóng mát, cảnh quan như giáng hương, dạ lan thảo, chỉ vàng…

Thành phố Vĩnh Yên phối hợp với các sở, ngành của tỉnh trong công tác thẩm định, phê duyệt các đồ án quy hoạch đô thị, đảm bảo các chỉ tiêu về tỷ lệ đất cây xanh, về diện tích đất cây xanh sử dụng công cộng.

Vĩnh Yên hiện đang thực hiện việc lập hồ sơ quản lý cây xanh trên 138 tuyến đường, 16 công viên, vườn hoa và 9 vị trí đảo giao thông lớn nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ và phát triển cây xanh trên địa bàn thành phố. Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý cây xanh trên địa bàn, hằng năm, thành phố Vĩnh Yên tổ chức đấu thầu, lựa chọn đơn vị thực hiện dịch vụ về quản lý cây xanh theo đúng quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, thành phố đã tổ chức thực hiện lập hồ sơ quản lý cây xanh, thống kê, phân loại cây theo từng tuyến đường, từng khu vực công viên, vườn hoa, đảo giao thông...

Thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố, Phòng Quản lý đô thị phối hợp với Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng, UBND các xã, phường và công ty cung ứng dịch vụ môi trường thường xuyên kiểm tra hệ thống cây xanh trên địa bàn, kịp thời phát hiện, xử lý các vi phạm. Cùng với nguồn vốn đầu tư của Nhà nước, Vĩnh Yên chú trọng đẩy mạnh tuyên truyền, huy động các tổ chức, cơ quan, các đoàn thể, trường học, doanh nghiệp… trên địa bàn cùng toàn thể nhân dân tích cực hưởng ứng, tham gia phong trào trồng và chăm sóc cây xanh. Trung bình mỗi năm, toàn thành phố trồng mới được hơn 2.500 cây phân tán các loại và nhiều tuyến đường hoa do người dân chung tay thực hiện tại các khu dân cư được hình thành, tạo cảnh quan xanh - sạch - đẹp.

Để tiếp tục bảo vệ và phát triển các “mảng xanh” đô thị, thành phố Vĩnh Yên sẽ phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành của tỉnh trong công tác thẩm định, phê duyệt các đồ án quy hoạch đô thị, đảm bảo các chỉ tiêu về tỷ lệ đất cây xanh, về diện tích đất cây xanh sử dụng công cộng trong đô thị theo quy chuẩn, tiêu chuẩn hiện hành. Đồng thời, kiểm soát nghiêm thiết kế cây xanh trong quá trình thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi, báo cáo kinh tế - kỹ thuật, thiết kế xây dựng đối với dự án, công trình có hạng mục cây xanh bóng mát đường phố, cây xanh khuôn viên trong trụ sở; kiểm soát chặt chẽ công tác trồng cây xanh, nâng cao hiệu quả công tác quản lý cây xanh.

Thành phố Phúc Yên đặt ra mục tiêu diện tích sử dụng cây xanh trong đô thị đạt hơn 7m2/người. Hiện nay, các khu vực cây xanh, công viên cây xanh cơ bản đã được thành phố quy hoạch chi tiết tại các xã, phường với tổng diện tích hơn 454 ha. phòng Quản lý đô thị, UBND thành phố Phúc Yên cho biết: Để đạt mục tiêu về diện tích sử dụng cây xanh, ngoài việc triển khai các dự án nhằm tăng diện tích, mật độ cây xanh thì công tác quản lý cây xanh theo quy hoạch cần triển khai một cách đồng bộ. Với chức năng tham mưu, đề xuất chủ trương đầu tư các dự án cây xanh, phòng đã tham mưu UBND thành phố triển khai việc lập, phê duyệt quy hoạch phát triển hệ thống cây xanh, vườn hoa công viên và hồ sơ quản lý cây xanh đô thị trên địa bàn thành phố, tạo thuận lợi trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển cây xanh”.

Hướng tới mục tiêu xanh hóa không gian sống cho người dân, trong những năm gần đây, huyện Yên Lạc cũng rất chú trọng đến việc phát triển hệ thống cây xanh trên địa bàn. Tại các đồ án quy hoạch chung xây dựng của các xã trên địa bàn huyện đến năm 2030 được UBND huyện Yên Lạc phê duyệt, đều dành một phần quỹ đất để xây dựng công viên cây xanh, trồng cây. Công trình Quảng trường Kim Ngọc được xây dựng và đưa vào sử dụng được xem là công viên cây xanh đầu tiên của huyện, giúp người dân trong huyện có không gian xanh, rộng rãi, thư giãn. Dự kiến năm 2025, huyện tiếp tục đầu tư xây dựng thêm 1-2 công viên cây xanh.

Hướng tới mục tiêu xây dựng, phát triển đô thị Vĩnh Phúc bền vững, hiện đại, đồng bộ, có bản sắc riêng, cơ bản đáp ứng đủ các tiêu chí thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030, thời gian tới, tỉnh tiếp tục dành nguồn vốn đầu tư cho các công trình kết cấu hạ tầng đô thị; xây dựng hệ thống đô thị trên địa bàn tỉnh thành mạng lưới tập trung, đa cực và chuỗi, lấy thành phố Vĩnh Yên và thành phố Phúc Yên làm trung tâm, từ đó mở rộng phạm vi đô thị hóa ra các vùng lân cận, việc xây dựng và hoàn thiện mô hình chính quyền đô thị.

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý đô thị và chất lượng cuộc sống đô thị, bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội, an ninh, an toàn và trật tự đô thị. tỉnh cần khẩn trương chuyển đổi cơ cấu phát triển kinh tế mới theo hướng phát triển kinh tế số, kinh tế ban đêm, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh gắn với các lĩnh vực dịch vụ tài chính ngân hàng, bảo hiểm, du lịch…Ưu tiên dành quỹ đất để phát triển các hạ tầng công cộng, giao thông, cây xanh; xử lý hiệu quả vấn đề rác thải, nước thải sinh hoạt, ngăn ngừa ô nhiễm các hồ, đầm.

Nguồn: Vĩnh Phúc hướng tới xây dựng các khu đô thị xanh, bền vững